Obrazy z Muzeów Watykańskich przyjadą na Zamek Królewski

-  Mamy za sobą piękny, wymagający, ale niezwykle interesujący Rok Wazowski z pięcioma wystawami i milionem zwiedzających. Wkraczamy w rok 2020, który będzie nie mniej ciekawy - mówi prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego.

Suplementem do Roku Wazowskiego będzie wkrótce pierwsza monograficzna wystawa Tomasza Dolabelli (22 kwietnia – 2 sierpnia), nadwornego malarza Wazów, który osiadł w Polsce na stałe. Dolabella jest jednym z ostatnich przedstawicieli manierystycznego malarstwa weneckiego, a zarazem twórcą, który silnie wpłynął na styl polskiego malarstwa barokowego.

Zobaczymy 22 wielkoformatowe obrazy Tomasza Dolabelli na co dzień trudno dostępne, wypożyczone z kościołów i klasztorów, głównie krakowskich. Największe z nich to wielkoformatowe „Wyjście Żydów z Egiptu” z 1620 roku, pochodzące z klasztoru dominikanów w Krakowie. Wyjątkowym dziełem jest także strop ramowy z malowidłami artysty z kamienicy Arcybractwa Miłosierdzia w Krakowie.

Cała wystawa liczyć będzie 80 obiektów, wśród których są także włoskie obrazy innych twórców, m.in. Jacopo Palma Il Vecchio, czy Domenico Tintoretta.

Skarby z Watykanu

W maju otwarta zostanie ekspozycja w zamkowej Bibliotece Królewskiej „Arcydzieła z Watykanu. Wystawa w stulecie urodzin Jana Pawła II” (20 maj – 16 sierpnia) .

Została pomyślana jako spotkanie z jednym z najwybitniejszych Polaków naszych czasów. Zaprasza do towarzyszenia Karolowi Wojtyle w drodze jego powołania kapłańskiego, posługi biskupiej, przewodzenia stolicy arcybiskupiej w Krakowie i wstąpienia na tron papieski 16 października 1978 roku.

W sekwencji „W kręgu sztuki Watykanu” zobaczymy siedem arcydzieł malarstwa europejskiego, które przyjadą z Muzeów Watykańskich. Na temat ich wypożyczenia trwają jeszcze rozmowy. Na razie ujawniono, że wśród nich znajdzie się  piękna  Madonna z Dzieciątkiem Fra Angelico. 

- To wielki sukces  - mówi „Rzeczpospolitej” kuratorka Beata Gadomska. Wyjątkowe wydarzenie na miarę prezentacji przed laty „Złożenia do grobu” Caravaggia w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Na wystawę złożą się także inne dzieła sztuki, dokumenty, pamiątki, dary Jana Pawła II. Rysunek przypisywany Rafaelowi „Wręczenie kluczy św. Piotrowi przez Chrystusa” otworzy część ekspozycji poświęconą papieskiemu nauczaniu podczas ośmiu pielgrzymek do ojczyzny. A wśród darów jest XVI-wieczny portret kardynała Stanisława Hozjusza, współprzewodniczącego Soboru Trydenckiego, obraz Święty Jan Chrzciciel z  XVII w., srebrny kielich z pateną wykonany we Włoszech w 1738 i mozaika, przedstawiającą świętych apostołów Piotra i Pawła, wykonana przez Spiridione Malusardi i Giovanni Ubizi w 1876 (wzorowaną na ikonie, którą Helena, królowa Serbii, podarowała papieżowi Mikołajowi IV).

Królewska biblioteka

Trzecia wielka wystawa „Splendor i wiedza. Biblioteka królewska Stanisława Augusta” (12 października - 10 lutego)  zaprezentuje 300 obiektów z tej kolekcji, m.in. fragment księgozbioru ostatniego króla Polski, zachowany prawie w całości i przechowywany w Bibliotece Narodowej Ukrainy im. W.I. Wernadskiego w Kijowie. Zobaczymy go po raz pierwszy od ponad 200 lat.

Księgozbiór ten po śmierci króla w dużej części zakupiony został w przez Tadeusza Czackiego dla Liceum Krzemienieckiego. Po likwidacji Liceum w 1832 r. przeniesiony został wraz z całą biblioteką krzemieniecką do Kijowa, zasilając zbiory Uniwersytetu św. Włodzimierza.

Wystawa podzielona zostanie na pięć działów: „Monarcha i jego królewskie zbiory”, „Inspiracje artystyczne”, „Gabinet starożytności”, „Wielkie projekty – zbiory naukowe”, „Medal „Merentibus”.

Serwis sułtański i militaria

Wydarzeniem będzie też wystawa „Niezwykły dar Króla… Pokaz naczyń z serwisu sułtańskiego ze zbiorów polskich” w Pokoju Zielonym  (18 marca – 28 czerwca) - pierwsza z cyklu prezentacji ceramiki.

Serwis sułtański wykonała około 1776 r. na zlecenie Stanisława Augusta manufaktura belwederska. Jeden z nich w 1777 r. król przesłał w darze Abdul Hamidowi I, sułtanowi tureckiemu z inskrypcja: „Te prezenta i dary posyła Padyszachowi rodu Osmana Król Lechów ażeby najzupełniejszą miłość i szczerą życzliwość okazać. W stolicy Warszawie”.

Drugi identyczny serwis, ale bez inskrypcji z tej samej manufaktury był używany w Zamku Królewskim. Z tego liczącego pierwotnie zestawu 280 sztuk zachowało się tylko około 80 naczyń, rozproszonych dziś w zbiorach prywatnych i muzealnych w Europie oraz USA.

Serwis należący do reprezentacyjnych zastaw stołowych, wyróżniała wyszukana dekorację malarską, utrzymaną w typie Imari, w tonacji błękitu, kobaltu, czerwieni, złota oraz żółci i zieleni.

Następne pokazy cyklu obejma porcelanę z  pierwszych polskich manufaktur: w Korcu (założonej w 1783) i Baranówce (1804) oraz serwisy reprezentacyjne z XX-lecia międzywojennego, m.in. tzw. serwis prezydencki Ignacego Mościckiego, wykonane w Ćmielowie.