Czytaj także: Ekshumacje smoleńskie - jest wyrok Trybunału w Strasburgu
Sprawę do Strasburga wniosły wdowy po Arkadiuszu Rybickim i Leszku Solskim, które nie zgadzały się na przymusową ekshumacje szczątków ich bliskich. Poszło o art. 8 Konwencji Praw Człowieka. Ten brzmi: „ Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności osób".
Co na to nasze krajowe prawo?
Otóż co do zasady, jeśli zachodzi podejrzenie, że śmierć człowieka mogła nastąpić w wyniku czynu zabronionego, obligatoryjna jest sekcja zwłok. Czasami jednak to nie wystarcza. Wówczas w grę wchodzi art. 210 kodeksu postępowania karnego. Ten stanowi, że w celu dokonania oględzin lub otwarcia zwłok prokurator albo sąd może zarządzić wyjęcie zwłok z grobu. Szczegóły precyzuje już minister zdrowia. Kiedy można ją przeprowadzić? Ekshumacja jest ograniczona w czasie. Otóż jest ona dopuszczalna w okresie od 16 października do 15 kwietnia. Jeśli zachodzi konieczność jej przeprowadzenia w innym terminie to zgodę wydać musi powiatowy inspektor sanitarny. Należy go też powiadomić o każdym zamiarze przeprowadzenia ekshumacji. Wg polskich przepisów zgoda rodziny na przeprowadzenie ekshumacji nie jest konieczna. Obowiązujące przepisy nie dają także rodzinie możliwości zażalenia od decyzji prokuratora. Jeśli nawet zażalenia się pojawiają, tak zresztą często się dzieje, to nie są rozpatrywane. I w tej sprawie ustawodawca powinien zabrać głos. Czwartkowy wyrok Trybunału może się okazać nie ostatnim jaki w sprawie Smoleńskiej zapadnie. Musimy się więc liczyć z kolejnymi odszkodowaniami.
Ekshumacja jest czynnością podejmowaną nie tylko w procesie karnym. Zdarza się bowiem, że bliscy występują o nią z powodów rodzinnych - np. chcą przeniesienia zwłok z jednego miejsca pochówku w inne. Wówczas muszą jednak złożyć wniosek o ekshumację. Sam wniosek nie wystarczy, trzeba go jeszcze odpowiednio uzasadnić.
