Nie będzie ograniczeń w sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych?

W środę nad propozycjami ograniczenia reklamy i dystrybucji alkoholu dyskutowano w Sejmie podczas wspólnego posiedzenia Komisji Zdrowia oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju.

Jak dotąd do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów wpisano nowelizację ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, która obejmuje przepisy dotyczące wyglądu opakowania napoju alkoholowego i materiału, z którego może być wykonane, przepisy o sprawdzaniu wieku nabywcy w razie wątpliwości oraz regulacja zgodnie, z którą alkohol może być sprzedawany tylko w formie płynnej.

W rządzie nie ma zaś zgody wszystkich resortów na propozycje Ministerstwa Zdrowia odnośnie do zakazu sprzedaży napojów alkoholowych przez Internet, zakazu promocji na alkohol oraz zakazu sprzedaży napojów alkoholowych na stacjach benzynowych w godzinach 22:00-6:00.

Akceptację uzyskały więc trzy z sześciu rozwiązań zaproponowanych przez resort zdrowia. Mimo to, wiceminister Konieczny – dopytywany przez Ryszarda Petru o termin publikacji projektu ustawy – wskazał, że przepisy mogą ujrzeć światło dzienne w I kwartale br.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Po alkotubkach przyszedł czas na gumy-papierosy? Mogą zostać zakazane

Rządzący powinni zakazać słodyczy do złudzenia przypominających papierosy – uważa autor petycji skierowanej do Sejmu. Po interwencji „Rzeczpospolitej” z oferty wycofał je już Empik.

Alkohol w Polsce dziesięciokrotnie bardziej dostępny niż leki

Konieczny podkreślił, że „skuteczna polityka antyalkoholowa jest tylko wtedy, kiedy jest kompleksowa”, a prawdziwe efekty mogą być osiągnięte jedynie poprzez ograniczenie dostępności ekonomicznej i fizycznej alkoholu.

- Nie znaleźliśmy żadnych badań, które potwierdziłyby, że przy utrzymaniu stałej dostępności ekonomicznej i fizycznej alkoholu, udaje się osiągnąć jakiekolwiek realne cele polityki antyalkoholowej. Stąd nasza propozycja zmian legislacyjnych dość kompleksowa, idąca w sześciu kierunkach i tego jako Ministerstwo Zdrowia dbające o zdrowie publiczne, o to, żeby ograniczyć tę plagę, będziemy się trzymać – zadeklarował.

Dostępność ekonomiczną napojów alkoholowych odzwierciedla liczba butelek alkoholu, które można kupić za średnie miesięczne wynagrodzenie. W 2023 roku było to 1863 butelki piwa, 279 butelek wina i 221 butelek mocnego alkoholu. - Mimo 10-proc. podwyżki akcyzy w porównaniu do 2021 roku dostępność ekonomiczna alkoholu wzrosła o 65 butelek piwa, 23 butelki wina i 4 butelki wódki – wskazał wiceminister.

Według stanu na 31 grudnia 2023 roku liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w Polsce wynosiła 119 tys., co przekłada się na jeden punkt sprzedaży na 303 mieszkańców. – Chociaż w ostatnich 15 latach odnotowano niewielki, stały spadek dostępności napojów alkoholowych mierzony w liczbie osób przypadających na jeden punkt sprzedaży, dane wskazują, że dostępność fizyczna nadal pozostaje na wysokim poziomie. Dla porównania w 2023 roku działalność prowadziło 11,5 tys. aptek ogólnodostępnych oraz 1,1 tys. punktów aptecznych. Na jedną aptekę ogólnodostępną i punkt apteczny w Polsce przypadało średnio 2996 osób. Alkohol jest dziesięciokrotnie bardziej dostępny fizycznie niż leki w Polsce – powiedział Konieczny.

Czytaj więcej

Zdrowy styl życia

„Jeżeli alkohol nie zniknie z przestrzeni publicznej, będziemy mieć problem”

- Reklamy napojów alkoholowych z udziałem celebrytów i podtykanie w ten sposób młodzieży alkoholu pod nos, powinny być zakazane i surowo karane – mówi prof. Andrzej Fal, prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego.

Koszty społeczno-ekonomiczne spożycia alkoholu a wpływy z akcyzy

Jak poinformował Konieczny, Polska jest w czołówce krajów Unii Europejskiej o największej liczbie zgonów spowodowanych zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania związanymi z używaniem alkoholu. To 7,4 zgonów na 100 tys. w grupie wiekowej poniżej 65. roku życia. Średnia w UE wynosi 3,6 zgonów na 100 tys. mieszkańców.

- Odnotowuje się też systematyczny wzrost liczby zgonów z powodu chorób somatycznych spowodowanych piciem alkoholu – powiedział. W 2021 roku w związku z chorobami wątroby odnotowano rekordowe 9230 zgonów. Z powodu zatruć alkoholowych zmarło zaś 1594 osoby, co również stanowi najwyższą odnotowaną wartość.

Wiceminister podsumował też koszty świadczeń zdrowotnych dedykowanych leczeniu uzależnień. W przypadku świadczeń w zakresie opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień wzrosły one z 330 mln zł w 2020 roku do 816 mln zł w 2023 roku, czyli o 147 proc.

- Większość szkód zdrowotnych i społecznych powstałych przez picie alkoholu jest spowodowana nie przez osoby uzależnione, ale przez osoby nieuzależnione pijące alkohol okazjonalnie lub nadużywające, niebędące osobami uzależnionymi. To tzw. paradoks prewencyjny – przypomniał Konieczny.

Wskazał też, że szacowane koszty społeczno-ekonomiczne picia alkoholu według stanu na 2020 rok wynosiły 93 mld zł. W kwocie tej mieszczą się kategorie takie jak koszty ochrony zdrowia, koszty świadczeń pomocy społecznej, obsługa przestępstw przez policję i wymiar sprawiedliwości, wartość utraconego PKB z uwagi na utratę zasobów pracy w wyniku śmiertelności z przyczyn nadużywania alkoholu i w związku z wyłączeniem z pracy z uwagi na choroby związane z piciem alkoholu.

Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że wpływy z akcyzy od napojów alkoholowych w ostatnich latach wyniosły odpowiednio 13,379 mld zł w 2020 roku, 13,21 mld zł w 2021 r., 14,63 mld zł w 2022 r., 14 mld zł w 2023 r. i 7 mld zł w okresie styczeń-lipiec 2024 roku.

- Kiedy porównamy kwoty akcyzy za 2020 rok i szacowane koszty społeczno-ekonomiczne w tym samym roku, jasnym jest, że koszty społeczno-ekonomiczne w wysokości 93,3 mld zł są wyższe od wpływów z akcyzy o ponad 79,9 mld zł – wyliczał Konieczny.