Polska to najmniej egalitarny kraj w UE

Na 10 proc. najlepiej zarabiających Polaków przypada 40 proc. dochodu narodowego. W żadnym innym kraju UE ten wskaźnik nierówności dochodowych nie jest wyższy.

Aktualizacja: 02.04.2019 14:14 Publikacja: 02.04.2019 12:36

Polska to najmniej egalitarny kraj w UE

Foto: 123RF

Takie wyliczenia przedstawili w nowym artykule Thomas Blanchet, Lucas Chancel i Amory Gethin, badacze z Laboratorium Nierówności na Świecie (World Inequality Lab), ośrodka naukowego utworzonego m.in. przez Thomasa Piketty’ego. Na tę publikację zwrócił uwagę na Twitterze dr hab. Michał Brzeziński z Uniwersytetu Warszawskiego.

Ustalenia francuskich badaczy są szokujące. Malują zupełnie inny obraz nierówności dochodowych w Polsce, niż np. najpopularniejsza ich miara, współczynnik Gini’ego. W świetle tego wskaźnika Polska wygląda na kraj dość egalitarny pod względem dochodów po uwzględnieniu transferów społecznych. Wynosił on w 2017 r. 29,2 pkt., podobnie jak we Francji i Niemczech. Niższy był w 13 spośród 31 krajów, dla których dane podaje Eurostat.

W krajach UE współczynnik Gini’ego liczony jest na podstawie danych ankietowych i dotyczy tzw. ekwiwalentnego dochodu rozporządzalnego (bierze poprawkę na to, że koszt utrzymania kolejnych osób w gospodarstwie domowym jest niższy, niż osoby żyjącej samotnie). Nie uwzględniając transferów społecznych innych niż emerytury współczynnik Gini’ego jest w Polsce nieco wyższy (nierówności dochodowe są większe), ale i tak niższy, niż średnio w Europie.

Blanchet, Chancel i Gethin opierają się nie tylko na ankietowych danych o dochodach gospodarstw domowych, ale wykorzystują też rachunki narodowe (dane o produkcie narodowym) oraz dane z urzędów skarbowych, które pomagają ustalić dochody najzamożniejszych osób, rzadko uczestniczących w badaniach ankietowych. Biorą pod uwagę dochody brutto (przed opodatkowaniem) nie uwzględniające transferów społecznych innych, niż emerytury. Choć w ich artykule pojawiają się różne miary nierówności, najczęściej porównują kraje pod względem odsetka dochodu narodowego netto, który przypada w udziale 10 proc. najlepiej zarabiających osób.

Średnio w 39 krajach Europy, dla których francuscy badacze zgromadzili porównywalne dane, na 10 proc. najlepiej zarabiających osób przypada 34 proc. dochodu narodowego netto. W 1980 r. ten udział wynosił 29 proc.

Polska wyróżnia się nie tylko skalą rozpiętości dochodowych, ale też ich wzrostem na przestrzeni minionych czterdziestu lat. Udział 10 proc. najlepiej zarabiających Polaków w dochodzie narodowym netto od 1980 r. niemal się podwoił. W świetle wyliczeń Blancheta, Chancela i Gethina Polska jest też jedynym krajem Europy, w którym nierówności dochodowe są dziś podobne, jak w USA.

W artykule współpracowników Piketty’ego, autora głośnej książki „Kapitał w XXI w.”, można znaleźć też optymistyczny akcent: wygląda na to, że od szczytu w 2015 r. nierówności w Polsce maleją. Wiąże się to prawdopodobnie z szybszym wzrostem niskich płac, niż tych tych wyższych. Współczynnik Gini’ego też maleje, ale w dużej mierze za sprawą zwiększenia transferów socjalnych, m.in. w związku z programem Rodzina 500+.

Wynagrodzenia
Dane GUS o płacach w firmach najsłabsze od roku. "A to niespodzianka!"
Materiał Promocyjny
Suzuki e VITARA jest w pełni elektryczna
Wynagrodzenia
Średnia krajowa, mediana oraz najwyższe i najniższe zarobki w Polsce. Dane GUS
Wynagrodzenia
Łatwiej o pół etatu tam, gdzie nie są potrzebne skomplikowane umiejętności
Wynagrodzenia
Zmalała różnica między medianą a średnią płacą. Duża przewaga mężczyzn
Materiał Promocyjny
Warta oferuje spersonalizowaną terapię onkologiczną
Wynagrodzenia
Gdzie w Polsce emeryci dostają najwyższe emerytury? Nowe dane wskazują na jeden region
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego