Święczkowski albo Sochański na czele Trybunału Konstytucyjnego. Decyzja prezydenta wiele nie zmieni

Bogdan Święczkowski albo Bartłomiej Sochański – to któryś z nich zasiądzie w fotelu prezesa Trybunału Konstytucyjnego, zastępując Julię Przyłębską. Niezależnie od ostatecznej decyzji Andrzeja Dudy mało kto spodziewa się radykalnej odmiany oblicza Trybunału.

Publikacja: 09.12.2024 05:59

Prezydent RP Andrzej Duda (P) i prezes TK Julia Przyłębska (L) zwiedzają wystawę „Profesor Lech Kacz

Prezydent RP Andrzej Duda (P) i prezes TK Julia Przyłębska (L) zwiedzają wystawę „Profesor Lech Kaczyński, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Polityk. Działacz społeczny. Nauczyciel akademicki” w ogrodach Trybunału Konstytucyjnego w Warszawie

Foto: PAP/Leszek Szymański

Poniedziałek jest ostatnim dniem pracy Przyłębskiej w TK, kończy się wówczas jej kadencja sędziowska. Przed kilkoma dniami, po ośmiu latach zarządzania Trybunałem, Przyłębska zrezygnowała ze stanowiska prezesa i do swojego rychłego odejścia pełni funkcję sędziego kierującego pracami TK. Co ważne, jako najstarszy stażem sędzia zachowała uprawnienie do przygotowania wyborów nowego prezesa i z kompetencji tej skorzystała.

Czytaj więcej

Julia Przyłębska kończy kadencję. I zostawia najdroższy Trybunał w historii

Julia Przyłębska odchodzi z Trybunału Konstytucyjnego. Jest dwóch kandydatów na jej następcę

W piątek zgromadzenie ogólne sędziów TK wyłoniło dwóch kandydatów na nowego szefa tej instytucji. To Bartłomiej Sochański i Bogdan Święczkowski. O wynikach głosowania nie poinformował jednak oficjalnie Trybunał, nie podano nawet informacji o tym, że zgromadzenie się odbyło. Nieoficjalne doniesienia potwierdziła dopiero w piątek wieczorem Julia Przyłębska w wywiadzie telewizyjnym.

Nie znamy też oficjalnych szczegółów piątkowego procesu wyłaniania tych kandydatów, jednak zgodnie z procedurą w zgromadzeniu wyborczym musiały wziąć udział dwie trzecie ustawowego składu TK, czyli obecnie co najmniej dziesięciu sędziów. Kandydatami na szefa TK zostają ci sędziowie, którzy uzyskali w głosowaniu co najmniej pięć głosów. Jeżeli jednak liczbę tę uzyskał tylko jeden sędzia, to zgromadzenie przedstawia jako drugiego kandydata tego, który zdobył najwyższe poparcie wśród pozostałych sędziów.

Ostatecznie na biurko prezydenta trafią dwie kandydatury, to bowiem Andrzej Duda jako głowa państwa dokonuje ostatecznego wyboru i powołuje nowego prezesa Trybunału. Śpieszyć się z tym nie musi, formalne bowiem nie jest w tej kwestii związany żadnymi terminami. Prezydent zapowiedział już jednak, że nowego prezesa TK postara się powołać jak najszybciej, po tym gdy otrzyma wybrane kandydatury.

Czytaj więcej

Pierwsza kobieta na czele Trybunału odchodzi ze stanowiska. Co zostanie po Przyłębskiej

Kim są kandydaci na nowego prezesa Trybunału Konstytucyjnego?

Kim są kandydaci na nowego prezesa Trybunału? Bartłomiej Sochański to radca prawny i adwokat, były prezydent Szczecina. Do Trybunału trafił w kwietniu 2020 r. Tyle w skrócie oficjalnych informacji ze strony TK. Jego postać jest jednak dużo barwniejsza.

Był opozycjonistą w czasach Solidarności i zajmował się pomocą prawną dla działaczy związku. Przez wiele lat był też szczecińskim radnym, a w latach 1990–1994 był prezydentem tego miasta. Należał m.in. do Kongresu Liberalno-Demokratycznego i do Unii Wolności. W 2006 r. zasiadł na ławie oskarżonych w procesie dotyczącym tzw. afery Bryzy związanej z bezpłatnym przekazaniem gruntów miejskich spółdzielni mieszkaniowej. Powstały tam później dwa hipermarkety. Za pomoc w przejęciu tych nieruchomości radni mieli dostać milionowe łapówki. Sochański został w tej sprawie uniewinniony przez sąd drugiej instancji. W 2017 r. wstąpił do PiS i bezskutecznie ubiegał się o urząd prezydenta Szczecina.

Czytaj więcej

Kto nowym prezesem Trybunału Konstytucyjnego? Znamy nazwiska kandydatów

Z kolei Bogdan Święczkowski to najmłodszy stażem sędzia w TK. Został powołany na to stanowisko w lutym 2022 r. To prokurator w stanie spoczynku. Był m.in. szefem Biura do spraw Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Krajowej. W latach 2006–2007 stał na czele Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Był też radnym śląskiego sejmiku wojewódzkiego. W wyborach w 2011 r. uzyskał mandat posła z listy PiS, którego jednak nigdy nie objął. Odmówił bowiem rezygnacji z funkcji prokuratora w stanie spoczynku. Po ponownym dojściu do władzy PiS przez krótki czas był wiceministrem sprawiedliwości, a od 2016 r. pełnił funkcję prokuratora krajowego. Był jednym z najbliższych współpracowników Zbigniewa Ziobry i jego kolegą ze studiów.

Czytaj więcej

Rezygnacja Julii Przyłębskiej to jest czysta kalkulacja

Będzie nowy prezes Trybunału Konstytucyjnego. Nie liczmy na zmiany 

Ostatnie słowo należy jednak do Andrzeja Dudy. Wydaje się, że niezależnie, który z tych kandydatów zostanie nowym szefem TK, to w tej instytucji do wielkich zmian nie dojdzie. Potwierdza to były prezes Trybunału prof. Marek Safjan. – Sądzę, że po odejściu Julii Przyłębskiej w TK niewiele się zmieni, a efektywność tej instytucji nie wzrośnie – mówi „Rzeczpospolitej”.

O tym, jak bardzo pożądane i niezbędne są zmiany w Trybunale, świadczy chociażby niezwykle krytyczna ocena ośmioletniej kadencji Przyłębskiej formułowana przez dużą część środowiska prawniczego. Krytyka ta skupia się przede wszystkim na zarzucie skrajnego upolitycznienia TK, zdecydowanym spadku wydajności i rekordowych kosztach utrzymania tej instytucji.

Czytaj więcej

Komisja Wenecka o wygaszeniu kadencji wszystkich sędziów TK

Głęboką reformę Trybunału forsuje od miesięcy większość rządząca. We wrześniu Sejm uchwalił dwie obszerne ustawy, które mają naprawić TK. Zmiany zablokował jednak prezydent, kierując te przepisy do Trybunału w ramach kontroli prewencyjnej. TK miał rozstrzygnąć tę sprawę w poniedziałek 9 grudnia, jednak na dwa dni przed rozprawą została ona odwołana bez padania przyczyny. Może to być kolejny dowód na niemoc i pilną potrzebę naprawy Trybunału.

Organy państwa
Bilans kadencji Julii Przyłębskiej 2017–2024

W pierwszym roku pod jej rządami TK wydał 36 wyroków, podobnie było w roku 2018. W kolejnych latach liczba ta malała, spadając do rekordowo niskiego poziomu 14 wyroków. W 2023 r. TK ogłosił 35 wyroków, a w kończącym się właśnie roku zapadło ich zaledwie 17. Średnia roczna liczba wyroków wydawanych przez TK w latach 2017–2024 wynosi 25. Podczas kadencji poprzedniego prezesa Andrzeja Rzeplińskiego w Trybunale zapadało rocznie średnio 61 wyroków. Oznacza to, że TK za czasów Julii Przyłębskiej wydawał o niemal 60 proc. mniej wyroków niż za jej poprzednika. Spadła też liczba wydawanych postanowień. W ostatnich ośmiu latach ogłaszano ich 58 rocznie, a w okresie prezesury prof. Rzeplińskiego TK było to 76 postanowień. Przyłębska pozostawia też najdroższy TK w historii. Podczas jej kadencji roczny budżet Trybunału wzrósł o 82 proc., z 31,4 mln zł w 2017 r. do 57,1 mln zł, które zostało zaplanowane w budżecie na kończący się już rok.

Czytaj więcej

Prof. Jacek Zaleśny: Nawet w PRL Trybunał Konstytucyjny działał lepiej
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Świąteczne prezenty, które doceniają pracowników – i które pracownicy docenią
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"