Ani szkoły, ani pracy. Ubywa młodych Polaków "trzy razy nie"

Pomimo słabszej koniunktury na rynku pracy Eurostat pokazał znaczący spadek udziału młodych Polaków, którzy nie uczą się, nie pracują, ani nie szkolą- tzw. NEET. Co sprzyja tej zmianie?

Publikacja: 02.06.2024 07:46

Ani szkoły, ani pracy. Ubywa młodych Polaków "trzy razy nie"

Foto: AdobeStock

Pod koniec minionego roku co jedenasty Polak w wieku 15-29 lat nie uczył się, nie pracował, ani nie szkolił. To najmniej od dekady- jak wynika z najnowszych danych Eurostatu. Według nich, odsetek młodych ludzi „Trzy razy nie” (określanych po angielsku jako NEET) zmniejszył się w 2023 r. – również za sprawą Polski - w całej Unii Europejskiej.

W zeszłym roku wynosił 11,2 proc. co oznacza spadek o 0,5 pkt proc. w ujęciu rocznym i o 4,5 pkt proc. w ciągu dekady. Jeszcze w 2014 r., pięć lat po globalnym kryzysie finansowym - średni udział NEET w krajach Unii sięgał 15,7 proc. W Polsce był wówczas niewiele mniejszy (sięgał 15,5 proc.), co oznacza, że w ciągu ostatniej dekady nasz kraj zrobił bardzo duży postęp w aktywizacji młodych, co zresztą widać także po rekordowo niskiej stopie bezrobocia.

Czytaj więcej

Polskim firmom brakuje talentów. Pandemia nasiliła problem

Więcej elastycznej pracy, to mniej NEET

Z 9,1 proc. udziałem NEET niemal osiągnęliśmy w minionym roku cel wytyczony przez Komisję Europejską na 2030 rok (do tego czasu odsetek biernych osób w wieku 15-29 lat ma spaść do 9 proc. m.in.za sprawą inwestycji w ich edukację i aktywizację zawodową. Jesteśmy też w dziesiątce państw Unii z najmniejszym odsetkiem młodych „Trzy razy nie”. Liderem jest tu Holandia (4,8 proc.), która ma najbardziej elastyczny rynek pracy w Unii, a kolejne miejsca zajmują Szwecja (5,7 proc.) i Malta (7,5 proc.).

Co powoduje szybki spadek bierności młodych Polaków pomimo osłabienia koniunktury na rynku pracy, która nie sprzyja początkującym pracownikom?

Zdaniem dr Anny Szymańskiej, starszej analityczki z zespołu foresightu gospodarczego Polskiego Instytutu Ekonomicznego, duże znaczenie ma tu widoczny po pandemii wzrost popularności elastycznych form pracy- w tym pracy zdalnej i hybrydowej - a także zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu. Z badań PIE przeprowadzonych pod koniec 2023 r. wynika, że 46 proc. przedsiębiorstw oferowało pracownikom ruchome godziny pracy, 42 proc. zatrudniało pracowników także w niepełnym wymiarze godzin, a 36 proc. umożliwiało pracę zdalną lub hybrydową.

Czytaj więcej

Firmy zaczynają doceniać mocne strony pracujących mam

Niskie bezrobocie i ulga dla młodych

Jak dodaje Anna Szymańska, wejście na rynek pracy ułatwia też niska stopa bezrobocia w Polsce. Widoczny w wielu branżach niedobór pracowników, w tym zwłaszcza osób do prostych zajęć fizycznych n.p. w gastronomii, handlu czy w ogrodnictwie, sprawia, że pracodawcy chętnie sięgają po młodych ludzi. Tym chętniej, że pracownicy do 26 roku życia są zwolnieni z PIT.

Aktywizacji młodych (i nie tylko młodych) ludzi sprzyja rozwój gig pracy, w tym różnych dorywczych zajęć, których podjęcie i rozliczenie ułatwiają platformy i aplikacje internetowe.

Ekspertka PIE przewiduje, że w związku z polepszaniem się koniunktury i rosnącą dostępnością elastycznych form pracy tendencja do zmniejszania się udziału NEET wśród ludzi młodych w kolejnych latach powinna się utrzymać. Nie da się ukryć, że sprzyja też temu … malejąca liczba urodzeń.

Czytaj więcej

Miliony Polaków pracują na umowie zlecenia. W jakich branżach jest ich najwięcej?

Mniej młodych matek, to mniej NEET?

Nie tylko w Polsce, ale też w pozostałych krajach, odsetek młodych ludzi „Trzy razy nie” podwyższają kobiety, w tym zwłaszcza młode matki. Według unijnych badań, obowiązki rodzinno-opiekuńcze są najczęściej wskazywanym powodem bierności zawodowej (24 proc. proc.).

Ubiegłoroczny spadek liczby urodzeń (do 272 tys.- najmniej w powojennej historii Polski) mógł więc mieć pewien wpływ na wyjątkowo duży spadek udziału NEET w naszym kraju (aż o 1,6 pkt. proc.)

Pod koniec ubiegłego roku 11,5 proc. Polek w wieku 15-29 lat zaliczało się do NEET (to prawie o 2 pkt proc. mniej niż rok wcześniej) zaś w grupie wiekowej 25-29 lat - gdy wiele kobiet rodzi pierwsze dziecko- wskaźnik bierności sięgał 19,7 proc. Z kolei wśród chłopców i młodych mężczyzn (15-29 lat) odsetek osób „trzy razy nie” wynosił 6,9 proc.

Praca
Szefowie nie mogą już liczyć na ponowne zapełnienie biur
Praca
Świat na walizkach – prawie miliard chętnych do emigracji
Praca
Polscy uczniowie nie radzą sobie z komputerami. Zaskakujące wyniki testu
Praca
Firmy nie zdają sobie sprawy z tego ukrytego kosztu. A to ogromne straty. Wyniki badań
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Praca
Wypowiedzenie umowy o pracę. Oto wszystko, co musisz wiedzieć