Aleksander Kwaśniewski: Rafał Trzaskowski byłby dobrym prezydentem RP

PiS może wygrać wybory europejskie. Afery im nie szkodzą. Mają twardy elektorat na poziomie 30 proc. Afery umacniają elektorat PiS w przekonaniu, że jest nagonka i trzeba być z partią na dobre i złe – uważa Aleksander Kwaśniewski, były prezydent RP.

Publikacja: 05.06.2024 20:26

Były prezydent RP Aleksander Kwaśniewski

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Jacek Nizinkiewicz

Czy 9 czerwca Jarosław Kaczyński ogłosi dziesiąte z rzędu zwycięstwo PiS?

Być może, ale sądzę, że te wybory potwierdzą to, co wiemy z wyborów parlamentarnych i samorządowych. Mamy dwie duże partie o poparciu ok. 30 proc., plus minus 1–2 proc., później mamy koalicję dwóch partii o mocy 12–14 proc., czyli Trzecią Drogę, i dwie partie, które bardzo by chciały osiągnąć 10 proc., ale ciągle nie mogą, czyli Lewicę i Konfederację. Żadnych wielkich niespodzianek nie oczekuję. PiS może przyjechać pierwsze, ale PO też może przyjechać pierwsza. Tylko to nie będą wielkie różnice.

Wiec, który odbył się 4 czerwca, pomoże KO?

Pomoże – takiego wydarzenia w tej kampanii europejskiej żadna partia nie zorganizowała. Nawet jeśli przyjmiemy te najniższe oceny – że było 15 tys. osób – to dużo. Ten obraz pójdzie w Polskę i będzie aktywizował wyborców. Wystąpienie Tuska było kierowane do twardego elektoratu, używał mocnych słów. Na pewno nie będzie to decydowało, nie był to game changer, ale było to ważne wydarzenie w kampanii z punktu widzenia KO.

Wystąpienie Tuska było kierowane do twardego elektoratu, używał mocnych słów. Na pewno nie będzie to decydowało, nie był to game changer, ale było to ważne wydarzenie w kampanii z punktu widzenia KO.

Rafał Trzaskowski miał wystąpienie, które przypominało wystąpienie kandydata na prezydenta.

Powinien coraz bardziej czuć się tym kandydatem. Udały mu się wybory samorządowe, uzyskał w Warszawie mocny wynik. Biorąc pod uwagę skalę inwestycji w Warszawie czy rozkopania stolicy, to nie było proste. Jeśli wykaże się odpowiednią determinacją, to będzie blisko, by być bezdyskusyjnym kandydatem PO – być w II turze wyborów, a tam walczyć prawdopodobnie z kandydatem PiS o zwycięstwo. Jego wystąpienie się dobrze wpisuje w ten plan.

Trzaskowski ma papiery, żeby zostać prezydentem?

Zdecydowanie. Ma doświadczenia rozliczne: menedżerskie, jako prezydent Warszawy, parlamentarne, europejskie, rządowe. To człowiek dobrze wykształcony, znający kilka języków, w odpowiednim wieku, z ustabilizowaną sytuacją rodzinną. I gwarantuje to, że współpraca prezydenta z większością rządową, jaką będziemy mieli jeszcze przez co najmniej trzy i pół roku – a może i dłużej – będzie układała się pragmatycznie.

Kogo pan widzi jako kandydata PiS na prezydenta?

Nie ma pewniaków, są chętni. Na pewno premier Mateusz Morawiecki, premier Beata Szydło. Słyszałem, że minister Mastalerek zgłasza swoje ambicje. Jeszcze jest niezawodna intuicja prezesa Kaczyńskiego, który może kogoś tam znaleźć i zaskoczyć wszystkich. Kolejne kilka miesięcy w PiS to będą „dyskretne prawybory”, zabieganie o decyzje prezesa na swoją korzyść. Po wakacjach wszystko będzie musiało być jasne, kampania najpóźniej musi się zacząć późną jesienią. Sądzę, że we wrześniu–październiku będziemy mieć jasność.

Kolejne kilka miesięcy w PiS to będą „dyskretne prawybory”, zabieganie o decyzje prezesa na swoją korzyść

Wracając do kampanii europejskiej – Andrzej Duda wspiera swojego ministra, który kandyduje w tych wyborach. Za pana czasów też tak było?

To naturalne. Prezydent zadbał, żeby jego człowiek – minister od wielu lat, bo pan Kolarski od samego początku jest w Kancelarii Prezydenta – znalazł się na pierwszym miejscu listy w okręgu, który nie jest jego. Udało się to zrobić, a skoro powiedziało się „A”, to trzeba pomóc kandydatowi, bo prezydentowi będzie bardzo przykro, jeśli jego człowiek – mając jedynkę – nie wejdzie to PE. Zaangażowanie prezydenta w pomoc dla jego wieloletniego współpracownika jest rozwiązaniem fair, to niezbędna lojalność.

Jak pan ocenia zaangażowanie prezydenta w reklamowanie – nie wprost, ale jednak – marki Red is Bad, która ma duże problemy?

Prezydenta bym zostawił na boku. Każde ubranie ma jakąś markę. Ale sam fakt, że firma, która zajmuje się sprawami odzieżowymi, nagle zajmuje się niemalże wszystkim i otrzymuje kolosalne dotacje z kasy państwowej, brzydko pachnie. Opinia publiczna ma prawo domagać się wyjaśnień. Być może będą dalsze kroki – prokuratorskie, a później sądowe. Nie widzę uzasadnienia, żeby taka firma dostawała tak duże środki. Chyba że tam się kryje drugie lub trzecie dno. Czekam na wyjaśnienia. Ale prezydentowi na pewno to nie pomoże – to źle pachnie i ten zapach będzie czuć w Pałacu Prezydenckim.

Czytaj więcej

Prezydent Andrzej Duda pokazywał i chwalił ubrania Red is bad

Polityka

Miliony Pawła Szopy. Prokuratura zabezpieczyła 117 mln złotych na kontach twórcy Red is Bad

Na kontach twórcy i właściciela marki Red is Bad Pawła Szopy oraz jego matki już w grudniu ubiegłego roku zabezpieczono 117 mln zł. Zrobiła to warszawska prokuratura w czasach poprzedniej władzy.

Czy afery, które poznajemy z czasów poprzednich rządów, jak Fundusz Sprawiedliwości, zaszkodzą PiS?

Nie za bardzo, bo PiS dysponuje żelaznym elektoratem. Tego elektoratu umiarkowanego nigdy nie było wiele, a po odejściu Gowina takich ludzi tam w ogóle nie ma. Te 30 proc. PiS ma i afery nie zmienią myślenia tych ludzi. One umacniają w przekonaniu, że jest nagonka i trzeba być z partią na dobre i złe. Ale nie pomoże to w pozyskiwaniu wyborców – ci ludzie, którzy się wahali, mogą być zbrzydzeni i nie chcieć pomagać partii, która ma niewyjaśnione sprawy. Wzbogacanie się na majątku państwa nie jest dobrze widziane.

Te afery mają potencjał polityczny?

Mają, długofalowy. Jeśli się okaże, że skończy się to sformowaniem aktów oskarżenia, a członkowie ekipy rządzącej będą sądzeni, niewątpliwie będzie miało to znacznie – choćby do kolejnych wyborów parlamentarnych. Ale teraz twardy elektorat zagłosuje na PiS, a ci, którzy mają wątpliwości, zostaną w domu. Frekwencja będzie niższa niż w wyborach samorządowych, ale nie będzie chyba tak dramatycznie niska. Pytanie, na ile te afery spowodują, że niepartyjni wyborcy – ci, którzy nie są z żelaznego elektoratu – byliby gotowi głosować na KO. Nie spodziewam się wielkich przepływów, ale jest możliwość, że niektórzy zagłosują na Hołownię, inni na KO, być może niektórzy na Lewicę.

Na ile wybory do PE są ważne? Spodziewamy się frekwencji poniżej 50 proc.

Sądzę, że ona będzie bliżej 42 proc. Wybory do PE w Polsce do tej pory nie cieszyły się większym zrozumieniem. Może dlatego, że nie bardzo wiemy, jak ten PE działa, a jeśli coś słyszymy, to zazwyczaj – przynajmniej w ostatnich latach – było to komentowane przez PiS negatywnie. Polska była fenomenem, bo europarlamentarzyści przyjeżdżali do Polski na weekend i w mediach nie mówili o PE, tylko wpisywali się w polskie konflikty i boks międzypartyjny. Wiedza Polaków na temat PE jest ograniczona też przez nich. Dochodzi też czynnik, że są to już kolejne wybory – występuje element znużenia. Każde wybory są ważne, bo demokracja żyje wyborami – ona jest sensowna, mocna i skuteczna, jeśli ma za sobą wyborców. Bez wyborców będzie więdła. Ten moment jest szczególny – być może bardziej trudny niż 20 lat temu, kiedy wstępowaliśmy do UE. Mamy blisko wojnę, nie wiemy, jakie mogą być dalsze plany Putina. Biden wręcz straszy, że jak upadnie Ukraina, to następna może być Polska. Ta Wspólnota ma ogromne znacznie – żebyśmy mieli poczucie, że jesteśmy razem – mamy wtedy większą siłę odstraszania. Są tematy, które UE może rozwiązać wyłącznie razem – kwestie migracji, zmian klimatycznych, konkurencyjności Europy, zdrowia. Istotne jest też, że w Europie w siłę rosną partie nacjonalistyczne, które chcą osłabić UE w kształcie, który dziś obserwujemy. Są niechętne koniecznym reformom, które by wzmocniły UE. Nie chcę mówić, że są ekspozyturą rosyjską, ale obiektywnie mają program zbliżony do tego, co chciałby Putin. On najchętniej widziałby UE w kryzysie. Część nurtów antyeuropejskich idzie – może nieświadomie – w tę stronę.

Polska była fenomenem, bo europarlamentarzyści przyjeżdżali do Polski na weekend i w mediach nie mówili o PE, tylko wpisywali się w polskie konflikty i boks międzypartyjny

Daniel Obajtek nie stawił się na przesłuchanie przed komisją śledczą badającą tzw. aferę wizową. Jak to świadczy o Polsce, że człowiek prowadzi kampanię wyborczą i wodzi państwo za nos, a przed komisją ani prokuraturą stawiać się nie chce?

Finał będzie taki, że stanie przed komisją. To, że on gra w kotka i myszkę, świadczy źle o instytucjach państwa – nie mogą skutecznie tego wezwania dostarczyć. Ale świadczy to też o charakterze Obajtka, który kieruje się swoim egoistycznym rachunkiem i nie szanuje instytucji państwowych. Nie szanował ich tak samo, jak był prezesem firmy państwowej. Jak patrzy się na jego wydatki, to widać, że on podatników nie szanuje i uważa, że jest ponad nich i prawo. Przyjdzie tego kres.

Czego objawem będzie ewentualna zgoda Donalda Tuska na kontynuowanie projektu CPK?

Mam nadzieję, że przemówili eksperci. Najgorsze są wielkie pomysły inwestycyjne, które są spełnieniem politycznych idée fixe – ktoś chce postawić sobie pomnik, nazwać to imieniem swoim czy brata. Jeśli eksperci zabierają głos, to trzeba podejmować sensowne decyzje. Nigdy nie odrzucałem idei CPK – uważałem, że port w Warszawie ma ograniczenia. To duża wygoda, ale port blisko miasta to trudności rozwojowe. Z Radomiem, który miał przejąć część działań Warszawy, się nie udało. Modlin jest, ale nie może spełnić tej roli. CPK – jako duży port lotniczy, który by odciążył Warszawę i dał możliwość bycia dobrym miejscem tranzytowym dla zagranicy – ma sens. Ale to musi być określone przez ekspertów. Jeśli Tusk powie, że CPK warto kontynuować, to przyjmę to z pełnym zrozumieniem.

Czytaj więcej

Polityka

Daniel Obajtek nie stawił się na wezwanie komisji śledczej. Znowu

Komisja ds. afery wizowej o godzinie 15 miała przesłuchać byłego prezesa PKN Orlen, Daniela Obajtka. Obajtek jednak na posiedzeniu komisji się nie pojawił.

Pomoże to bardziej Tuskowi czy Kaczyńskiemu?

Uważam – i taką argumentację polecam Donaldowi Tuskowi – że jednym z największych grzechów, jakie popełnił PiS, było zerwanie ciągłości, czyli uznanie, że wszystko, co było przed nami, było bez sensu, a teraz jest świetlana przyszłość, bo my rządzimy. Tusk zrywa z tą logiką, co jest dobre – przywraca sens ciągłości w myśleniu o państwie. Być może ta inwestycja zakończy się, kiedy będziemy mieć inny rząd i innego prezydenta, ale tak musi być. Polska broniła tej ciągłości, na przykład walcząc o NATO i UE. Rozumiejąc, że to służy Polsce, ta ciągłość została zachowana. Jeśli Tusk powie jasno, że jego ugrupowanie szanuje zasady ciągłości i pomysły, które urodziły się wcześniej, to tylko może na tym zyskać.

Polityka Partie Polityczne Koalicja Obywatelska Wybory Wybory do Parlamentu Europejskiego Osoby Aleksander Kwaśniewski Donald Tusk Jarosław Kaczyński Marcin Mastalerek

Przewodniczący KP PiS Mariusz Błaszczak, prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński i skarbni

Polityka

Jarosław Kaczyński zwraca się o wsparcie finansowe PiS do "obywateli, którzy nie chcą być poddanymi"

- Artykuł 29, ustęp drugi Ustawy o partiach politycznych stwierdza wyraźnie, że partiom wypłaca się w ratach subwencję cztery razy do roku. Taka rata powinna być nam zgodnie z prawem wypłacona - mówił prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński. Dodał, że "nie ma prawomocnych decyzji, które mogłyby podważyć tę zasadę", a mimo to "minister finansów podjął najwyraźniej decyzję, że pieniądze nie zostaną wypłacone".

Materiał Promocyjny

Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami

Eksperci od handlu wskazują, że coraz popularniejszy wśród konsumentów w Polsce staje się trend kupowania z odroczonymi płatnościami.

Andrzej Dybczyński, były prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz

Polityka

Były prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz zdradza kulisy swojego odwołania. Od ministra miał usłyszeć pogróżki

Andrzej Dybczyński, były prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz zdradził Wirtualnej Polsce kulisy swego odwołania. Podczas rozmowy z ministrem nauki Dariuszem Wieczorkiem miał usłyszeć od niego pogróżki "zniszczenia wizerunku w mediach tak, że nigdzie nie znajdzie już pracy". Polityk miał też namawiać go do zrzeczenia się odprawy.

Współprzewodniczący partii Razem Adrian Zandberg

Polityka

Adrian Zandberg: Jeśli wygra Trump, Europa szybciej musi stanąć na własnych nogach

- Mówienie, że po zwycięstwie Donalda Trumpa rząd Donalda Tuska powinien podać się do dymisji, to jest myślenie o Polsce, jak o kraju peryferyjnym. To nierozsądne, gdy takie wypowiedzi padają z ust znaczących polskich polityków - mówi w programie "Rzecz o polityce" współprzewodniczący partii Razem Adrian Zandberg.

Polityka

Przemysław Czarnek: W PiS ciągle trwają poszukiwania kandydata. Spełniam dwa warunki, z trzecim mam jakiś problem

Nie ma jeszcze żadnych informacji, kto kandyduje na prezydenta z ramienia Prawa i Sprawiedliwości - mówił w Porannej Rozmowie w RMF FM poseł PiS, były minister edukacji Przemysław Czarnek.

Materiał Promocyjny

Strategia T-Mobile Polska zakładająca budowę sieci o najlepszej jakości przynosi efekty

Mobilna Sieć T-Mobile w Polsce w 2024 roku została uznana za najlepszą pod względem prędkości i niezawodności przez międzynarodową firmę Ookla.

Polityka

Warszawa patrzy na Waszyngton. Co zmienią wybory w USA?

Czy wybory w USA zmienią polską politykę? Jak nigdy zmiana lub kontynuacja nad Potomakiem jest wpisywana w bieżącą sytuację w Polsce. Również w kontekście „naszej” kampanii prezydenckiej w 2025 roku.

Materiał Promocyjny

Nowy Lexus LBX. Od 790 zł netto/mc w Najmie KINTO ONE. Doskonały rocznik i rata.

Karolina Rozwód, z wykształcenia iberystka, jest doświadczoną menadżerką kultury.

Kultura

Dyrektor państwowego instytutu złożyła rezygnację. Teraz ją wycofuje i oskarża ministerstwo

Karolina Rozwód oświadcza, że została zmuszona do ustąpienia ze stanowiska dyrektorki Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej bezprawną groźbą.

prof. Michał Urbańczyk, prawnik, amerykanista z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu

Prawo dla profesjonalistów

Zwycięzcy możemy nie poznać jutro

Dlaczego Amerykanie mogą głosować bez dokumentu tożsamości i co zrobił sąd, kiedy chciano tego zakazać? Gościem Tomasza Pietrygi w magazynie prawnym „Rzeczpospolitej” był prof. Michał Urbańczyk, prawnik, amerykanista z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Biznes

Jest nowy pomysł na finansowanie fabryk amunicji 155 mm

Najpewniej na początku roku wejdzie w życie ustawa o zapewnieniu finansowania działań zmierzających do stworzenia zdolności produkcji amunicji wielkokalibrowej - m.in. 155 mm. Przedsiębiorstwa będą mogły wnioskować o w sumie 3 mld zł.

Polityka

Jarosław Kaczyński zwraca się o wsparcie finansowe PiS do "obywateli, którzy nie chcą być poddanymi"

Coraz więcej firm produkują roboty, także humanoidalne. Wkrótce będą bardziej inteligentne i zdolne

Globalne Interesy

Roboty mają zyskać „mózgi”. Wspólna inwestycja amerykańskich gigantów

Założyciela koncernu Amazon Jeff Bezos oraz firma OpenAI, twórca ChatGPT, pompują miliony dolarów w innowacyjny projekt start-upu Physical Intelligence. Chodzi o zintegrowanie zaawansowanym systemów sztucznej inteligencji z robotyką.

Greta Thunberg w trakcie demonstracji w Tbilisi

Polityka

Greta Thunberg brała udział w proteście opozycji w Tbilisi

Szwedzka aktywistka na rzecz ochrony środowiska Greta Thunberg w poniedziałek dołączyła do demonstracji w Tbilisi - podaje agencja AP.

Nigel Farage podczas wiecu Donalda Trumpa w Reading w stanie Pensylwania

Wybory w USA

Co powinien zrobić Donald Trump, jeśli przegra z Kamalą Harris? Nigel Farage odpowiedział

Nigel Farage, lider partii Reform UK, wezwał Donalda Trumpa do zaakceptowania wyniku wyborów, jeśli przegra w starciu z Kamalą Harris. Jeden z najbliższych sojuszników Trumpa w Wielkiej Brytanii, stwierdził, że tym razem powinien on nie podważać rezultatu wyborów, jak miało to miejsce w 2020 roku.

Mark Zuckerberg zdecydował, że Meta udostępni modele Llama amerykańskim agencjom rządowym „celem zap

Globalne Interesy

Zemsta Marka Zuckerberga na Chinach. Meta odda AI w ręce służb specjalnych USA

Władze Chin nielegalnie wykorzystały zaawansowaną technologię Mety, właściciela Facebooka, do stworzenia broni. W efekcie sztuczna inteligencja firmy, która nieoczekiwanie zwiększyła potencjał chińskiej armii, teraz zostanie użyta przez Waszyngton.