Producenci zapłacą za swoje plastikowe opakowania

Dyskusje o redukcji masy wprowadzanego na rynek plastiku trwają od dawna i możliwy jest w tym zakresie przełom. – W najbliższym czasie konsultacjom publicznym poddane zostaną przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Kierunek zmian został określony w zmienionej dyrektywie o odpadach – wyjaśnia „Rzeczpospolitej" Departament Edukacji i Komunikacji Ministerstwa Klimatu. – Zmiany w zakresie ROP wprowadzone dyrektywą dotyczą m.in. doprecyzowania zakresu pokrycia kosztów zbiórki, transportu i zagospodarowania odpadów powstałych z produktów wprowadzonych przez producentów – dodaje.

Czytaj także: Rośnie góra plastikowych śmieci. Przez koronawirusa

Prace rozpoczęły się jeszcze w Ministerstwie Środowiska i już wówczas było sygnalizowane, iż nie chodzi o prosty system kaucyjny, a przeniesienie ciężaru odpowiedzialności za opakowania trafiające na rynek na producentów napojów czy innych produktów.

Kaucje będą niskie

Zgodnie z zapowiedziami urzędników producenci musieliby ponosić dodatkową opłatę zależną od tego, ile i jakie opakowania wprowadzają na rynek, a te środki trafiłyby na system zbierania i przetwarzania odpadów. Opłata zależałaby także od rodzaju opakowania. Do tego doszłyby prawdopodobnie niewielkie kaucje płacone przez klientów, ponieważ w Polsce system poboru kaucji od opakowań po napojach w zasadzie nie istnieje, niektórzy producenci wprowadzają opłaty np. za szklane butelki po piwie.

Ostrożne szacunki mówią o 24 mld zł koniecznych inwestycji w system zbierania opakowań po napojach w formie samoobsługowych automatów. Takie rozwiązania obowiązują już od kilkunastu lat w Niemczech.

Czytaj także: Konsumenci polubili plastikowe opakowania

Na rynku już widać zmiany. Marka Lipton wprowadziła już w Polsce na rynek opakowania z plastiku w 100 proc. z recyklingu. – 55 proc. Polaków wymienia zanieczyszczenie środowiska jako jedno z największych zagrożeń dla świata. Czas na działanie jest tu i teraz, więc wierzymy, że nasz ruch zachęci także innych producentów do podjęcia kroków na rzecz jego ochrony – mówi Kamil Andrzejewski, brand manager Lipton Ice Tea należącej do koncernu Pepsico. Z kolei Carlsberg testuje już wykonane z papieru butelki na piwo.

Sklepy nie chcą folii

Zalando zrezygnowało z wykorzystywania plastikowych wypełnień w przesyłkach wysyłanych do klientów. Podobnie robi coraz więcej firm internetowych, ale również sklepy stacjonarne dużo robią w tym zakresie. – We wszystkich sklepach prowadzimy selektywną zbiórkę odpadów – do recyklingu i odzysku trafia 90 proc. odpadów wytworzonych w związku z działalnością operacyjną sklepów – m.in. folia, makulatura, odpady bio. W 2019 r. w sklepach i centrach dystrybucyjnych odzyskano i przekazano do recyklingu ponad 250 tys. ton makulatury, ponad 7,4 tys. ton opakowań z tworzyw sztucznych i ponad 2 tony opakowań z drewna – mówi Karolina Gromke, starsza specjalistka ds. społecznej odpowiedzialności biznesu w sieci Biedronka.

– Staramy się już przy tworzeniu opakowań marek własnych stosować zasady ekoprojektowania, które mają na celu ograniczenie zużycia plastiku. Odchudzamy opakowania – np. kubeczki jogurtu naturalnego goBio są lżejsze dzięki zastosowaniu papierowej etykiety, co pozwala nie zużyć ponad 9 ton plastiku rocznie. Zamieniamy plastik na papier wszędzie, gdzie to możliwe – dodaje.

Sieć wykorzystuje również materiały z odzysku do produkcji opakowań – butelki na świeżo wyciskany sok wykonane są w 80 proc. z materiału z recyklingu. Także torby termoizolacyjne oraz torby typu T-shirt wykonane są w 80 proc. z surowców wtórnych, mogą być wielokrotnie używane i podlegają recyklingowi.

– Dążymy do tego, aby do 2025 r. 100 proc. plastikowych opakowań produktów marek własnych było możliwe do recyklingu. Podejmujemy także działania, aby zredukować zużycie plastiku w opakowaniach jednostkowych i zbiorczych produktów marek Lidla o 20 proc. Aby to osiągnąć, pracujemy systematycznie już dzisiaj – mówi Aleksandra Robaszkiewicz, rzecznik Lidl Polska. Sieć również jako pierwsza wprowadziła znakowanie owoców i warzyw naturalnym światłem, dzięki czemu eliminuje się opakowania. – W tym roku w sklepach pojawiły się także woreczki wielokrotnego użytku na owoce oraz warzywa. Decydując się na ich zakup, klienci mają możliwość zrezygnowania z tzw. zrywek i tym samym włączenia się w redukcję wykorzystania plastiku – dodaje. Lidl wprowadził także wodę marki Saguaro w butelce w 100 proc. z materiału z recyklingu.