Biały certyfikat za oszczędzanie energii

Lodówka z bonusem 200 zł czy prawie bezpłatne docieplenie budynku mieszkalnego albo szpitala? To być może realna, ale krótkotrwała perspektywa.

Do ograniczania ilości zużywanego paliwa i prądu zachęca wchodząca dzisiaj w życie ustawa o efektywności energetycznej. Dzięki niej za działania dające oszczędność energii można będzie uzyskać tzw. białe certyfikaty i obracać nimi na giełdzie energii.

Przetarg i giełda

Certyfikaty (świadectwa efektywności energetycznej) ma przyznawać prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Ustawa zawiera katalog przedsięwzięć, za które będzie można je dostać (patrz ramka). Certyfikat będzie obejmował jedno lub więcej przedsięwzięć, które pozwalają zaoszczędzić równowartość zużycia co najmniej 10 ton oleju opałowego.

Zanim ktoś uzyska świadectwo, będzie musiał uczestniczyć w przetargu – także organizowanym przez URE. Przepisy zobowiązują do przeprowadzania go przynajmniej raz w roku. Pierwszy odbędzie się prawdopodobnie w drugiej połowie 2012 r.

Ograniczy to liczbę papierów znajdujących się w obrocie. Nie każdy jednak, kto zdecyduje się przeprowadzić modernizację, może mieć pewność, że uzyska certyfikat i tym samym pieniądze dzięki sprzedaży świadectw.

Ile można będzie zarobić na certyfikacie? Szacunki są różne – prawdopodobnie początkowo 1,8 – 2,5 tys. zł za dokument potwierdzający zaoszczędzenie 10 ton oleju.

Mały tylko w grupie

Jest także grupa podmiotów, która w ogóle nie będzie mogła startować w przetargach. Dotyczy to przede wszystkim małych przedsięwzięć, w których nie da się zaoszczędzić równowartości 10 ton oleju opałowego.

W praktyce nie ma więc możliwości, by o certyfikat ubiegała się pojedyncza osoba fizyczna, nawet gdyby zdecydowała się w pełni docieplić swój domek jednorodzinny.

Również zakup najbardziej nawet oszczędnej lodówki czy pieca do ogrzewania nie upoważni do uzyskania świadectwa.

Szansą w takich sytuacjach są działania grupowe. Przewidują je chociażby producenci domowych sprzętów AGD. Jeśli wszystko się uda, to w razie zakupu lodówki klasy energetycznej A+ można będzie liczyć na mniej więcej 100 zł premii, a gdy sprzęt oszczędza więcej energii – nawet na 200 – 300 zł.

Właściciele domków jednorodzinnych powinni skrzyknąć się w większą grupę albo powierzyć takie działanie wyspecjalizowanej firmie. Przeprowadzi ona remont prawie bezpłatnie – inwestycja będzie spłacana z tego, co klient zapłaciłby za energię, gdyby nie wykonał docieplenia, i właśnie z zysków z certyfikatu.

Są i inne ograniczenia. Na wsparcie nie mają szans ci, którzy skorzystali lub będą korzystali z krajowych bądź unijnych dotacji albo z premii termomodernizacyjnych. Chodzi o to, by nie wspierać określonych inwestycji dwukrotnie.

Niewiele czasu

Są jednak wątpliwości, czy przepisy przyniosą zamierzony skutek. Białe certyfikaty będą obowiązywały u nas bardzo krótko – do 2016 r. Wprawdzie mówi się, że okres ważności przepisów może zostać przedłużony, ale takiej pewności nie ma. Dlatego przedsięwzięcia wymagające dużych nakładów, realizowane latami, mogą się okazać dla przedsiębiorców niepewne.

– Takie rozwiązanie nie daje inwestorom szans na uzyskanie konkretnych efektów finansowych, na które mogliby liczyć dzięki przeprowadzonej modernizacji – mówi Marcin Stoczkiewicz, starszy prawnik w międzynarodowej organizacji prawa ochrony środowiska ClientEarth. – Zwłaszcza w wypadku przedsięwzięć budowlanych. Gdy w grę wchodzą zakupy sprzętu, może być łatwiej.

podstawa prawna: ustawa z 15 kwietnia 2011 r. DzU nr 94, poz. 551

Jak oszczędzać energię

Poprawie efektywności energetycznej, zgodnie z art. 17 ustawy, służyć mają m.in. takie przedsięwzięcia, jak:

– urządzeń przeznaczonych do użytku domowego,

– oświetlenia,

– instalacji przemysłowych,

– lokalnych sieci ciepłowniczych i źródeł ciepła,

Powiedzieli dla „Rzeczpospolitej"

Dariusz Koc, Krajowa Agencja Poszanowania Energii

Ustawa nie wprowadza wielu mechanizmów wsparcia efektywności energetycznej zapisanych w unijnej dyrektywie. Białe certyfika- ty są dobrze pomyślane i mogą obniżyć społeczny koszt wzrostu efektywności energetycznej. Zainteresowani powinni ocenić swoje możliwości w zakresie oszczędzania energii. Do przygotowywania projektu zatrudnić muszą audytora z odpowiednimi kwalifikacjami i dopiero po przeprowadzeniu audytu zgłaszać się do przetargów.

Wojciech Konecki, dyrektor CECED Polska

Dzięki białym certyfikatom chcielibyśmy wprowadzić premię dla klientów kupujących energooszczędny sprzęt AGD – lodówki, termy czy piece grzewcze, które ze względu na wyższą cenę nie cieszą się dziś dużą popularnością. To, czy i kiedy program zostanie zrealizowany, zależy m.in. od szczegółów rozporządzenia, które ma zostać wydane do końca roku, a także od terminów, w których URE przeprowadzi przetargi.

Krzysztof Żmijewski, prof. Politechniki Warszawskiej

Zwykły Kowalski nie skorzysta bezpośrednio z możliwości uzyskania białego certyfikatu, bo wprowadzone przez niego oszczędności energii nie sięgną równowartości rzędu 10 t oleju opałowego rocznie. Ale duży blok mieszkalny albo osiedle mogą się już starać o taki dokument. Zbieraniem małych podmiotów i działaniem w ich imieniu powinny się zająć profesjonalne firmy pośredniczące typu ESCO.

Czytaj też: