Kończymy relację
Dziękujemy, że byli państwo z nami.
Król Karol i rodzina królewska zebrali się na prywatnym pożegnaniu królowej
Królowa zostanie pochowana w kaplicy pamięci króla Jerzego VI wraz ze zmarłym w zeszłym roku mężem, księciem Edynburga.
Szczegóły nabożeństwa nie zostały ujawnione, a Pałac Buckingham nazwał to „głęboko osobistym wydarzeniem rodzinnym”.
Wydarzenie nie będzie transmitowane w telewizji, a media nie będą obecne.
Publiczne uroczystości zbliżają się do końca
Oto podsumowanie tego, co się wydarzyło:
- Dzień rozpoczął się procesją z trumną do Opactwa Westminsterskiego
- W nabożeństwie pogrzebowym wzięło udział około 2000 osób, w tym wiele głów państw
- Procesja przeszła następnie z trumną Elżbiety II do Wellington Arch
- Stamtąd orszak z karawanem wiozącym trumnę królowej udał się do Windsoru
- W trzeciej tego dnia procesji z uczestniczeniem króla Karola i innych członków rodziny królewskiej trumna dotarła do kaplicy św. Jerzego na nabożeństwo z udziałem 800 osób
- Później - o 20:30 - rodzina królewska wróci do kaplicy na prywatne wydarzenie, podczas którego Elżbieta zostanie pochowana wraz ze swoim zmarłym mężem, księciem Edynburga
- Okres królewskiej żałoby trwa jeszcze tydzień – do 26 września.
Nabożeństwo pogrzebowe w kaplicy św. Jerzego kończy publiczną część pogrzebu królowej
Około 20.30 polskiego czasu odbędzie się prywatny pochówek w Kaplicy Pamięci Króla Jerzego VI, prowadzony przez Dziekana Windsoru.
Królowa zostanie pochowana wraz ze swoim mężem, księciem Edynburga.
Błogosławieństwo arcybiskupa Canterbury zakończyło nabożeństwo
Zebrani odśpiewali "God Save The King".
Trumna królowej została opuszczona do Krypty Królewskiej
W prywatnej ceremonii pożegnają ją tam członkowie najbliższej rodziny.
Lord Szambelan „złamał” laskę urzędu
W innym uroczystym momencie Lord Szambelan „złamał” swoją laskę urzędu – i umieścił ją na trumnie królowej.
Andrew David Parker, najwyższy rangą oficer Królewskiego Domu, łamie cienką białą laskę, aby zasymbolizować koniec panowania królowej Elżbiety II.
Insygnia władzy są zdejmowane z trumny królowej Elżbiety i umieszczone na ołtarzu
Zostaną przekazane Karolowi III podczas jego koronacji.
Od pogrzebu do koronacji: cztery korony, których używają brytyjscy monarchowie
Podczas pogrzebu na trumnie Elżbiety II spoczęła brytyjska korona państwowa – najbardziej znany symbol brytyjskiej monarchii. Jednak to nie jedyna korona, której używają brytyjscy władcy – w jakich sytuacjach wykorzystane są pozostałe trzy z nich, równie kosztowne i bogato zdobione?
Czytaj więcej
Umieszczona na trumnie Elżbiety II brytyjska korona państwowa jest symbolem „majestatu i suwerenności” i najbardziej znanym symbolem brytyjskiej monarchii. To jednak nie jedyna korona, którą używają brytyjscy władcy.
W kaplicy św. Jerzego rozpoczyna się nabożeństwo żałobne
Nabożeństwo rozpoczęło się od chóru śpiewającego Psalm 121 do muzyki Sir Henry'ego Walforda Daviesa, który wcześniej pełnił funkcję organisty kaplicy.
Prosta i skromna msza żałobna została uzgodniona z królową przed jej śmiercią. Poprowadzi ją David Conner, dziekan Windsoru.
Błogosławieństwo wygłosi Justin Welby, arcybiskup Canterbury.
Królową pożegnała też jej klacz, Emma
Król dołączył do procesji w Windsorze
Król wraz z innymi członkami rodziny królewskiej dołączył do procesji na terenie zamku.
Procesja skierowała się teraz w kierunku zachodnich schodów kaplicy św. Jerzego.
Fotoreporterzy dostrzegli królewskie corgi czekające na dziedzińcu zamku w Windsorze
Muick i Sandy znajdą się teraz pod opieką Andrzeja, księcia Yorku i jego byłej żony Sarah.
Wszyscy goście są już w kaplicy św. Jerzego
Królowa przybyła do Windsoru
Konwój z karawanem przewożącym trumnę królowej dotarł do Shaw Farm Gate na Albert Road w Windsorze. Karawan dołączył do procesji pogrzebowej i w powolnym marszu udaje się do zamku Windsor na nabożeństwo w kaplicy św. Jerzego.
Członkowie sił zbrojnych dołączyli do policji, która stała na straży wzdłuż trasy.
Rodzina królewska jest już w Windsorze
Nabożeństwo ma się rozpocząć o godzinie 17.
Barack Obama wspomina "życzliwość i rozwagę" Elżbiety II
W kaplicy św. Jerzego w Windsorze gromadzą się żałobnicy
To nabożeństwo będzie przeznaczone dla tych, którzy znali zmarłą królową osobiście.
Ostatnia podróż królowej przez Londyn
Wzdłuż drogi, którą karawan z królewską trumną jedzie do Windsoru, ustawiły się tysiące Brytyjczyków
Dziennikarz BBC o śmierci królowej: Koniec Ery Elżbietańskiej
Dymond pisze, że "drzwi zamknęły się za kobietą znaną tak wielu, a jednocześnie nigdy dobrze nie poznaną, za małą dziewczynką nazywaną przez dziadka Lilibet". "W 'Nieznanej Królowej', pięknym dokumencie BBC przedstawiającym nagrania z młodą księżniczką, Lilibet harcuje i tańczy, żartuje i się śmieje. Jej oczy lśnią śmiechem. I lśnią miłością do ojca, króla, który zmarł tak wcześnie i do jej męza Filipa, który był przy jej boku tak długo" - pisze dziennikarz BBC.
Czytaj więcej
Jonny Dymond, dziennikarz BBC, akredytowany przy rodzinie królewskiej pisze, że 19 września "kończy się era elżbietańska". "Zatrzasną się drzwi" - podkreśla.
Karawan z trumną Elżbiety II wyrusza do zamku w Windsorze
Kondukt z trumną zakończył marsz ulicami Londynu.
Jeden z placów w parku w Astanie będzie nosił imię Elżbiety II
Taką decyzję prezydenta Kazachstanu, Kasyma-Żomarta Tokajewa, przekazał królowi Karolowi III przewodniczący Senatu Kazachstanu, Maulen Aszimbajew, który bierze udział w pogrzebie państwowym królowej Elżbiety II.
Na trumnie królowej znajduje się m.in. korona, berło i jabłko królewskie
Korona, którą widać na trumnie, zrobiona jest ze złota i ozdobiona 2 868 diamentami, 17 szafirami, 11 szmaragdami, 269 perłami oraz czterema rubinami. W centralnej części korony znajduje się Szafir Św. Edwarda, który miał zdobyć pierścień Św. Edwarda Wyznawcy, króla Anglii w latach 1042-1066. Szafir miał zostać znaleziony w grobie monarchy w 1163 r. Korona leżąca na trumnie została wykonana w 1937 r. na koronację Jerzego VI. Z kolei jabłko i berło pochodzą z 1661 roku.
Po tym, jak trumna z ciałem Elżbiety II dotrze do łuku tryumfalnego, zostanie przewieziona do zamku w Windsorze
Tam królową żegnać będą członkowie rodziny królewskiej.
W Opactwie Westminsterskim Elżbietę II pożegnano odegraniem wojskowego hejnału "Last Post"
Hejnał odegrano przed dwoma minutami ciszy.
Do wieńca, którym ozdobiona jest trumna Elżbiety II, dołączona jest kartka z przesłaniem króla Karola
Na kartce znalazły się słowa "Wspominana z miłością i oddaniem. Karol".
Procesja z trumną królowej Elżbiety II ruszyła pod łuk tryumfalny (Wellington Arch)
Za trumną królowej idą członkowie rodziny królewskiej.
Bielecki: Królowa była uosobieniem optymizmu wywodzącego się z głębokiej, chrześcijańskiej wiary
Jeszcze na początku września, przyjmując w szkockim zamku Balmoral nową premier Liz Truss, miała na twarzy swój nieodłączny uśmiech, choć już plamy na rękach zdradzały, że to mogą być ostatnie godziny jej życia - pisze dziennikarz działu zagranicznego "Rzeczpospolitej", Jędrzej Bielecki.
Czytaj więcej
Poczucie obowiązku i przyzwoitości, którego tak brakuje w naszych czasach, być może najbardziej przekonały świat do Elżbiety II. W poniedziałek świat oddał jej więc hołd, na jaki chyba już nikt inny nie będzie mógł liczyć.
Monarchowie brytyjscy są przewożeni do Opactwa Westminsterskiego na armatniej lawecie od czasów królowej Wiktorii
Pałac Buckingham przypomina, że w ten sam sposób do Opactwa Westminsterskiego przewieziono trumnę z ciałem ojca Elżbiety II, Jerzego VI.
Po dwóch minutach ciszy rozlega się brytyjski hymn
W hymnie zamiast słów "Boże, chroń Królową", po 70 latach, padają słowa "Boże, chroń króla".
Mszę kończą dwie minuty ciszy
Na dwie minuty zamilkła cała Wielka Brytania. W ten sposób Brytyjczycy żegnają swoją monarchinię.
Chór w Opactwie Westminsterskim odśpiewał Psalm 34
Muzykę do tego wykonania skomponował Ralph Vaughan Williams z okazji koronacji królowej w 1953 roku.
Kazanie wygłosił arcybiskup Canterbury, Justin Welby
- Jezus mówi "Ja jestem drogą, prawdą i życiem". Świętej pamięci królowa nie piastowała swojego stanowiska, by wypełniać swoje ambicje, lecz służyła - mówił duchowny.
Czytaj więcej
Jej Królewska Wysokość w 21. dniu swoich urodzin powiedziała, że całe jej życie będzie poświęcone narodowi i wspólnocie. Rzadko kiedy taka obietnica jest dotrzymywana - mówił w czasie mszy pogrzebowej w Opactwie Westminster arcybiskup Canterbury, Justin Welby.
Teraz na pogrzebie wykonywany jest Psalm 23
Psalm, w którym padają słowa "Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego" wykonywany był też w 1947 roku, na ślubie Elżbiety II z księciem Filipem - zauważa BBC.
Drugą osobą odczytującą fragment Pisma Świętego jest premier Wielkiej Brytanii, Liz Truss
Truss odczytała fragment z Ewangelii wg. Św. Jana, w którym padają słowa "Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie".
Wieniec, którym ozdobiono trumnę królowej składa się z kwiatów wybranych przez króla Karola III
Baronessa Patricia Scotland czyta fragment Pierwszego Listu św. Pawła dla Koryntian o zmartwychwstaniu Chrystusa
"Śmierci, gdzie twoje żądło? Gdzie twe zwycięstwo, Kraino Umarłych?" - słyszą uczestnicy pogrzebu.
Jakie reguły dotyczące stroju obowiązują gości na pogrzebie Elżbiety II?
Czerń? Tak, ale to nie wszystko. Wielowiekowe tradycje rządzą tym, co powinni mieć na sobie goście zaproszeni na ceremonię pogrzebową Elżbiety II. Niezwykle precyzyjne reguły obowiązują członków rodziny królewskiej.
Czytaj więcej
Członkowie rodziny królewskiej muszą trzymać się ściśle określonych reguł dotyczących tego, jak należy się ubrać na pogrzeb Elżbiety II. Zasady obowiązują też gości z całego świata, których zaproszono na pogrzeb.
Rozpoczyna się msza żałobna
Mszę celebruje wielebny David Hoyle, dziekan Westminsteru. Kazanie wygłosi arcybiskup Canterbury, Justin Welby.
Wniesieniu trumny królowej Elżbiety II do Opactwa Westminsterskiego towarzyszy odśpiewanie fragmentów Księgi Objawienia
Muzykę skomponował William Croft, towarzyszy ona pogrzebom królewskim w Wielkiej Brytanii od XVIII wieku.
Trumna z ciałem królowej dotarła do Opactwa Westminsterskiego
Pałac Buckingham przypomina, że pogrzeb królowej odbędzie się w tym samym miejscu, w którym w 1953 r. odbyła się jej koronacja
Procesja sprzed Westminster Hall ruszyła
Za królewską trumną idzie król Karol III w towarzystwie członków najbliższej rodziny.
Za chwilę trumna z ciałem Elżbiety II zostanie umieszczona na armatniej lawecie
142 marynarzy Królewskiej Marynarki Wojennej przewiezie królewską trumnę do Opactwa Westminsterskiego.
Ekspert o monarchii brytyjskiej: Zapotrzebowanie społeczne na bajki jest duże
Dr Michał Garapich, antropolog z Uniwersytetu Roehampton, który od 20 lat mieszka w Londynie, powiedział w rozmowie z RMF FM, że monarchia spełnia w Wielkiej Brytanii “głęboką potrzebę jedności”. - Długość ich trwania świadczy o ich niezwykłej zdolności przetrwania i adaptacji do zmieniających się warunków. Tej rodziny królewską nie spotkało to, co wiele rodzin królewskich podczas rewolucji, to świadczy, że dosyć zgrabnie przeczuwają nastroje społeczne. Nie wiemy, co przyniesie XXI wiek, ale wydaje mi się, że zapotrzebowanie społeczne na takie bajki jest duże - zaznaczył.
Czytaj więcej
- To na pewno historyczna chwila. Niecodziennie mamy do czynienia z pogrzebem monarchy. Królowa była symbolem, a symbole mają to do siebie, że mogą znaczyć wiele rzeczy. Nigdy nie są jednoznaczne - powiedział w rozmowie z RMF FM dr Michał Garapich, antropolog, wykładowca Uniwersytetu Roehampton, który od 20 lat mieszkający w Londynie.
Król Karol III i książę William dotarli do Opactwa Westminsterskiego
Królowi i następcy tronu towarzyszy też książę Harry.
Pogrzeb Elżbiety II to pierwszy państwowy pogrzeb w Wielkiej Brytanii od czasu pogrzebu Winstona Churchilla
Churchill zmarł w styczniu 1965 roku.
Biden był jedynym przywódcą, który dotarł do Opactwa Westminsterskiego własną limuzyną
Pozostali przywódcy zostali przywiezieni do Opactwa specjalnym autobusem.
Joe Biden wysiada z prezydenckiej limuzyny
Joe Biden utknął w londyńskim korku w drodze na pogrzeb
Prezydencka "Bestia" miała problem nieopodal Marble Arch, przy skrzyżowaniu Oxford Street, Park Lane i Edgware Road. Para prezydencka dotarła jednak bezpiecznie do Opactwa Westminster.
Prof. Leder o polskiej „tęsknocie do lepszości” i „nostalgii za światem arystokratycznym’
Jak ocenił w TOK FM prof. Andrzej Leder, filozof kultury z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, przyczyn zainteresowania Polaków wydarzeniami w Wielkiej Brytanii jest wiele. - To “korzeń“, który w nas tkwi. W związku z tym w Polsce istnieje nostalgia za światem arystokratycznym. To tęsknota do wzniosłości i lepszości, którą teraz reprezentuje zglobalizowana bajka o śpiącej królewnie, bo tak nazwałbym tę całą historię dworu angielskiego - powiedział/\.
Czytaj więcej
Zdaniem prof. Andrzeja Ledera, filozofa kultury z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Polacy są zainteresowani wydarzeniami związanymi z brytyjską rodziną królewską m.in. przez „nostalgię za światem arystokratycznym". - To tęsknota do wzniosłości i lepszości, którą teraz reprezentuje zglobalizowana bajka o śpiącej królewnie, bo tak nazwałbym całą historię dworu angielskiego - powiedział w rozmowie z TOK FM w dniu pogrzebu Elżbiety II.
Kto nie dostał zaproszenia na pogrzeb królowej?
Na czele listy państw, które nie dostąpiły tego zaszczytu, są Rosja, Białoruś i Afganistan.
Rosja, która została pominięta z powodu swojego ataku na Ukrainę, zareagowała nerwowo ustami rzeczniczki tamtejszego MSZ. Maria Zacharowa brak zaproszenia określiła "niemoralnym".
Zaproszenia nie zostały również wysłane do Birmy, Syrii i Wenezueli, podczas gdy Iran, Korea Północna i Nikaragua będą reprezentowane tylko na szczeblu ambasadorów.
Od Joe Bidena do Liz Truss: Setki polityków na pogrzebie królowej
Wielu światowych przywódców, których spotkała królowa podczas długich rządów, weźmie dziś udział w jej pogrzebie w Opactwie Westminsterskim. W związku z tak licznym udziałem brytyjskie MSZ zdecydowało, że w samym Opactwie Westminsterskim może zająć miejsce tylko jeden przedstawiciel każdego kraju z partnerem.
Dlatego nie jest jasne, czy w Opactwie będą obecni byli prezydenci USA Barack Obama i Donald Trump oraz ich żony Michelle i Melania. Obie pary prezydenckie spotkały się z królową.
Pałac Buckingham, na swoim profilu na Twitterze, publikuje zdjęcia, które pokazują jak zmieniała się królowa w czasie swojego 70-letniego panowania
Władysław Teofil Bartoszewski: Elżbieta II łączyła naród. Poświęciła się służbie
Mam ogromny respekt, szacunek, poczucie tego, że Elżbieta II całe swoje życie poświęciła służbie publicznej, łączyła naród - mówił w Radiu Zet poseł Władysław Teofil Bartoszewski, który ma obywatelstwo brytyjskie. Polityk ocenił także, że nowy monarcha, Karol III, jest „inteligentny, emocjonalny i szczery w swoich emocjach”. - Miałem okazję kilkukrotnie rozmawiać z księciem Karolem. Zna Polaków i lubi Polaków - podkreślił.
Czytaj więcej
W dniu pogrzebu Elżbiety II poseł Władysław Teofil Bartoszewski wspominał zmarłą królową i mówił o Karolu III. - Mam ogromny respekt, szacunek, poczucie tego, że Elżbieta II całe swoje życie poświęciła służbie publicznej, łączyła naród - mówił w Radiu Zet. - Karol III jest inteligentny, emocjonalny i szczery w swoich emocjach - podkreślił polityk, mówiąc o nowym monarsze.
Arcybiskup Canterbury apeluje o modlitwę za członków rodziny królewskiej
Justin Welby napisał na Twitterze, że dziś Brytyjczycy "dziękują za długie życie (Elżbiety II) poświęcone służbie jej narodowi i jej Zbawicielowi, Jezusowi Chrystusowi".
Transmisję z pogrzebu Elżbiety II prowadzi w internecie m.in. BBC
Prawnuki królowej Elżbiety II, książę George i księżniczka Charlotte, wezmą udział w pogrzebie
Książę George, który jest obecnie drugi w kolejce do tronu, po swoim ojcu, księciu Walii, Williamie oraz księżniczka Charlotte, trzecia w kolejce do tronu, będą szli wraz z innymi członkami rodziny królewskiej za trumną królowej.
Dzień pogrzebu królowej jest dniem wolnym od pracy w Wielkiej Brytanii
Zamknięte będą m.in. kina - z wyjątkiem sieci kin Vue, na ekranach których transmitowane będą uroczystości pogrzebowe.
Ostatni Brytyjczycy pożegnali królową w Westminster Hall
Ostatnie osoby oddały hołd brytyjskiej monarchini o 7:30 czasu polskiego.
Oświadczenie króla Karola III
W przeddzień pogrzebu królowej Elżbiety II król Karol III podziękował tym, którzy dołączyli do niego w żałobie i uczczeniu jego zmarłej matki.
Czytaj więcej
"W Londynie, Edynburgu, Hillsborough i Cardiff byliśmy poruszeni ponad miarę przez wszystkich, którzy zadali sobie trud, aby przybyć i oddać hołd dożywotniej służbie mojej drogiej matki, zmarłej królowej" - napisał w oświadczeniu król Karol III w wieczór poprzedzający pogrzeb Elżbiety II.
Kwaśniewski: Żegnamy osobę, która się już w historii nie powtórzy
Były prezydent Aleksander Kwaśniewski wspominał w TVN24 spotkania z brytyjską monarchinią. - Utrzymywała pewien dystans, ale potrafiła być bezpośrednia, ujmująca - mówił polityk.
Kwaśniewski uważa, że taka osobowość, jaką była królowa Elżbieta II, już się w historii nie powtórzy.
Pogrzeb królowej może, za pośrednictwem telewizji, oglądać nawet 4,1 mld osób
Jeśli tak się stanie będzie to oglądane przez największą liczbę osób wydarzenie w historii telewizji.
Brytyjskie siły zbrojne przygotowują się do oddania ostatniego hołdu królowej
O godzinie 20:30 w kaplicy św. Jerzego trumna z ciałem Elżbiety II zostanie złożona w królewskiej krypcie
Elżbieta II spocznie obok swoich rodziców i zmarłego w 2021 roku męża, księcia Filipa.
O 12 rozpocznie się nabożeństwo żałobne w Opactwie Westminsterskim
Kazanie w czasie nabożeństwa wygłosi arcybiskup Canterbury, Justin Welby. Elżbieta II, jako brytyjska królowa, była jednocześnie głową Kościoła Anglii. Nabożeństwo zakończy się dwiema minutami ciszy oraz odegraniem brytyjskiego hymnu.
Trumnę z ciałem królowej holować będzie 98 oficerów brytyjskiej marynarki wojennej
To tradycja sięgająca pogrzebu królowej Wiktorii.
Pałac Buckingham opublikował zdjęcie królowej wykonane, by uczcić jej Platynowy Jubileusz
W 2022 roku Elżbieta II została pierwszym brytyjskim monarchą panującym przez 70 lat.
O 7:30 czasu polskiego zakończy się możliwość oddania hołdu królowej w Westminster Hall
Kolejka oczekujących została już wcześniej zamknięta. Przez ostatnie kilka dni Brytyjczycy w ciągnącej się kilka kilometrów kolejce czekali, by pożegnać się ze swoją monarchinią.
W pogrzebie weźmie udział ok. 2 tysięcy osób
Wśród uczestników pogrzebu będzie ok. 500 światowych przywódców - w tym prezydent USA, Joe Biden, cesarz Japonii, Naruhito i wiceprezydent Chin, Wang Qishan. Polskę reprezentuje prezydent Andrzej Duda. Na pogrzeb nie zaproszono natomiast przedstawicieli Rosji, Białorusi i Mjanmy (Birmy).
Czytaj więcej
Prezydent Rosji Władimir Putin od początku nie planował udziału w uroczystościach żałobnych związanych z pogrzebem brytyjskiej królowej Elżbiety II - poinformował rzecznik rosyjskiego prezydenta Dmitrij Pieskow.
Tuż przed godziną 12 czasu polskiego trumna z ciałem Elżbiety II zostanie umieszczona na lawecie
Z Westminster Hall, gdzie przez cztery dni trumna była wystawiona na widok publiczny, zostanie ona przewieziona do Opactwa Westminsterskiego, gdzie odbędzie się pogrzeb monarchini.
