Podróż do wnętrza Księżyca

Satelity GRAIL wyruszą dziś wczesnym popołudniem na pokładzie jednej rakiety w podróż na orbitę Księżyca. Oczywiście jeśli pozwoli na to pogoda, która w okolicach Cape Canaveral Air Force Station jest kapryśna. Jeśli chmury i burze uniemożliwią start o 8.37 miejscowego czasu‚ następna okazja pojawi się 40 minut później.

Jeśli i ona zawiedzie, start zostanie przeniesiony na piątek. NASA może spokojnie czekać na poprawę pogody, okno startowe zamknie się dopiero 19 października. Dzień przed startem meteorolodzy określili szanse na dobrą pogodę na 60 proc.

– GRAIL to po prostu podróż do wnętrza Księżyca – powiedział Ed Weiler, administrator w Dyrekcji Misji Naukowych NASA w Waszyngtonie. – Na podstawie danych dostarczonych przez te satelity dowiemy się więcej na temat Księżyca niż na podstawie wszystkich dotychczasowych misji.

Satelity sporządzą mapę pola grawitacyjnego ziemskiego towarzysza z dokładnością tysiąc razy większą niż dotychczasowe misje.

Przez ostatnie pół wieku na Księżyc wysłanych zostało wiele satelitów bezzałogowych, kilkakrotnie lądowali tam ludzie w ramach misji Apollo. Mimo to wiedza o naturalnym satelicie naszej planety jest powierzchowna.

– Tak naprawdę nie mamy dobrego wyczucia grawitacji Księżyca, a wiedza, jaką zdobędziemy, będzie bardzo istotna dla przyszłych misji i lądowania robotów, a nawet ludzi – dodał Weiler.

Mapa pola grawitacyjnego Księżyca ma przynieść NASA wiele korzyści. Agencja uważa, że 496 mln dolarów, jakie wydała na satelity, nie jest zbyt wygórowaną ceną za taką wiedzę.

Szczególnie że pozwoli także wyciągnąć wnioski co do powstawania i ewolucji globu. A taka informacja pozwoli także rzucić nowe światło na inne ciała niebieskie w Układzie Słonecznym.

Co jeszcze pozwoli ustalić misja GRAIL?

Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego opisali w „Nature" („Rz" z 18 sierpnia) komputerową symulację powstania Księżyca. Wynika z niej, że miał on sąsiada poruszającego się po podobnej orbicie.

Ten drugi satelita miał wielkość ok. jednej trzeciej Księżyca i masę 30 razy mniejszą. Przy niewielkiej prędkości (w skali kosmicznej) oba ciała wpadły na siebie i się skleiły.

Dane dostarczone przez GRAIL będą w stanie tę hipotezę potwierdzić lub jej zaprzeczyć. Sondy pomogą też sprawdzić najnowsze szacunki na temat wieku Księżyca. Analiza próbek składu skał księżycowych pozwoliła datować powstanie Srebrnego Globu na 4,36 mld lat temu. To znacznie mniej, niż przewidywały dotychczasowe szacunki, które określały wiek Księżyca na 4,568 mld lat – byłby niewiele młodszy niż Układ Słoneczny.

GRAIL to skrót od nazwy Gravity Recovery and Interior Laboratory – nie przypadkiem w języku angielskim oznacza Graala.

Dwa satelity wielkości pralek początkowo będą umieszczone na orbicie Księżyca w odległości 55 km od niego. Przez trzy miesiące będą podążały jeden za drugim po orbicie w odstępie od 121 do 362 km.

Nieregularności w polu grawitacyjnym będą powodowały zwolnienie satelitów i odległość między nimi będzie się zmieniała. Kontrolę nad odległością między sondami będą utrzymywać urządzenia mikrofalowe.

– Będą w stanie określić odległość z niezwykłą dokładnością, precyzja będzie porównywalna z rozmiarami ludzkiej komórki krwi – powiedziała Maria Zuber z MIT, główny badacz misji. – To pozwoli sporządzić dokładną mapę pola grawitacyjnego Księżyca.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora k.urbanski@rp.pl