Wybory kopertowe wracają na wokandę Trybunału Konstytucyjnego

We wtorek 5 marca o godzinie 11.00 Trybunał Konstytucyjny ma zająć się sprawą wyborów kopertowych. Wniosek w tej sprawie złożyła grupy posłów PiS.

Publikacja: 03.03.2024 16:35

Wybory kopertowe wracają na wokandę Trybunału Konstytucyjnego

Foto: Fotorzepa/Jerzy Dudek

mat

Chodzi o decyzję ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego z 16 kwietnia 2020 r. która polecił Poczcie Polskiej, podjęcie czynności niezbędnych do przygotowania przeprowadzenia wyborów prezydenckich w 2020 r. w trybie korespondencyjnym tj. druk kart do głosowania i innych dokumentów wyborczych. Cały problem w tym, że ustawa o wyborach kopertowych weszła w życie kilka tygodni później. Ostatecznie wobec faktycznej niewykonalności całej operacji wybory prezydenckie odbyły się w normalny sposób.

PiS do TK: pandemia uniemożliwiła przeprowadzenie wyborów w sposób tradycyjny

Posłowie PiS wskazują we wniosku do TK, że art. 11 ust. 2 ustawy o COVID-19 (oraz ewentualnie art. 11 ust. 3) przez wykluczenie możliwości wydania poleceń zmierzających do przygotowania i przeprowadzania wyborów, prowadziły do uniemożliwienia wykonywania części kompetencji przez premiera, gdy obowiązkiem kierowanej przez niego Rady Ministrów było i jest prowadzenie polityki wewnętrznej, w tym ochrona bezpieczeństwa państwa oraz zachowania porządku publicznego. W tym wypadku chodzić miało o dążenia premiera do zabezpieczenia wykonania biernego i czynnego prawa wyborczego przez obywateli.

Posłowie wskazują, że owym czasie, globalna pandemia uniemożliwiła przeprowadzenie wyborów w sposób tradycyjny, bez narażenia życia i zdrowia obywateli biorących udział w głosowaniu. Nie wydanie poleceń zmierzających do ułatwienia bezpiecznego głosowania mogło spowodować, że gwarantowane konstytucyjnie prawa wyborcze okazałyby się niemożliwe do zrealizowania.

Czytaj więcej

Wybory kopertowe w Trybunale Konstytucyjnym dopiero za dwa tygodnie

Jak to było poleceniem Morawieckiego ws. wyborów kopertowych

16 kwietnia 2020 r. ówczesny premier Mateusz Morawiecki wydał decyzję polecającą Poczcie Polskiej przygotowanie wyborów na Prezydenta RP w trybie korespondencyjnym w dniu 10 maja 2020 r. Na tej podstawie Poczta wystąpiła do władz samorządowych o przekazanie jej spisów wyborców (znaczna część samorządów odmówiła). Do wyborów w tym trybie ostatecznie nie doszło.

Zawiadomienie do prokuratury w w sprawie wyborów kopertowych złożyła Najwyższa Izba Kontroli Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmówiła jego wszczęcia, a Sąd Rejonowy dla Warszawy — Śródmieścia w listopadzie 2023 r. nie uwzględnił zażalenia NIK na tę odmowę. Jak ustaliła NIK, Morawiecki wydał decyzje, mimo iż dysponował negatywnymi opiniami departamentu prawnego KPRM i Prokuratorii Generalnej – ostrzegały one o braku podstaw prawnych i konsekwencjach, w tym Trybunale Stanu.

15 września 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt VII SA/Wa 992/20) stwierdził nieważność decyzji premiera z powodu rażącego naruszenia prawa oraz z powodu braku podstawy prawnej. Prezes Rady Ministrów złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA nie rozpoznał jeszcze skargi kasacyjnej, więc wyrok WSA jest nieprawomocny. Gdyby NSA podtrzymał wyrok WSA, otworzyłoby to drogę do postawienia Mateusza Morawieckiego i Jacka Sasina przed Trybunałem Stanu.

Obecnie sprawę legalności wyborów kopertowych bada sejmowa komisja śledcza. Jej zadaniem ma być przede wszystkim ocena działań podjętych przez członków Rady Ministrów, w tym premiera Mateusza Morawieckiego oraz wicepremiera i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina, i podległych im funkcjonariuszy publicznych.

Czytaj więcej

Wiadomo, kiedy TK zajmie się wyborami kopertowymi w czasie COVID

Sprawa z wniosku posłów PiS (sygn. akt K27/23), zostanie rozpoznana przez pięcioosobowy skład TK: Stanisław Piotrowicz — przewodniczący, Krystyna Pawłowicz — sprawozdawca, Julia Przyłębska, Bartłomiej Sochański, Rafał Wojciechowski.

Podatki
Jak ojciec pójdzie do banku, to darowizna będzie zwolniona z podatku
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Podatki
Podatkowa ulga dla frankowiczów jeszcze przez dwa lata
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Prawo w Polsce
Firma nie ukryje stosowania AI? Związkowcy triumfują, biznes się niepokoi
Materiał Promocyjny
Strategia T-Mobile Polska zakładająca budowę sieci o najlepszej jakości przynosi efekty
Prawo drogowe
Jak używać kierunkowskazu na rondzie? Jest nowy wyrok sądu