Akcja deportacja. Eksperci: Wyniki nie są imponujące, przestępcy się nie przestraszą

Komenda Główna Policji i Komenda Główna Straży Granicznej pochwaliły się ogólnopolską akcją wymierzoną w osoby ukrywające się przed organami ścigania – w ciągu dwóch dni wzięło w niej udział aż 26 tys. policjantów i 1 tys. pograniczników. Policjanci sprawdzili ponad 32 tys. adresów i miejsc, zatrzymali 1474 osoby poszukiwane, w tym 204 obcokrajowców (z czego 166 ma zostać deportowanych). Straż Graniczna przeprowadziła 2,4 tys. kontroli legalności pobytu cudzoziemców – wszczęto postępowania o zobowiązanie do powrotu wobec 180 obywateli Ukrainy, blisko 60 Gruzinów i tylu samo z... Kolumbii. Patrole legitymowały cudzoziemców w centrach miast, na dworcach, w okolicach przejść granicznych i na głównych trasach komunikacyjnych. 

Czytaj więcej

Polityka

Jakie przestępstwa popełniają w Polsce imigranci?

Cudzoziemcy przybywający do Polski w konflikt z prawem wpadają najczęściej, prowadząc auto pod wpływem alkoholu. Wielu ma problem także z narkotykami.

Ta ogólnokrajowa akcja miała pokazać, że rząd realizuje zapowiedź premiera Donalda Tuska z początku lutego, kiedy przestrzegł, że „każdy, kto gości w Polsce, korzysta z naszej gościny i w sposób brutalny narusza prawo, będzie deportowany z Polski”. Akcja ma być robiona cyklicznie. KGP nie ujawni jednak, jak często ani w jaki sposób namierzono część przestępców. Wiemy jedynie, że udało to się dzięki narzędziom teleinformatycznym Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości.

Rządzący zauważyli problem po publikacjach „Rzeczpospolitej” oraz magazynu „Plus Minus”, gdzie napisaliśmy o rosnącej skali cudzoziemskiej przestępczości w Polsce, zwłaszcza gruzińskich gangów, które napadają i kradną w biały dzień w centrach miast metodami z lat 90. stosowanymi kiedyś przez gang pruszkowski.

– Naszym celem jest zdecydowane zmniejszenie liczby osób poszukiwanych listami gończymi, bo obecne działania są niewystarczające, ale także osób nielegalnie przebywających w naszym kraju. Dlatego zwiększamy liczbę kontroli – mówi „Rzeczpospolitej” Czesław Mroczek, wiceszef MSWiA.

Eksperci doceniają akcję służb, ale przestrzegają, że to nie wystarczy

– Celem tej akcji mieli być początkowo tylko cudzoziemcy, uznano jednak, że należy pójść szerzej, by pokazać dużą skalę. Ale wyniki nie są imponujące – mówi nam doświadczony funkcjonariusz policji. W całym ubiegłym roku policjanci zatrzymali ponad 25 tys. osób poszukiwanych listem gończym, a więc to ok. 70 osób dziennie.

Marek Dyjasz, były dyrektor Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji, przypomina, że „takie akcje urządzało się, kiedy tzw. współczynnik osób ukrywających się przed organami ścigania niepokojąco wzrastał”. – Wtedy robiło się cykliczne operacje zatrzymywania osób poszukiwanych przez prokuratury i sądy – wskazuje Dyjasz. Jaka jest wartość takich działań? – Osoby, które się ukrywają, często nadal popełniają przestępstwa. Jeżeli się je „ściągnie z rynku”, będzie bezpieczniej – ocenia.

Czy to odstraszy grupy przestępcze złożone z obcokrajowców na tyle, by się wyniosły z Polski? – Nie sądzę, cudzoziemskie grupy mocno się u nas lokują i z działalności przestępczej nie zrezygnują. Zwłaszcza że jesteśmy postrzegani jako kraj stabilny, bogaty, gdzie ludzie mają pieniądze, i ten rynek przestępczy jest otwarty – mówi Marek Dyjasz.

Czytaj więcej

Prawo karne

Rośnie przestępczość obcokrajowców. Potrzebna nowa strategia

Eksperci biją na alarm. Rośnie handel ludźmi i przemyt bronią dokonywane przez obcokrajowców. Polska to jednak przespała, a nasze służby tego nie wykrywają. Deportacje to za mało. Potrzebna jest nowa strategia i zmiany w strukturze policji – twierdzi prof. Tomasz Safjański, były szef krajowego biura Interpolu w Polsce.

Według gen. Adama Rapackiego, byłego wiceszefa MSWiA i twórcy CBŚP, „akcyjna” walka z przestępczością nie przyniesie efektu. – Potrzeba działań stałych, systemowych, codziennego, bezwzględnego wyłapywania tych, którzy mają trafić do zakładu karnego. Akcje może i wyglądają spektakularnie, ale przestępców nie przestraszą – ocenia gen. Rapacki. Uważa również, że należałoby rozważyć, czy skazanych cudzoziemców nie odsyłać do więzień w ich krajach. – Tak, by polski podatnik nie musiał na nich łożyć – dodaje.

Podobnego zdania jest Tomasz Safjański, były wiceszef Biura Wywiadu Kryminalnego KGP, szef krajowego biura Interpolu i Europolu, specjalista od przestępczości cudzoziemców, prof. AWSB. – Jedynie systemowe, wyprzedzające działania pozwolą uporać się z problemem przestępczości obcokrajowców w Polsce, która w ostatniej dekadzie poszybowała. Tylko dynamika zabójstw dokonanych przez obywateli Ukrainy w naszym kraju wzrosła o 1100 proc. Skala zagrożeń rozbójniczych w przypadku Gruzinów wzrosła czterdziestokrotnie. Takie akcje nie poprawią więc bezpieczeństwa wewnętrznego. To działanie ad hoc, mające wymiar wyłącznie propagandowy. Myśmy to wszystko przespali –stwierdza prof. Safjański. Przestrzega rządzących, że wzrastająca liczba wakatów w policji dodatkowo paraliżuje jej prace. – Jeśli osiągnie liczbę 25 tys. wakatów, utracimy możliwość zapewnienia bezpieczeństwa w kraju – podkreśla.

Jak zwalczać cudzoziemskie grupy, zwłaszcza gruzińskie, które dokonują brutalnych napadów?

– Samo legitymowanie cudzoziemców nic nie da, te środowiska muszą być rozpoznane, rozpracowane operacyjne. Tak żeby móc przeprowadzić uderzenia w konkretne grupy. I dopiero to zniechęci je do popełniania przestępstw w Polsce – mówi Marek Dyjasz. Na czym to polega?

Marek Dyjasz: – Trzeba rozpoznać, gdzie przebywają, gdzie mieszkają, jaką mają strukturę. I nie chodzi o to, żeby złapać płotki, jak to często się zdarza, ale tych, którzy stoją na górze przestępczej hierarchii, organizują napady, kradzieże i czerpią z tego największe profity.

Andrzej Mroczek, ekspert w zakresie m.in. przestępczości zorganizowanej, wicedyrektor Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas, ocenia jednak: – To była akcja w pewnym sensie demonstracyjna, ale przynosząca wiele korzyści pobocznych, które na pierwszy rzut oka mogą być niedostrzegalne, lecz dadzą efekty w przyszłości. Jest więc aspekt materialny, czyli zatrzymania osób poszukiwanych, a także wynikający z tej akcji duży potencjał operacyjno-rozpoznawczy dla służb. I wreszcie aspekt psychologiczny, pokazanie, że instytucje odpowiedzialne za ściganie przestępstw są skuteczne, co wzmacnia poczucie bezpieczeństwa obywateli – wylicza.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Cudzoziemiec pod kontrolą. MSZ wprowadza duże zmiany w systemie wizowym

Nawet 100 tys. kary dla firmy sprowadzającej cudzoziemców pod pozorem pracy i pięcioletni zakaz dla uczelni przyjmowania studentów z zagranicy na wniosek ABW – uszczelnienie systemu wizowego będzie kosztowne dla nieuczciwych.

Podkreśla jednak: – Efektów nie przyniesie jedna akcja, ale systematyczne powtarzanie ich w różnej skali, także lokalnej, wojewódzkiej. To powinno być inspiracją dla jednostek policji niższego szczebla, żeby zintensyfikowały swoje działania, włączając w nie inne podmioty, które np. monitorują pranie brudnych pieniędzy czy rejestrowanie firm na „słupy” – wskazuje Andrzej Mroczek. I uważa, że na całkowite zlikwidowanie przestępczości gruzińskiej potrzeba czasu, a działania muszą być systematyczne. – Żeby przestępcy wiedzieli, że nie mogą złapać oddechu, bo mają policję za plecami – zaznacza Andrzej Mroczek.