- Powiat planuje przekazać dotację celową na zakup pomp gaśniczych dla ochotniczej straży pożarnej działającej na terenie jednej z gmin. Czy będzie to zgodne z prawem?
Zamiar powiatu dotyczący przekazania środków finansowych dla ochotniczej straży pożarnej należy rozważyć w kontekście dwóch ustaw: o ochronie przeciwpożarowej oraz o samorządzie powiatowym. Z art. 12 pkt 11 ustawy o samorządzie powiatowym wynika, że do wyłącznej właściwości rady powiatu należy podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady powiatu. Jednak jest to przepis jedynie upoważniający określony organ powiatu, w tym przypadku radę powiatu, do stanowienia tych aktów prawnych. Sam w sobie nie może być jednak podstawą materialnoprawną dla określonej uchwały.
Taką podstawą mógłby być art. 32 ust. 3b ww. ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Stanowi on, że jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji. Wydawać by się mogło, że skoro tu mowa w ogólności o jednostkach samorządu terytorialnego, to i powiat mógłby przekazać dotację dla takiej ochotniczej straży pożarnej. Analiza przepisów prowadzi jednak do innego wniosku.
Należy zwrócić uwagę m.in. na art. 29 i art. 32 ust. 1-3 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Z tego pierwszego przepisu wynika m.in., że koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Z kolei uzupełnieniem ww. normy są regulacje z drugiego artykułu. Tam wskazano, że koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8, ponoszą podmioty tworzące te jednostki. Nadto, koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1. Wreszcie z ust. 3 tego artykułu wynika, że gmina ma również obowiązek: bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej; ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej; ubezpieczenie może być imienne lub zbiorowe nieimienne; ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 28 ust. 6. Z powyższego wynika więc, że zasadniczo to gmina ponosi ciężar ekonomiczny funkcjonowania jednostki ochotniczej straży pożarnej.
W kontekście podanego stanu faktycznego pomocne może być również stanowisko Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie zawarte w uchwale z 22 lipca 2015 r. (znak 0102-270/15): „obowiązujące przepisy prawa nie dają uprawnienia radzie powiatu do udzielenia z budżetu powiatu dotacji dla ochotniczej straży pożarnej na dofinansowanie zakupu wyposażenia straży tj. pompy pływającej, gdyż koszty wyposażenia ochotniczej straży pożarnej ponosi właściwa gmina a nie powiat." ?
