Polski eksport odporny na atak koronawirusa

Nie będzie dramatycznego załamania. W 2020 r. spadek zagranicznej sprzedaży towarów ma być ograniczony do ok. 5 proc. Od czerwca eksporterzy notują wyniki lepsze od spodziewanych.

Aktualizacja: 18.08.2020 08:41 Publikacja: 17.08.2020 21:00

Polski eksport odporny na atak koronawirusa

Foto: Adobe Stock

W pierwszym półroczu 2020 r. polski eksport wyniósł 109,7 mld euro. To o 7 proc. mniej niż w tym samym okresie 2019 roku – podał w poniedziałek GUS. Za to czerwiec okazał się lepszy od ubiegłorocznego i od wcześniejszych prognoz: wartość eksportu sięgnęła 19 mld euro zamiast spodziewanych 17 mld. Wiele zatem wskazuje, że wieszczonej katastrofy w handlu zagranicznym zdołamy uniknąć. Jak prognozuje Krajowa Izba Gospodarcza, obecnie należy spodziewać się w 2020 r. spadku eksportu mniejszego niż 5 proc. Z kolei w roku 2021 może nas czekać przeszło 8-proc. wzrost.

Czytaj także: Załamał się eksport polskiej odzieży

Coraz wyraźniejszą poprawę sygnalizują m.in. szczególnie mocno proeksportowe branże, które wcześniej prognozowały na cały 2020 r. spadki sprzedaży na poziomie 25–35 proc.

Meble w kształcie V

Z głębokiego kryzysu szybko otrząsa się branża producentów mebli. Sektor, który wysyła za granicę 90 proc. swojej produkcji, w 2019 r. zwiększył przychody z eksportu do rekordowych 11,2 mld euro i w tym roku liczył na kolejny rekord. Tymczasem po zamknięciu handlu w połowie marca większość firm zaczęła informować o spadku zamówień w granicach 70–90 proc. Szacowano, że spadek obrotów w 2020 roku sięgnie 17 mld zł, tj. 35 proc. r./r., i to w wariancie optymistycznym.

Po uruchomieniu handlu sytuacja zaczęła się jednak dość szybko poprawiać. Czerwiec wręcz zaskoczył dobrymi wynikami – wartość produkcji przekroczyła 4 mld zł i była o 20 proc. wyższa niż w czerwcu 2019 r. – Kryzys w meblach przybiera kształt litery V – ostrego hamowania i dość szybkiego odbicia. Koniunktura utrzymuje się i dobre wyniki powinny być widoczne także w kolejnych miesiącach – informuje Tomasz Wiktorski, właściciel firmy B+R Studio Analizy Rynku Meblarskiego.

Poprawia się sytuacja także w polskim przemyśle motoryzacyjnym, który w 2019 r. wysłał za granicę samochody oraz części i komponenty warte 27,9 mld euro, a w tym roku – jak szacowano w maju – miał przez pandemię zmniejszyć eksport nawet o jedną trzecią. – W czerwcu fabryki produkujące części i komponenty odczuły mocny impuls zakupowy, całkiem niezły okazał się także lipiec i sierpień. Zamówienia sięgają już 80 proc. poziomu sprzed wybuchu pandemii. Jest lepiej, niż zakładaliśmy – podkreśla Paweł Gos, prezes firmy Exact Systems zajmującej się kontrolą jakości produkcji.

Obecna trudna sytuacja na rynkach zagranicznych dla niektórych producentów może okazać się nawet szansą. Przykładowo choć w 2008 r. eksport polskiej żywności do UE spadł o 7 proc., to w czasie kryzysu strefy euro w 2012 r. nieprzerwanie rósł. Według ośrodka analitycznego SpotData kryzys u partnerów handlowych może nie tylko mieć negatywne konsekwencje dla polskich producentów, ale w niektórych przypadkach pomagać im – jak w 2012 r. – wskutek przestawienia się na tańszych dostawców.

Okazja w niszach

W branży motoryzacyjnej szansą może być wzrost inwestycji w technologie napędów alternatywnych. – To ważny trend rozwojowy i zarazem nisza, w której polski przemysł motoryzacyjny mógłby zbudować regionalną specjalizację – twierdzi Mirosław Michna, partner i szef zespołu doradców dla branży motoryzacyjnej w KPMG w Polsce. Dzięki temu Polska miałaby szansę stać się europejskim hubem eksportowym baterii do samochodów elektrycznych. Natomiast branży meblowej w odbiciu od dna pomogło zatrzymanie konsumentów w domach. – Ograniczenie wyjazdów wakacyjnych w całej Europie zwiększyło skłonność do wydawania pieniędzy na remonty i wyposażenie mieszkań – mówi Wiktorski.

Azja na celowniku

Covid zmusza eksporterów do szukania nowych rynków. Według firmy Real Logistics, specjalizującej się w obsłudze przewozów na trasie Chiny–Europa–Chiny, wielu polskich producentów, którym skurczył się rynek zbytu w UE, zwróciło się w stronę Azji. – Tamtejsze chłonne i szybko rozwijające się rynki, szczególnie Chiny i Wietnam, są bardzo zainteresowane towarami z Europy. Widzimy też wzmożoną aktywność samych Chińczyków w poszukiwaniu nowych dostawców z Europy, w tym z Polski – powiedział „Rzeczpospolitej" Paweł Moskała, dyrektor zarządzający Real Logistics. Chińscy przedsiębiorcy szukają zwłaszcza kontaktów z polskimi producentami żywności, kosmetyków, papieru czy maszyn i sprzętu. Real Logistics ocenia, że w tym roku wielkość jej przewozów eksportowych do Chin może być nawet większa niż w roku 2019.

Głównym kierunkiem pozostanie jednak Europa. Według prognoz KIG tegoroczny polski eksport do Niemiec może spaść jedynie o 3,7 proc., ale do pozostałych krajów strefy euro znacznie głębiej, bo przeciętnie o 8,5 proc. W przypadku krajów UE spoza strefy euro przeciętny spadek eksportu można szacować na 5,4 proc., a do pozostałych krajów wysokorozwiniętych spoza UE na 4,2 proc. Bardzo niewielki, 1,5-proc., spadek sprzedaży dotyczyć będzie krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Z kolei eksport do krajów rozwijających się może być nawet o 8 proc. wyższy niż w roku 2019.

Opinia dla „rz"

Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej

Regres poziomu eksportu w marcu, kwietniu i maju był systematycznie płytszy, niż obawiano się na początku kryzysu. A w czerwcu wynik już przekroczył ten sprzed roku. Choć w najbliższych miesiącach może być trudno o ponowne takie przebicie, to i tak cały 2020 r. może się zamknąć tylko niewielkim, kilkuprocentowym, spadkiem. Oznacza to, że na razie jesteśmy odporniejsi na kryzys, niż nam się zdawało. Najprawdopodobniej, podobnie jak w kilku poprzednich kryzysach, trudny czas europejskich i światowych odbiorców wykorzystujemy na wejście z naszą ofertą. Być może jest w tym już trochę wykorzystania tak mocno w ostatnim czasie postulowanej tendencji do skracania łańcuchów dostaw.

Dane gospodarcze
Kiedy spadną stopy procentowe? Rusza posiedzenie RPP, potem przemówi Adam Glapiński
Materiał Promocyjny
Przed wyjazdem na upragniony wypoczynek
Dane gospodarcze
Nowe dane o PMI dla polskiego przemysłu. Duży wzrost optymizmu przedsiębiorców
Dane gospodarcze
Polska gospodarka ruszyła. Wzrost PKB większy niż oczekiwano
Dane gospodarcze
EBC musi ciąć stopy procentowe szybciej niż Fed
Dane gospodarcze
Wzrost gospodarczy USA nieco zwolnił