W cztery lata zniknęła co czwarta restauracja

Rok 2023 był kolejnym z serii niezwykle trudnych dla gastronomii. Według danych z raportu Consumer Panel Services GfK, które „Rzeczpospolita” poznała pierwsza, w 2023 roku liczba lokali zmalała o ponad 2 tys.

– Patrząc bardziej wstecz, to od roku 2019 mamy do czynienia ze spadkiem o blisko 20 tys. punktów, co przekłada się na ubytek w wysokości 25 proc. – mówi Szymon Mordasiewicz, dyrektor zarządzający w Consumer Panel Services GfK. – Niestety, w skali roku ponad 40 proc. kupujących wskazywało gastronomię jako obszar, w którym głównie szukali oszczędności – dodaje.

Różne stawki VAT

Takie nastawienie konsumentów i ich strategia postawiona na oszczędzanie spowodowały zmniejszenie częstotliwości wizyt w takich lokalach lub całkowitą rezygnację z odwiedzania restauracji i barów, a także bardziej selektywny wybór miejsc, które były po prostu tańsze. Jak podaje firma w badaniu, konsekwencją tych wyborów jest m.in. spadek liczby lokali gastronomicznych operujących w naszym kraju.

Analitycy podkreślają, że presja cenowa z jednej strony dotykała konsumentów, którzy redukowali wydatki, a z drugiej nie ułatwiała prowadzenia biznesu w obliczu rosnących kosztów energii, produktów, najmu i utrzymania pracowników. – Przez cały rok ponad 80 proc. polskich konsumentów określało swój stan finansów jako bardzo trudny lub deklarowało, że dotknęła ich panująca drożyzna. W rezultacie średnio 90 proc. wszystkich nabywców podejmowało działania oszczędnościowe po to, aby zawartość portfela, która nie rosła tak szybko jak inflacja, mogła zaspokoić najważniejsze potrzeby – dodaje.

Czytaj więcej

Gastronomia

Coraz więcej wydajemy na posiłki z dostawą. Pizza najdroższa jest w Łodzi

Średnia wartość zamówienia to już 64 zł, choć różni się w zależności od miasta. Średnia tegoroczna cena pizzy w Polsce to 43 zł – o 10 proc. więcej niż w 2022 r. i to właśnie kuchnia włoska króluje na naszych stołach.

Firmy nie patrzą na przyszłość z optymizmem. – Nawet odbicie koniunktury nie pomoże, restauracje nadal będą znikały. Ratunkiem dla sektora, niesprawiedliwie traktowanego na tle innych, jest wprowadzenie jednolitej stawki 5 proc. VAT – mówi Jacek Czauderna, prezes Izby Gospodarczej Gastronomii Polskiej. – Różne grupy towarów są różnie traktowane, kupujemy towar po innych stawkach, a sprzedajemy z innymi. Nie ma to sensu, a pogłębia i tak duże kłopoty sektora – dodaje.

Odbyły się już konsultacje w tej sprawie z rzecznikiem MŚP Adamem Abramowiczem, co otwiera pole do dalszych interwencji. – W przyszłym tygodniu kierujemy nasz apel na ręce ministrów finansów i rozwoju, licząc, że zajmą się oni problemami sektora, z usług którego korzystają wszyscy przy najróżniejszych okazjach – dodaje.

Bez optymizmu

Choć wciąż pojawiają się nowe restauracje, branża zmaga się z wyzwaniami. – Chodzi głównie o wzrost kosztów energii, z tego powodu wiele restauracji zbankrutowało. Niestety sytuacja szybko się nie zmieni – mówi Anna Sułek, dyrektor zarządzająca Kondrat Wina Wybrane. – W naszym przypadku przychody i zyski generują rożne sektory działalności, sprzedaż win w pewnym stopniu finansuje funkcjonowanie konceptu gastronomicznego. Firmy pozbawione takiej zdywersyfikowanej działalności mają ciężko – dodaje.

Obecnie widać jednak w branży ruch, na miejscu bankrutujących lokali pojawiają się wciąż nowe. Jednak wciąż intensywnie rozwija się sektor fast food, zarówno jeśli chodzi o sieci działające w naszym kraju od dawna, jak i nowych graczy.

Czytaj więcej

Gastronomia

Gastronomia ma pod górkę. Restauracje widzą przyszłość w czarnych barwach

Zdaniem 63 proc. prowadzenie działalności gospodarczej w ostatnim półroczu stało się trudniejsze. A będzie jeszcze gorzej: 66 proc. przewiduje, że w ciągu następnych sześciu miesięcy ich problemy tylko się spotęgują.

– Lokal w warszawskim centrum handlowym Blue City to piąta restauracja, którą otwieramy w Polsce, i zarazem ostatnia w tym roku. Planujemy zakończyć ten rok z przytupem, a przed nami 2024 rok i kolejne wyzwania – mówi Jakub Aleksandrowicz, dyrektor marketingu Popeyes CEE.

To spółka zależna Restaurant Brands International, jednej z największych na świecie firm zajmujących się restauracjami szybkiej obsługi z ponad 35 mld dol. rocznej sprzedaży i około 30 tys. lokali w ponad 100 krajach. To właściciel jeszcze takich marek jak Burger King, Tim Hortons i Firehouse Subs. Markę Popeyes do Polski wprowadza firma Rex Concepts.

Rozwija się także sektor posiłków z restauracji z dostawą do domu, ale on także odczuwa skutki spowolnienia koniunktury. Zdaniem 63 proc. restauratorów prowadzenie działalności gospodarczej w ostatnim półroczu stało się trudniejsze niż wcześniej. A będzie jeszcze gorzej, 66 proc. ankietowanych przewiduje, że w ciągu następnych sześciu miesięcy działalność stanie się trudniejsza.

Wśród restauratorów ankietowanych przez serwis Pyszne.pl aż 98 proc. za taki rozwój sytuacji w branży wini sytuację ekonomiczną i rosnące koszty, które mają negatywny wpływ na sektor. Podkreślają przede wszystkim negatywny wpływ rosnących cen mediów, produktów spożywczych i wysokie koszty utrzymania lokali. 89 proc. prowadzących restauracje ma też problem z brakiem wykwalifikowanych pracowników. Znaczącym, choć mniej dotkliwym elementem jest także coraz większa konkurencja.