Zaraza szybko dopadła budżet państwa

Jako pierwsze o dramatycznym spadku wpływów z podatków dochodowych zaczęły alarmować samorządy. Według wstępnych wyliczeń dużych miast tylko w kwietniu dochody z PIT spadły o ok. 40 proc. rok do roku, o czym pisaliśmy w poniedziałkowym wydaniu „Rz". A jak udało się nam ustalić nieoficjalnie w resorcie finansów, spadek w okresie styczeń–kwiecień wyniósł 13 proc. Z kolei w przypadku CIT załamanie było jeszcze większe, po czterech pierwszych miesiącach roku okazały się one niższe aż o 30 proc. niż przed rokiem.

– To bardzo złe informacje także dla budżetu centralnego – komentuje Sławomir Dudek, główny ekonomista Pracodawców RP. – Dochody samorządów z PIT i CIT to udziały w ogólnych wpływach, oznacza to, że budżet państwa zanotował w kwietniu ubytki o podobnej skali jak budżety lokalne – dodaje.

Skąd może wynikać to tąpnięcie? – Oczywiste jest, że jesteśmy w momencie, w którym koniunktura nie jest taka jak rok czy dwa lata temu – komentuje Paweł Jurek, rzecznik Ministerstwa Finansów. – Na podstawie jednego miesiąca trudno jednak wysnuwać wnioski, gdyż mogą być obarczone bardzo dużym błędem i nie oddają rzeczywistej sytuacji. W analizach dotyczących budżetu jeden miesiąc jest zbyt krótkim okresem, należy brać pod uwagę dłuższe przedziały czasowe – podkreśla Jurek.

Nie ma zysku i podatku

Dodaje, że kwiecień 2019 r. był wyjątkowy, gdyż miał zwyczajową górkę w PIT oraz wyjątkową, wynikającą z układu kalendarza, w CIT. Za to kwiecień 2020 to dołek, bo termin rozliczenia CIT został przesunięty do końca maja (a nawet 1 czerwca), a rocznego PIT – do 1 czerwca. – Wpływy z tych rozliczeń w zdecydowanej większości wpłyną do budżetu na przełomie maja i czerwca – zaznacza Jurek.

Dodatkowo firmy mogą też występować o odroczenie płatności tegorocznych zaliczek PIT za okres marzec–maj, o rozłożenie ich na raty czy nawet umorzenie. Jak podaje resort finansów, dotychczas wpłynęło ok. 29 tys. wniosków w tej sprawie.

– Zgadzam się, że tąpnięcie wpływów z podatków dochodowych po części może wynikać z odroczeń terminów płatności, ale równie istotne jest pogorszenie się wyników firm – odpowiada Dudek. – Wiele firm nie ma żadnych przychodów praktycznie od początku czy połowy marca. Jeśli nie ma przychodów, nie ma zysków i nie ma podatku dochodowego – dodaje Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan. – Chodzi przede wszystkim o przedsiębiorstwa najbardziej uderzone już pierwszą falą zamrożenia gospodarki, czyli te prowadzące hotele, transport osób, restauracje, galerie handlowe, organizujące imprezy, świadczące usługi dla ludności itp. – wylicza Baczewski.

Gdzie jest dno?

– Oczywiście odroczenie terminów płatności podatków oznacza, że część z nich zostanie zapłacona później. Ale można podejrzewać, że nie wszystkie. Wiele firm, które były zamknięte przez dwa czy trzy miesiące, nie będzie miało z czego zapłacić skumulowanych, trzymiesięcznych zobowiązań wobec fiskusa – zaznacza Dudek. Dlatego jego zdaniem sytuacja budżetu w kolejnych miesiącach, jeśli chodzi o podatki dochodowe, może trochę się poprawi, ale wszystkich strat już nie da się odrobić.

– Jeśli po czterech miesiącach dochody z PIT spadły o 13 proc. rok do roku, a z CIT o 30 proc., to wydaje się, że skala spadku w całym roku może być znacznie większa niż założone przez resort finansów 7,6 proc. ubytków w porównaniu z 2019 r. – podkreśla.

Także zdaniem Rafała Baneckiego, głównego ekonomisty ING Banku Śląskiego, dotychczasowe wyniki budżetu nie wróżą dobrze na cały rok. – Oczywiście zmiany terminu rozliczeń PIT i CIT mogą oznaczać, że w kolejnych miesiącach te dochody nieco się odbudują. Ale moim zdaniem prawdziwe dno podatku PIT dopiero przed nami – zaznacza Benecki.