Spełnia się marzenie o długowieczności

To od nas zależy, czy starość będzie udręką, czy przejdziemy przez nią wolni od uciążliwych dolegliwości. Bo chociaż statystycznie zagrożenie chorobami rośnie, wielu z nich można uniknąć.

Publikacja: 15.11.2018 12:00

Spełnia się marzenie o długowieczności

Foto: AdobeStock

W roku 2035 co czwarty, a w 2050 co trzeci Polak będzie miał ukończony 65. rok życia, który Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznaje za początek starości demograficznej. Za 32 lata takich seniorów będzie w Polsce ponad 11 milionów. To sprawia, że demografowie i lekarze zastanawiają się nad zmianą definicji seniora i przesunięcia granicy jego wieku powyżej 75., a nawet 85. roku życia.

– Już dziś seniorów kojarzymy raczej z ósmą niż siódmą dekadą życia. Być może pomaga w tym ministerialny program darmowych leków dla seniorów 75 plus – zauważa w rozmowie z „Rzeczpospolitą" wiceminister zdrowia Zbigniew Król. A prof. Ewa Barcz, kierownik Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie, przekonuje, że dla lekarzy bardziej niż wiek metrykalny na postrzeganie pacjenta wpływa jego stan ogólny i choroby współistniejące. I to właśnie te choroby przerażają bardziej niż starość, która, jak zauważa minister Król, jest głównie stanem ducha.

Nikt nie kwestionuje jednak faktu, że wiek sprzyja rozwojowi wielu chorób. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) prawie 83 proc. osób powyżej 50. roku życia cierpi na przynajmniej jedną chorobę przewlekłą, przy czym średnio pacjent po pięćdziesiątce cierpi na aż trzy takie schorzenia.

Statystyki nie napawają optymizmem, tym bardziej że w 2050 r. Polacy staną się jednym z najstarszych społeczeństw w Europie, szóstym po Hiszpanii, Portugalii, Grecji, Włochach i Słowenii. Już dzisiaj, wraz z wchodzeniem w wiek podeszły pokolenia powojennego, możemy oczekiwać gwałtownego wzrostu chorób związanych z wiekiem. Po 60. urodzinach rośnie bowiem ryzyko schorzeń układu krążenia, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), osteoporozy, zaćmy, cukrzycy typu 2, choroby Alzheimera, zapaleń stawów i nowotworów.

Z analizy danych Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) wynika, że już za siedem lat, w 2025 r., blisko pół miliona osób (426 tys.), aż 13 proc. więcej niż dziś, cierpieć będzie na co najmniej jedną z chorób kardiologicznych, które odpowiadają za ponad 80 proc. zgonów u osób powyżej 85. roku życia. Najbardziej wzrośnie liczba przypadków niewydolności i choroby niedokrwiennej serca. Lekarze będą też częściej diagnozować nadciśnienie tętnicze, które występuje u 75 proc. osób po 65. roku życia i jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka zawału serca.

Przybędzie też przypadków nowotworów. Ministerialny dokument strategiczny „Mapa potrzeb zdrowotnych w zakresie onkologii" przewiduje, że w 2029 r. liczba nowo zdiagnozowanych nowotworów złośliwych przekroczy 213 tys., co znaczy, że będzie ich 18 proc. więcej niż w 2016 r., a u osób w wieku 75–84 lat ich liczba wzrośnie aż o 60 proc. Najczęściej diagnozowany będzie nowotwór płuca. Aż o 29 proc. wzrośnie natomiast liczba przypadków raka prostaty.

Zwiększy się liczba cukrzyków, których dziś jest w Polsce ok. trzech milionów. Szczyt zachorowań na cukrzycę typu 2 występuje dziś ok. 60. roku życia, co sprawia, że zmaga się z nią 40 proc. seniorów. W latach 2020–2029 prognozuje się w Polsce także 24-procentowy wzrost przypadków choroby Alzheimera i innych otępień (do ponad 67 tys. w roku 2029) i 14-procentowy wzrost cierpiących na chorobę Parkinsona (do ponad 48 tys. w 2029 r.). Jak wynika z raportu „Zdrowe starzenie się: Biała Księga" pod redakcją prof. Bolesława Samolińskiego, już 12 proc. osób po 65. roku życia ma problemy poznawcze, a u co trzeciej z nich występują zaburzenia depresyjne. A u 25 proc. seniorów depresja i utrata sprawności fizycznej zwiększa ryzyko upadków, które prowadzą często do uszkodzenia panewki kości biodrowej i unieruchomienia.

Te ponure statystyki sprawiają, że znacznie zwiększą się wydatki państwa na ochronę zdrowia. – Już dziś średnie wydatki NFZ na pacjentów powyżej 65. roku życia stanowią trzykrotność wydatków dla pozostałej, młodszej populacji. Stanowią też znaczny odsetek hospitalizowanych na oddziałach szpitalnych – aż 62 proc. na oddziale chorób wewnętrznych, 35 proc. na chirurgii, 31 proc. na ortopedii, 59 proc. na kardiologii i 73 proc. na okulistyce – mówi Jerzy dr Gryglewicz z Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego. Zgodnie z ministerialnymi „Mapami potrzeb zdrowotnych" w ciągu najbliższych 15 lat liczba hospitalizacji na oddziale internistycznym wrośnie z 931 tys. w 2016 r. aż do 1,136 mln w roku 2029, a w przypadku kardiologii liczba pobytów zwiększy się z 485 tys. w 2016 r. do 599 tys. 13 lat później. Podobną dynamikę wzrostu ministerialni analitycy przewidzieli na oddziałach zabiegowych – hospitalizacje na chirurgii mają wzrosnąć z 865 tys. do 943 tys., a na ortopedii z 413 tys. do 449 tys.

Prognozy niepokoją, ale pocieszający jest fakt, że czarnego scenariusza można uniknąć. Właściwa dieta, ruch na świeżym powietrzu, unikanie stresu i regularne badania kontrolne pozwolą długo cieszyć się sprawnością ciała i pogodą ducha. Na kolejnych stronach tego dodatku podpowiadamy, jak to osiągnąć i najpełniej korzystać z tych dodatkowych kilkunastu lat życia, na jakie nasi dziadkowie, a nawet rodzice, nie mieli szans. W swej optymistycznej części „Mapy potrzeb zdrowotnych" przewidują, że wskaźnik dotyczący dalszego trwania życia dla osoby po sześćdziesiątce wynosi w skali kraju 19,2 lata dla mężczyzn i 24,3 lata dla kobiet. Oznacza to, że przeciętna Polka dożyje 84,3 lat, a mężczyzna 79,2 lat. Jak zauważył wiceminister Zbigniew Król – spełnia się ludzkie marzenie o długowieczności i tylko od nas zależy, czy będzie ona szczęśliwa. ©?

—Karolina Kowalska

Nauka
Tajemniczy wulkan, który ochłodził klimat Ziemi. Naukowcy wreszcie go zlokalizowali
Nauka
Superwulkan Yellowstone: Gdzie może dojść do wybuchu? Najnowsze ustalenia naukowców
Nauka
Naukowcy o możliwym wybuchu potężnego wulkanu. Świat nie jest przygotowany
Nauka
Naukowcy obliczyli, jak szybko myślą ludzie. Liczba jest „wyjątkowo niska”
Materiał Promocyjny
eDO Post – nowa era bezpiecznej komunikacji cyfrowej dla biznesu
Nauka
Kiedy wypada pierwszy dzień zimy 2024? Zima kalendarzowa i astronomiczna