Na tropie zabójców polskiego naukowca w Albanii

Stanisław Zuber jest określany ojcem polskiej geologii naftowej. Ten wybitny polski naukowiec był absolwentem uniwersytetów we Lwowie i w Krakowie. Jego ojcem był znanym geologiem, profesorem Uniwersytetu Lwowskiego, a brat także pracował w przemyśle wydobywczym.

Po wybuchu I wojny światowej był geologiem w Baku zatrudnionym w polskiej firmie naftowej. Przez kilka lat poszukiwał złóż ropy naftowej na Kaukazie Wschodnim i w południowo-wschodniej części Morza Kaspijskiego. Badał też m.in. wulkany błotne. Wyniki prac opublikował w Związku Sowieckim i po powrocie do Polski w 1923 r. W 1924 r. obronił we Lwowie pracę doktorską na temat wulkanów związanych z erupcją gazu ziemnego.

Stanisław Zuber – ojciec polskiej geologii naftowej

W 1926 r. na XIV Międzynarodowym Zjeździe Geologii w Madrycie przedstawił badania dotyczące geologii złóż ropy naftowej w rejonach Ponto-Kaspijskich, wulkanów błotnych i fliszu Karpat. Z kolei podczas międzynarodowego zjazdu naftowego w Bukareszcie wygłosił referat o migracji ropy naftowej. Obecni na zjeździe przedstawiciele firm i spółek naftowych zauważyli w nim utalentowanego geologa. Przewodniczący delegacji włoskiej, senator i przemysłowiec prof. Puppini zatrudnił go w spółce naftowej AIPA (Azienda Italiana Petroli Albania), która działała w Albanii, we Włoszech i w Czarnogórze.

Po habilitacji na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1927 r. Zuber wyjechał do Włoch, skąd pojechał do Albanii, gdzie objął stanowisko głównego geologa spółki AIPA z siedzibą w miejscowości Kuçova. Badał rejony Kuçova–Lushnja, Murriz–Pekisht i Patos–Cakran–Selenica.

Czytaj więcej

Historia świata

Enver Hoxha. Bóg Albanii

Komunistyczny przywódca Enver Hoxha przez 50 lat budował albański socjalizm. Podobnie jak Stalin...

„Prof. Zuber dokonał rewolucji w sposobie pracy badawczej w rejonie Devolli, który nazwał »Petrolia«” – napisał w 2017 r. albański portal Shqiptarja.com. Założył też Muzeum Geologiczne Ropy Naftowej w Kuçovie, a także stowarzyszenie Albańscy Geolodzy. Był pierwszym autorem mapy geologicznej Albanii w skali 1:200 000. Portal przypomina, że pod koniec II wojny światowej stracił żonę w wyniku bombardowań aliantów w Kučovie.

Z internetowego albańskiego archiwum ofiar komunizmu kujto.al wynika, że opublikował 450 artykułów badawczych w 62 tytułach naukowych.

Profesor Zuber został w Albanii po II wojnie światowej

Jak podkreślają Albańczycy, dzięki niemu ten kraj ma obecnie dwa ośrodki przemysłu naftowego: Kuçovę i Patos. Złoża roponośne Kuçovy były tak duże, że zaopatrywały armię włoską w czasie II wojny światowej.

Po zakończeniu wojny profesor Zuber nie wyjechał z Albanii, bowiem otrzymał propozycję pracy od nowych komunistycznych władz tego kraju.

Jak nas informuje prokurator Robert Janicki, rzecznik prasowy pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej, w czerwcu 1947 r. prof. Stanisław Zuber, na podstawie sfingowanych dowodów, został zatrzymany przez funkcjonariuszy albańskich służb bezpieczeństwa Sigurimi jako podejrzany o szpiegostwo i sabotaż, a następnie osadzony w więzieniu w Tiranie.