Reforma wynagrodzeń w służbie cywilnej jest potrzebna

Mimo zeszłorocznych podwyżek, nie poprawiła się sytuacja materialna w urzędniczym korpusie. Inspektor ochrony środowiska zarabia zaledwie 1588 zł netto. Niewiele więcej, bo 1680 zł – kontroler weterynaryjny.

Publikacja: 10.04.2018 07:00

Reforma wynagrodzeń w służbie cywilnej jest potrzebna

Foto: 123RF

Potrzebna jest reforma systemu wynagradzania w służbie cywilnej – to jeden z najważniejszych wniosków zawartych w sprawozdaniu szefa służby cywilnej za zeszły rok.

– Dopóki wzrost realnych wynagrodzeń w korpusie służby cywilnej będzie zdecydowanie niższy niż w pozostałych korpusach urzędniczych ? w administracji państwowej i samorządowej – dopóty konkurencyjność płacowa korpusu sc będzie maleć. Niesie to ze sobą widmo exodusu pracowników administracji rządowej do sektora biznesu – podkreśla Dobrosław Dowiat-Urbański. Wskaźnik fluktuacji kadr, czyli odejść ze służby cywilnej, wynosi już 11 proc. W 2016 r. stanowił 7 proc.

Rozpiętość płac

Zdaniem szefa służby cywilnej system płac powinien być bardziej motywacyjny. A konieczność zwiększenia konkurencyjności wynagrodzeń w służbie cywilnej dotyczy zwłaszcza wysoko specjalistycznych stanowisk oraz urzędów, w których sytuacja płacowa jest szczególnie trudna. Takim urzędem jest na przykład Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Sławinie. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto wynosi tam 1 873 zł. Wynagrodzenie całkowite to tylko 2 485 zł. I to brutto.

– Członkowie korpusu służby cywilnej działają w imieniu państwa. Powinni zarabiać więcej – podkreśla Prof. Jakub Stelina, dziekan Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Gdańskim.

Dużo lepiej wyglądają dane dotyczące płac w placówkach zagranicznych i ministerstwach. Dla przykładu, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych przeciętne miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto wynosi 5 757 zł. Wynagrodzenie całkowite to zaś 9 499 zł. Rozpiętość płac w służbie cywilnej jest więc ogromna.

Bieda w terenie

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie członków korpusu służby cywilnej w 2017 r. wyniosło 5 524 zł brutto (w 2016 r. –5 266 zł). Realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia, uwzględniając inflację na poziomie 2,0 proc., w stosunku do 2016 r. wyniósł jednak zaledwie 2,8 proc. W 2017 r. w ok. 60 proc. (1092) urzędów, które zatrudniają członków korpusu służby cywilnej, wynagrodzenie było niższe od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej(4 272 zł brutto). W 2016 r. udział takich urzędów wyniósł ok. 57 proc. Największy wzrost realnych wynagrodzeń odnotowano w grupie stanowisk z najniższymi wynagrodzeniami, tj. wspomagających (o 4,0 proc.) i specjalistycznych (o 3,1 proc.). To do nich były skierowane zeszłoroczne podwyżki.

Spadła natomiast wysokość realnych wynagrodzeń w pozostałych grupach stanowisk. Najgorzej sytuacja wygląda w administracji terenowej. Dotyczy urzędów niedużych, które jednak realizują ważne zadania z punktu widzenia bezpieczeństwa i zdrowia obywateli. Takich urzędników wcale nie jest mało. Prawie 27 tysięcy członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w administracji terenowej (62 proc. pracowników tej administracji) w 2017 r. miało wynagrodzenie zasadnicze niższe niż 3000 zł brutto, czyli około 2100 zł netto. Kto zarabia najmniej? Na rękę inspektor ochrony środowiska dostaje zaledwie 1 588 zł. Niewiele więcej, bo 1 680 zł, zarabia kontroler weterynaryjny. Inspektor ochrony zabytków dostaje 1 808 zł netto, a kontroler transportu drogowego ?1 990 zł netto. Więcej zarobiliby w dyskoncie.

Trzeba dorabiać

Jak podkreśla szef służby cywilnej w swoim sprawozdaniu za zeszły rok, prawie niezmienione od 2008 r. wynagrodzenia doprowadziły do obniżenia statusu materialnego, a czasem nawet do biedy wielu osób. Wielu członków korpusu służby cywilnej musi dorabiać. Część korzysta nawet z pomocy społecznej.

Do grupy najmniej zarabiających w całym korpusie służby cywilnej należą pracownicy komend, inspektoratów i innych terenowych jednostek administracji rządowej. Jak wyjaśnia szef służby cywilnej, pracownicy tych instytucji najczęściej pełnią swoją służbę w terenie, przeprowadzając codziennie szczegółowe kontrole dotykające wszystkich aspektów codziennego życia. Odpowiadają za bezpieczeństwo obywateli, w tym życie i zdrowie. Na przykład inspektor weterynaryjny chroni zdrowie ludzi, umożliwiając zakup bezpiecznych dla zdrowia produktów mięsnych i nabiału, a inspektor nadzoru budowlanego zapewnia dzieciom bezpieczeństwo w szkołach i halach sportowych.

W latach 2009– 2017 kwota bazowa wynagrodzeń nie zmieniła się. Wcześniej tłumaczono to kryzysem gospodarczym. Wynagrodzenie w korpusie służby cywilnej wzrosło w tym czasie realnie o 11,0 proc., a w gospodarce narodowej – o 22,2 proc. Spowodowało to dysproporcje w płacach. Warto jednocześnie zauważyć, że ponad 80 proc. członków korpusu służby cywilnej ma wykształcenie wyższe. Udział osób z wykształceniem wyższym w gospodarce narodowej jest znacznie niższy i wynosi około 1/3. Co więcej, sytuacja płacowa na rynku pracy stale się poprawia.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów