Baszar Asad uciekł z Syrii. Rosjanie pozostali w swych bazach

– Przegrałeś – mieli powiedzieć Rosjanie Baszarowi Asadowi wieczorem 7 grudnia, gdy namawiali go natychmiastowego wyjazdu z Damaszku.

Według niepotwierdzonych informacji wcześniej syryjskiego dyktatora mieli przekonywać do opuszczenia kraju wyższej rangi urzędnicy Egiptu, a po nich Jordanii (Amman jednak zaprzecza). Ich namowy odrzucił, uległ dopiero Rosjanom.

Upadek reżimu Asada. 10 tysięcy syryjskich żołnierzy uciekło do domów

– Zaczęło się od tego, że siły Asada rozpoczęły niedużą operację w prowincji Idlib, którą kontrolowali powstańcy. A w odpowiedzi rebelianci – jak przekazywali mi ludzie, którzy kontaktowali się z nimi – powiedzieli: „Postanowiliśmy zrobić coś takiego, jak Ukraińcy w rosyjskim obwodzie kurskim: zajmiemy parę wiosek koło Aleppo (kontrolowanych przez armię Asada – red.) i potem będziemy się targować z Damaszkiem. Ruszyliśmy, a wojska Asada zaczęły się rozbiegać. No to poszliśmy dalej” – opisywał rosyjski arabista Siergiej Daniłow wydarzenia z przełomu listopada i grudnia, od których zaczął się upadek reżimu Asada. 8 grudnia już go nie było.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Syria bez Baszara Asada. Droga w nieznane

Ledwie 12 dni trwał marsz rebeliantów na Damaszek. Nieoczekiwanie syryjska dyktatura upadła prawie bez walki. Co się stało z dyktatorem?

Większość obserwatorów podkreśla, że syryjski przywódca do ostatniej chwili nie mógł uwierzyć, że jego armia nie chce walczyć z rebeliantami. Dla dodania im ducha 4 grudnia podniósł wszystkim żołd o 50 proc., ale było już za późno. Zdaje się, że nie rozumiał, iż wszystkie zwycięskie ofensywy przeciw rebeliantom przed 2020 roku odbywały się przy udziale irańskich Strażników Rewolucji i rosyjskich najemników z Grupy Wagnera, to oni zapewniali ich sukces.

– Jednego dnia przepadł cały korpus wojska, to jest około 10 tysięcy żołnierzy, którzy po prostu rozeszli się do domów, uciekli i ukryli się gdziekolwiek, byle nie walczyć z dżihadystami – mówi Daniłow.

Jak Baszar Asad uciekł z Damaszku?

7 grudnia wieczorem Rosjanie w ostatniej chwili zawieźli Asada z rodziną (żoną i dziećmi) na lotnisko w Damaszku. Pod osłoną rosyjskich żołnierzy wystartowali prywatnym odrzutowcem, który skierował się na południowy wschód, jakby chciał lecieć do sąsiedniej Jordanii. Ale szybko wyłączono transponder, maszyna zniknęła z radarów i zawróciła na północny zachód, do rosyjskiej bazy lotniczej w Hmeimim. Tam z samolotu zaprowadzono Asadów wprost do czekającego już na start wojskowego, rosyjskiego transportowego Iła-76, który odleciał do Moskwy (po drodze też wyłączając transponder). W tym czasie pierwsze oddziały powstańców dotarły do Damaszku.

Obalony przywódca leciał podobno do Rosji razem z rosyjskimi generałami, w tym dowódcą wszystkich wojsk Kremla w Syrii, gen. Aleksandrem Czajką. Władze w Moskwie potwierdziły jego przybycie, zapowiedziały, że nie wydadzą go Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu, ale Asadów nikt od tej pory nie widział.

Jego rodzina posiada jednak w rosyjskiej stolicy prawdopodobnie kilkadziesiąt luksusowych apartamentów (wartych ponad 40 mln dol.). Tylko wuj Asada, zmarły cztery lata temu  Mohamed Machluf, kupił ich 18. Możliwe jednak, że Asadowie zostali ukryci przez Rosjan w jednej z licznych rezydencji Putina, mimo że on sam odmówił spotkania się ze zbiegłym przywódcą.

Podobnie postępował z Wiktorem Janukowyczem, którego w lutym 2014 roku ze zbuntowanej Ukrainy wywieźli oficerowie rosyjskiego wywiadu – długo nie chciał go widzieć.

Rosyjskie bazy wojskowe w Syrii cały czas zablokowane przez powstańców

Uciekający zostawili za sobą co najmniej kilka tysięcy rosyjskich żołnierzy, którzy już prawie tydzień tkwią, otoczeni w swych bazach i posterunkach przez Syryjczyków.

Czytaj więcej

Polityka

Upadek Asada to tylko dotkliwa porażka Putina czy może już klęska?

Kreml traci pozycje nad Morzem Śródziemnym, ale w głębi Syrii pozostają jego otoczeni żołnierze.

„Asad w Moskwie, a nasi wojskowi utknęli w Syrii, Libii, Afryce. Nasze bazy (w Syrii) okazały się całkowicie zablokowane, nikogo nie wpuszczają i nie wypuszczają, wszystkie drogi transportowe odcięte na razie. (Baza lotnicza) Hmeimim w otoczeniu terrorystów, których MSZ już zaczął nazywać „opozycją”. Bojówkarze na wartowni i dyżurują wewnątrz bazy. Plus na niektórych bazach są periodycznie próby prowokacji, ostrzałów. (Baza morska) Tartus porzucona, okręty z wojskowymi w strefie przybrzeżnej. Wstępne porozumienie o przebywaniu naszego kontyngentu – 75 dni. Potem wyjście” – opisywała sytuację rosyjskich wojsk propagandystka Anastasia Kaszewarowa.

Nikt jednak nie jest w stanie potwierdzić jej informacji, nic nie wiadomo o rozmowach Rosjan z Syryjczykami, jak i wyznaczeniu terminu 75 dni na ewakuację. Przede wszystkim jednak nie wiadomo, co się stało z licznymi rosyjskimi posterunkami rozsianymi po kraju, w tym na co najmniej czterech lotniskach (m.in. w Palmyrze i Damaszku, skąd uciekał Asad).

Czytaj więcej

Kościół

Prof. Jean-Franҫois Colosimo: Syryjscy chrześcijanie nie będą w dobrej sytuacji

Islamiści, którzy mają największe zasługi w obaleniu Asada, to nie talibowie czy ISIS. Ale nie ma umiarkowanych islamistów – mówi „Rzeczpospolitej” prof. Jean-Franҫois Colosimo, francuski ekspert ds. chrześcijan na Bliskim Wschodzie.

Jeśli rzeczywiście baza w Tartus została porzucona, to niejasne jest, dlaczego Syryjczycy nie weszli do niej. Możliwe jednak, że krążące niedaleko od niej na morzu rosyjskie okręty grożą ostrzelaniem w razie wdarcia się na jej teren. W każdym razie rosyjska eskadra, która wypłynęła z Tartus nadal znajduje się we wschodniej części Morza Śródziemnego, daleko nie odpłynęła.