Episkopat ustala wysokość kar pieniężnych dla polskich księży

Znowelizowany przez papieża Franciszka kodeks prawa kanonicznego, który obowiązuje w Kościele od grudnia 2021 r., przywrócił do kościelnego prawa kary finansowe. Ksiądz, ale także pełniąca w Kościele jakiś urząd osoba świecka, mogą zostać ukarani grzywną za przestępstwa, których dopuściliby się w czasie pełnienia swoich zadań. Mogą zostać także pozbawieni całości lub części wynagrodzenia kościelnego.

Czytaj więcej

Kościół

Niemiecka prasa o publikacji "Rzeczpospolitej": Kościół przestał milczeć

Dziennik „Rzeczpospolita” ustalił, że ponad 1100 małoletnich mogło zostać wykorzystanych seksualnie przez katolickich duchownych w Polsce. Dzięki mediom polski Kościół przestał wreszcie milczeć – komentuje „FAZ”.

W kodeksie prawa kanonicznego ani żadnej ustawie kościelnej nie określono wysokości tych grzywien. Decyzję w tej sprawie pozostawiono konferencjom biskupów. „Rzeczpospolita” dotarła właśnie do projektu dekretu w tej sprawie, który przygotowała Rada Prawna Konferencji Episkopatu Polski. Kilka dni temu został on wysłany do wszystkich biskupów z prośbą o opinie, a KEP zajmie się nim w całości na najbliższym, czerwcowym, posiedzeniu.

Kary rosą wraz z pensją

Wysokość kar finansowych eksperci KEP proponują uzależnić od wysokości minimalnego wynagrodzenia brutto za pracę. Minimalna stawka ma wynosić 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, maksymalna zaś jego dwudziestokrotność. Od lipca płaca minimalna w Polsce będzie wynosiła 3600 zł brutto, a to oznacza, że sprawca czynu, za który kościelne prawo przewiduje możliwość nałożenia grzywny, zapłaci od 1800 do nawet 72 tys. zł. Stawki te będą ruchome, bo eksperci KEP proponują, by były zależne od minimalnego wynagrodzenia w miesiącu, w którym grzywna zostanie orzeczona. Od 1 stycznia 2024 r. najniższa krajowa ma wzrosnąć do poziomu 4250 zł brutto, a to oznacza, że grzywna wyniesie od 2125 zł do 85 tys. zł

– Taką grzywnę na sprawcę przestępstwa, które wymienia kodeks prawa kanonicznego, może nałożyć biskup po przeprowadzeniu specjalnego postępowania lub kościelny sąd – wyjaśnia prawnik kanonista. – W głównej mierze będą one dotyczyły księży. I będą uzależnione od wagi przestępstwa.

Za jakie czyny zabronione Kościół nakaże zapłatę grzywny? Katalog przestępstw jest dość spory. To m.in. korupcja przy wykonywaniu czynności urzędowych, sprzeniewierzenie majątku kościelnego, utrudnianie osiągania korzyści z dóbr kościelnych, rażące zaniedbanie w zarządzaniu majątkiem Kościoła. W katalogu przestępstw znajdują się też np. żądania wyższych niż wcześniej ustalone opłat za posługi duszpasterskie i uzależnienie ich wykonania od uiszczenia dodatkowych opłat.

– Gdyby ksiądz otrzymał ofiarę np. za odprawienie mszy pogrzebowej, a później domagałby się niesprawiedliwie jakiś dodatkowych opłat i od ich otrzymania uzależniałby wyjście do ołtarza i odprawienie mszy za zmarłego, popełniałby przestępstwo – tłumaczy nam jeden z ekspertów KEP.

Przestępstwem zagrożonym grzywną jest także np. sprzedaż jakiegoś mienia parafii bez wymaganego pozwolenia biskupa.

Zostawić na życie

Karą grzywny mogą zostać także ukarani sprawcy przestępstw seksualnych na szkodę małoletnich, którzy nie zostali wydaleni ze stanu kapłańskiego.

– W przepisach jasno jest powiedziane, że grzywna ma zostać wpłacona na cele kościelne – mówi nasz rozmówca. – Można sobie zatem wyobrazić, że sprawca wykorzystania osoby małoletniej zostanie zobowiązany do wpłaty grzywny na konto Fundacji Świętego Józefa, która zajmuje się pomaganiem pokrzywdzonym – wyjaśnia i dodaje, że kara grzywny jest tylko jedną z wielu, które ma do dyspozycji kościelny wymiar sprawiedliwości.

Inną karą finansową może być także pozbawianie przestępcy części lub całości dochodu ze źródeł kościelnych. W projekcie dekretu, do którego dotarliśmy, wyraźnie wskazuje się, że ukaranemu winno zostawić się środki potrzebne do „godziwego utrzymania”.