W rezultacie, jeżeli w wyniku realizacji tak skonstruowanego programu motywacyjnego , w przypadku podatnika, który faktycznie obejmie lub nabędzie akcje, przychód z tego tytułu będzie odroczony i powstanie dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia. Dotyczy to wyłącznie akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium UE lub EOG.
Korzyści i ograniczenia
Takie rozwiązanie jest niewątpliwie korzystne dla podatników, którzy uczestniczą w programach motywacyjnych spełniających parametry określone w projekcie ustawy, jasno wskazując na konsekwencje podatkowe związane z tym uczestnictwem. Jednocześnie proponowane zmiany legislacyjne przesądzają o tym, że omawianej preferencji nie będzie można stosować w przypadku, gdy program motywacyjny, jakkolwiek organizowany przez podmiot z UE lub EOG nie jest wprowadzany na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a innego aktu przewidzianego do implementacji tego typu rozwiązań przez prawo kraju, w którym spółka ma swoją siedzibę. Taki program nie spełni, bowiem, definicji „programu motywacyjnego" wynikającej z projektu nowelizacji. Powyższe rozwiązanie, o ile nie zostanie zmienione w toku dalszych prac legislacyjnych, należy odczytać jako pewną dyskryminację podmiotów mających siedzibę w innych niż Polska krajach UE lub EOG w przypadku, gdy wewnętrzne ustawodawstwo tych krajów przewiduje, jeżeli chodzi o przekazywania akcji własnych pracownikom, rozwiązania inne niż przyjęte w kodeksie spółek handlowych (obligatoryjna uchwała walnego zgromadzenia).
Nowelizacja PIT zakłada (proponując wprowadzenie do ustawy o PIT art. 10 ust. 4), że przychody z realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy o obrocie instrumentami finansowymi lub z pochodnych instrumentów finansowych, uzyskane w następstwie objęcia lub nabycia tych praw jako świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie, są zaliczane do tego źródła przychodów, w ramach którego to świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie zostało uzyskane.
Przedstawione powyżej zasady, choć niekorzystne dla podatników, wydają się nie budzić wątpliwości, jeśli realizacja praw z papierów wartościowych lub pochodnego instrumentu finansowego polega na rozliczeniu pieniężnym. W praktyce bowiem realizacja praw z papierów wartościowych lub pochodnego instrumentu finansowego, w ramach której podatnik otrzyma środki pieniężne będzie stanowić co do zasady przychód ze stosunku pracy, przychód z działalności wykonywanej osobiście, przychód z innych źródeł lub przychód z działalności gospodarczej. O ile w stosunku do trzech pierwszych źródeł przychodów zastosowanie znajdzie stawka progresywna, o tyle w przypadku zaklasyfikowania realizacji praw z papierów wartościowych lub pochodnego instrumentu finansowego do przychodów z działalności gospodarczej nadal zastosowanie znajdzie stawka w wysokości 19 proc. (jeżeli podatnik wybrał opodatkowanie uzyskiwanych dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym).
Niemniej jednak istotne problemy pojawiają się, gdy taka realizacja będzie polegała na otrzymaniu przez podatnika akcji/udziałów w ramach programów, które nie będą spełniały nowej definicji programu motywacyjnego przewidzianej w znowelizowanych przepisach ustawy o PIT. W takim bowiem przypadku w momencie realizacji prawa z papierów wartościowych lub pochodnego instrumentu finansowego (o ile pracownik faktycznie otrzyma w ramach programu prawo majątkowe, które może zostać uznane za pochodny instrument finansowy) powstanie przychód podlegający opodatkowaniu PIT zaklasyfikowany do odpowiedniego źródła przychodów. Jednocześnie taki przychód powstanie również w momencie sprzedaży akcji/udziałów, który będzie stanowił przychód z kapitałów pieniężnych.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o PIT, w takiej sytuacji, celem wyeliminowania podwójnego opodatkowania tego samego przychodu, powinien znaleźć zastosowanie przepis nowego art. 22 ust. 1 dc ustawy o PIT. I tak, jeżeli podatnik uzyskał przychód z odpłatnego zbycia lub umorzenia udziałów (akcji) albo dokonania wkładu niepieniężnego w postaci udziałów (akcji), objętych lub nabytych w wyniku realizacji praw majątkowych albo w wyniku realizacji praw z papierów wartościowych lub realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych, w związku z którymi został określony przychód na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. b lub pkt 10 albo art. 18, to wartość dochodu określonego z tego tytułu powiększa koszty uzyskania przychodu.
