Sytuacja geopolityczna i związany z nią kryzys energetyczny pokazują, że kluczowym problemem na rynku energii jest zapewnienie stabilności jej wytwarzania i dostaw do odbiorców końcowych. Jednym z rozwiązań ma być transformacja energetyczna, która związana jest ze zwiększaniem poziomu wykorzystania źródeł odnawialnych (OZE) w produkcji energii. Sukces tego procesu jest możliwy wyłącznie wówczas, gdy w polskim miksie energetycznym zwiększy się udział stabilnych instalacji OZE, takich jak biogazownie rolnicze. Dlatego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi powstał projekt ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu, który będzie przedmiotem obrad podczas najbliższego posiedzenia Sejmu.
Ukryta energia
Obecnie wykorzystujemy jedynie ułamek posiadanego potencjału energetycznego biomasy. Łączna moc wszystkich biogazowni rolniczych w Polsce wynosi niecałe 146 MW. Z dostępnych danych wynika, że Polska dysponuje potencjałem do produkcji ok. 2000 MW, wykorzystując biomasę pochodzącą wyłącznie z produkcji rolnej. Jeśli w tym zestawieniu uwzględnimy surowce pochodzące z przetwórstwa rolno-spożywczego, istniejący potencjał może być nawet dwukrotnie wyższy. Prawidłowe zagospodarowanie lokalnie dostępnych surowców do produkcji energii nie jest możliwe bez rozwoju biogazowni rolniczych.
Ustawa obejmuje przede wszystkim podmioty związane z rolnictwem i przetwórstwem rolno-spożywczym. Projekt wymienia zamknięty katalog podmiotów uprawnionych do skorzystania z preferencyjnych warunków inwestycyjnych, wśród których są m.in. spółdzielnie energetyczne wpisujące się w nurt budowania energetyki rozproszonej. W świetle projektowanych zmian możliwe będzie tworzenie odrębnych spółek z udziałem podmiotów uprawnionych, co ma być rozwiązaniem problemów z brakiem niezbędnego kapitału na inwestycje. Przyspieszenie procesu rozwoju technologicznego biogazowni rolniczych związane jest także ze współpracą biznesu z nauką, dlatego w katalogu podmiotów mających możliwość skorzystania z łatwiejszej ścieżki inwestycyjnej znalazły się jednostki tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki.
Budowa biogazowni rolniczej w świetle aktualnie obowiązujących przepisów to długotrwały i skomplikowany proces. Projektowane zmiany mają na celu zmniejszenie zdefiniowanych trudności inwestycyjnych. Odnoszą się one w pierwszej kolejności do skrócenia terminów na wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla biogazowni rolniczej o mocy do 1 MW (65 dni), pozwolenia na budowę (45 dni) i wydania warunków przyłączenia biogazowni rolniczej od mocy do 2 MW do sieci elektroenergetycznej (90 dni).
Ważnym aspektem są także ułatwienia lokalizacyjne, które wpisują się w wymagania obniżania emisyjności gospodarki. Taki charakter mają m.in. ułatwienia związane z lokalizacją biogazowni przy zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego. Przewidziano bowiem, że można rozpocząć inwestycję w zakresie biogazowni rolniczej w sytuacji, gdy miejscowy plan dopuszcza możliwość lokalizacji inwestycji związanych z rolnictwem, produkcją lub magazynowaniem. Rozwiązania te doprowadzą m.in. do obniżenia uciążliwości odorowych związanych z prowadzoną działalnością i pozwolą na odpowiednie, zgodne z wymogami środowiskowymi, zagospodarowanie odpadów.
