Tajemniczy wulkan, który ochłodził klimat Ziemi. Naukowcy wreszcie go zlokalizowali

Nieznany wulkan wybuchł w 1831 r. tak gwałtownie, że ochłodził klimat Ziemi. Teraz, niemal 200 lat później, naukowcy zidentyfikowali „tajemniczy wulkan” - donosi CNN.

Publikacja: 04.01.2025 12:38

Wyspa Simushir w archipelagu Wysp Kurylskich

Wyspa Simushir w archipelagu Wysp Kurylskich

Foto: Adobe Stock

Erupcja była jedną z najpotężniejszych w XIX wieku. Wyrzuciła do stratosfery tak dużo dwutlenku siarki, że średnie roczne temperatury na półkuli północnej spadły o około 1,1 stopnia Celsjusza. Wydarzyło się to w ostatnim okresie tzw.  Małej Epoki Lodowcowej, jednego z najzimniejszych okresów na Ziemi w ciągu ostatnich 10 tysięcy lat.

Chociaż znany był rok tej historycznej erupcji, lokalizacja wulkanu – nie. Naukowcy niedawno rozwiązali tę zagadkę, pobierając i badając izotopy siarki, próbki popiołu i maleńkie odłamki wulkanicznego szkła z próbek rdzenia lodowego na Grenlandii. 

Wykorzystując geochemię, datowanie radioaktywne i modelowanie komputerowe do mapowania trajektorii cząstek, naukowcy powiązali erupcję z 1831 r. z wulkanem na północno-zachodnim Pacyfiku. Wyniki opublikowano w poniedziałek w prestiżowym czasopiśmie "Proceedings of the National Academy of Sciences”.

Czytaj więcej

Ziemia tak gorąca jak 56 milionów lat temu

Tajemniczy wulkan znajduje się na Wyspach Kurylskich

Według analizy, tajemniczym wulkanem był Zavaritskij, zlokalizowany na wyspie Simushir, części archipelagu Wysp Kurylskich, obszaru spornego między Rosją a Japonią. 

- Zavaritskij znajduje się na odległej wyspie między Japonią a Rosją. Nikt tam nie mieszka, a zapisy historyczne ograniczają się do garstki pamiętników ze statków, które mijały te wyspy co kilka lat – powiedział CNN dr William Hutchison, szef grupy badawczej w School of Earth and Environmental Sciences na University of St. Andrews w Wielkiej Brytanii. 

Mając niewiele informacji o aktywności tego wulkanu w XIX wieku, nikt wcześniej nie podejrzewał, to właśnie on mógł spowodować w 1831 roku globalne skutki dla klimatu. Dr Stefan Brönnimann, szef wydziału klimatologii na Uniwersytecie w Bernie w Szwajcarii wspomina, że dotąd „głównym podejrzanym” był inny wulkan, Babuyan Claro zlokalizowany na Filipinach. - Badania pokazują teraz, że erupcja miała miejsce na Kurylach, a nie w tropikach – mówi. 

Czytaj więcej

Naukowcy: Ziemia przestaje być miejscem przyjaznym dla ludzi

Porównanie próbek „momentem olśnienia”

Zespół badawczy przeprowadził również analizę chemiczną popiołu i odłamków szkła wulkanicznego o długości nie większej niż 0,02 milimetra. Kiedy naukowcy porównali swoje wyniki z zestawami danych geochemicznych z regionów wulkanicznych, najbardziej zbliżone wyniki uzyskano w Japonii i na Wyspach Kurylskich. Erupcje wulkanów w XIX-wiecznej Japonii były dobrze udokumentowane, a w 1831 r. nie odnotowano żadnej dużej erupcji. Jednak próbki z Wysp Kurylskich wykazały „geochemiczne dopasowanie” do wulkanu Zavaritskij. Jak stwierdził Hutchison, porównanie popiołów z wulkanu i rdzenia lodowego był w laboratorium „momentem olśnienia”. 

Datowanie radiowęglowe osadów tefry, czyli popiołu wulkanicznego, na wyspie Simushir pozwoliło na określenie jej wieku na ok. 200 lat. Co więcej, analiza objętości kaldery – zagłębienia w szczytowej części wulkanu – sugerowała, że ​​krater powstał po potężnej erupcji między 1700 a 1900 rokiem.

Czytaj więcej

Taki mamy klimat, panie bracie

„Wciąż jestem zaskoczony, że nie zachowały się żadne relacje"

Eksplozja wytworzyła kalderę o szerokości ok. 3 km, odsłaniając czerwone, czarne i białe warstwy złożone z osadów z poprzednich erupcji. - Wciąż jestem zaskoczony, że nie zachowały się żadne relacje, dotyczące erupcji tej wielkości – powiedział Hutchison. - Choć może istnieją doniesienia o opadaniu popiołu lub zjawiskach atmosferycznych z 1831 r., które znajdują się w zakurzonym kącie biblioteki gdzieś w Rosji lub w Japonii. Dalsze prace nad zgłębianiem tych zapisów naprawdę mnie ekscytują - dodał.

Oprócz wulkanu Zavaritskij między 1808 a 1835 rokiem doszło do wybuchu trzech innych wulkanów. Ten moment określa się jako koniec tzw. Małej Epoki Lodowcowej, anomalii klimatycznej, która trwała od początku XV wieku do około 1850 roku. W tym czasie roczne temperatury na półkuli północnej spadły średnio o 0,6 stopnia Celsjusza. W niektórych miejscach temperatury były nawet o 2 stopnie C niższe niż normalnie, a ochłodzenie utrzymywało się przez dziesięciolecia.

Czytaj więcej

Kolonizacja obu Ameryk ochłodziła klimat

Po wybuchu w 1831 r. na półkuli północnej pojawiły się chłodniejsze i suchsze warunki. Szybko pojawiły się doniesienia o powszechnym głodzie i niedostatku, a klęski głodu ogarnęły Indie, Japonię i Europę, dotykając miliony ludzi. - Badanie to wzmacnia naszą wiedzę, dotyczącą roli erupcji wulkanicznych w ostatniej fazie Małej Epoki Lodowcowej, dostarczając od dawna brakującą informację o wulkanach, które ochłodziły klimat Ziemi - zauważa z kolei dr Brönnimann.

Erupcja była jedną z najpotężniejszych w XIX wieku. Wyrzuciła do stratosfery tak dużo dwutlenku siarki, że średnie roczne temperatury na półkuli północnej spadły o około 1,1 stopnia Celsjusza. Wydarzyło się to w ostatnim okresie tzw.  Małej Epoki Lodowcowej, jednego z najzimniejszych okresów na Ziemi w ciągu ostatnich 10 tysięcy lat.

Chociaż znany był rok tej historycznej erupcji, lokalizacja wulkanu – nie. Naukowcy niedawno rozwiązali tę zagadkę, pobierając i badając izotopy siarki, próbki popiołu i maleńkie odłamki wulkanicznego szkła z próbek rdzenia lodowego na Grenlandii. 

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Superwulkan Yellowstone: Gdzie może dojść do wybuchu? Najnowsze ustalenia naukowców
Materiał Promocyjny
Jak przez ćwierć wieku zmieniał się rynek leasingu
Nauka
Naukowcy o możliwym wybuchu potężnego wulkanu. Świat nie jest przygotowany
Nauka
Naukowcy obliczyli, jak szybko myślą ludzie. Liczba jest „wyjątkowo niska”
Nauka
Kiedy wypada pierwszy dzień zimy 2024? Zima kalendarzowa i astronomiczna
Materiał Promocyjny
5G – przepis na rozwój twojej firmy i miejscowości
Nauka
Nauka bez uczenia się? To nie sci-fi, a nowe odkrycie
Materiał Promocyjny
Nowości dla przedsiębiorców w aplikacji PeoPay