Ziemianie: własność prywatna to fundament

Przedstawiciele ziemian przypominają, że restytucja mienia dotyczy środowiska, które szacowane jest na około 1-1,5 miliona osób. "Polska, jeśli ma być krajem silnym i dynamicznie się rozwijającym musi być budowana na zdrowych i przejrzystych fundamentach takich jak: własność prywatna, zaufanie obywateli do własnego państwa, poszanowanie prawa i jego przewidywalność. Ufamy, że przyszły Prezydent RP podzieli nasz pogląd, angażując się w pomyślne rozwiązanie problemu reprywatyzacji" - apelują przedstawiciele tego środowiska.

Przypomnijmy, że 6 września 1944 dekret PKWN o reformie rolnej spowodował przejęcie przez państwo nieruchomości ziemskich powyżej 50 hektarów (wyjątek stanowiły województwa pomorskie, śląskie i wielkopolskie, gdzie limit ten podniesiono do 100 ha). Ówczesne władze zrównały w tamtych latach ziemian ze zdrajcami narodu, a także obywatelami III Rzeszy. Zagarnięte majątki przydzielono chłopom lub przejęto przez państwo. Spośród zabranych w latach 1944–1948 przez komunistyczne państwo 3,5 mln hektarów rozparcelowanych zostało 1,2 mln ha na rzecz 387 tys. chłopskich rodzin. Pozostała ziemia stała się własnością państwa.

Z danych Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego wynika, że przed 1939 r. w Polsce było około 20 tys. pałaców i dworów. Wszystkie zostały odebrane właścicielom. Jak szacują przedstawiciele tego środowiska, do dzisiaj zachowało się ok. 2,7 tys. parterowych dworów. Z tego ok. 2 tys. znajduje się „w stanie daleko posuniętej dewastacji lub pozostały tylko zewnętrzne mury". Należą one najczęściej do Agencji Nieruchomości Rolnych, gminy lub firmy rolniczej. Jak podkreślają przedstawiciele PTZ, około 180 dworów w Polsce należy do osób prywatnych,  w tym  jedynie 60 do potomków byłych właścicieli sprzed II wojny światowej.

Polskie Towarzystwo Ziemiańskie obchodzi w tym roku jubileusz 25-lecia istnienia. Stowarzyszenie, które powstało w roku 1990, kontynuuje tradycje założonego w 1916 r. Związku Ziemian. PTZ zrzesza rodziny byłych właścicieli ziemskich, ich rodziny i spadkobierców; wszystkich, którzy utożsamiają się z ziemiańskim etosem i wartościami.

- Nasze środowisko zostało pozbawione mienia i wyrzucone z rodzinnych domów na skutek komunistycznych dekretów nacjonalistycznych, wprowadzonych po drugiej wojnie światowej - przypomina Marcin Schirmer, prezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego. - Jesteśmy organizacją społeczną, apolityczną, funkcjonującą na zasadzie wolontariatu. Naszym celem jest kultywowanie tradycji, integracja środowiska, ochrona dziedzictwa kulturowego i historycznego, ze szczególnym uwzględnieniem dworów, oraz propagowanie dorobku ziemiaństwa w rozwoju naszej ojczyzny.

W związku z jubileuszem planowane są różne uroczystości imprezy o charakterze edukacyjnym i kulturalnym. Inauguracja jubileuszu planowana jest na 2 lipca w Arkadach Kubickiego w Zamku Królewskim w Warszawie. Marcin Schirmer przypomina , że środowisko to nie chce być jednak tylko postrzegane jako środowisko historyczne. - Uważamy, że wartości jakim nasi przodkowie byli wierni przez wieki, zawarte w haśle „Bóg Honor Ojczyzna", pozostają wciąż aktualne we współczesnym świecie. Stanowią pomost pomiędzy dawnym etosem rycerskim tworzącym Rzeczpospolitą Obojga Narodów i II RP, a współczesnym, nowoczesnym państwem polskim, ważnym członkiem wspólnoty Unii Europejskiej. Zapewniają niezbędną ciągłość historyczną i cywilizacyjną polskiego narodu stanowiąc pomost pomiędzy przeszłością, a przyszłością - uważa Marcin Schirmer.