Kampania, a zaraz po jej zakończeniu wybory samorządowe to dobry czas na rozpoczęcie merytorycznej dyskusji o polskiej samorządności i jej pozycji we współczesnym państwie. Wprowadzenie samorządu terytorialnego to jedna z fundamentalnych reform po 1989 r. Krok milowy w kształtowaniu demokratycznej Polski, budowaniu małych ojczyzn i rozwijaniu świadomości obywatelskiej.
Skok cywilizacyjny, technologiczny i zmieniająca się rzeczywistość społeczna sprawiły jednak, że przed dyskusją trzeba dokonać swoistego przeglądu polskiej samorządności. Ocenić, czy jej rozwój szedł w parze z tempem przemian ustrojowych, gospodarczych i społecznych. Nierozwiązany od lat jest problem relacji władz lokalnych z centralnymi i kwestia finansowania zadań zlecanych na szczeblu centralnym. Ciągle niedokończona jest dyskusja, co dalej z powiatami. Czy potrzebna jest ich reforma, czy może likwidacja tego szczebla samorządności? Czy wpływ samorządów na decyzje zapadające w Warszawie powinien zostać wzmocniony? Czy nie należałoby wrócić do idei nowej roli Senatu jako izby samorządowej?
Niedoskonałość prawa wyborczego ujawnia z kolei kampania samorządowa pokazująca, jak łatwo partie polityczne w trakcie tzw. prekampanii łamią je w świetle fleszy.
Na dyskusję czeka wiele pilnych zagadnień dotyczących gospodarki, choćby optymalnego wykorzystania funduszy strukturalnych. Ponad 70 proc. polskich inwestycji to projekty samorządowe, które decydują o poziomie i jakości życia mieszkańców. Stąd pytania o rolę planowania strategicznego w JST, współpracę władz samorządowych z lokalnym biznesem, szanse na zrównoważony rozwój regionów. Odrębnym zagadnieniem są problemy demograficzne miast.
Takich pytań są setki. Redakcja „Rzeczpospolitej", dla której rozwój Polski samorządnej zawsze był ważny, rozpoczyna ogólnopolską debatę na swoich łamach oraz na portalu rp.pl w specjalnym serwisie www.rp.pl/samorzad2018. Codziennie będziemy publikować głosy wskazujące na najważniejsze problemy samorządów i postulaty zmian. Zachęcamy do przyłączenia się do akcji i rzeczowej debaty nad przyszłością samorządu. Podsumowaniem naszej akcji będzie biała księga, w której zostaną zebrane najważniejsze postulaty zmian.