Dane obywateli, które potrzebują uwagi
Do rzecznika wpłynął wniosek wskazujący na możliwość naruszenia prywatności pracowników sądów administracyjnych. Dotyczy on obowiązku udostępniania przez pracowników tychże sądów ich numerów PESEL stronom postępowania przy doręczaniu sądowej korespondencji drogą elektroniczną. Zgodnie bowiem z art. 74a § 12 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: „Pisma sądu, odpisy pism i załączników w postępowaniu sądowym oraz orzeczeń, doręczane przez sąd w formie dokumentu elektronicznego, opatrzone są kwalifikowanym podpisem elektronicznym".
Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się w tej sprawie do ministra cyfryzacji oraz Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Minister cyfryzacji wskazał, że obecna sytuacja wynika z rozwiązań technicznych umocowanych przepisami prawa europejskiego.
RODO utrzymało podział na dane osobowe zwykłe i kategorie danych, nazywane czasem wrażliwymi, które podlegają szczególnej ochronie. Do tej drugiej kategorii zalicza się dane osobowe ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych, dane genetyczne, dane biometryczne, dane dotyczące zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej.
W związku z tym, że numer PESEL nie został zaliczony do tych danych, zdarza się, że jego ochronie nie poświęca się wystarczającej uwagi. Tymczasem PESEL jest daną identyfikującą, która na przestrzeni życia jednostki służy do ustalania jej tożsamości w różnych kontekstach.
Ułatwia identyfikację
Do podobnych danych można zaliczyć imię, nazwisko, adres, telefon, email - chociaż te dane można stosunkowo łatwiej zmienić niż numer PESEL. Numer ten może np. służyć do identyfikacji w kontaktach ze służbą zdrowia, urzędami, bankiem czy ubezpieczycielem. Jest on umieszczony w dowodzie osobistym, który jest okazywany dla potwierdzenia tożsamości osoby, a dane z niego są często kopiowane i utrwalane (wejście do budynków, odbiór przesyłek, usługi w bankach).
Biorąc to pod uwagę, należy stwierdzić, że ochrona numeru PESEL jest konieczna, ponieważ pozwala on na identyfikację jednostki w więcej niż jednym zbiorze danych. W dobie big data używanie takiego uniwersalnego identyfikatora w wielu zbiorach może umożliwić ich połączenie i przeszukiwanie, nawet jeśli nie będą w nich dostępne inne dane identyfikujące jednostkę. Co więcej, znajomość numeru PESEL może ułatwić nieautoryzowany dostęp np. do usług bankowości internetowej lub zawarcie umowy przez telefon.
