Plan na Polskę w Unii

Przewodnicząca Komisji Europejskiej była w czwartek w Warszawie witana z honorami godnymi przywódcy kluczowego kraju świata. Przyjęta najpierw w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów spotkała się w Belwederze z prezydentem Andrzejem Dudą, aby końcu ogłosić w podwarszawskim Konstancinie zgodę Brukseli na polski plan odbudowy po pandemii. Przeszło rok od złożenia projektu KPO ekipa Mateusza Morawieckiego chce wreszcie pochwalić się sukcesem w rokowaniach z KE.

– Cieszę się, że ten wielomiesięczny proces już jest za nami – mówił premier.

Poszerzenie Unii

Na sukcesie zależy też von der Leyen. Dawna bliska współpracowniczka kanclerz Merkel powtarza schemat, jakim Niemcy kierowali się przed 20 laty. Wówczas wbrew oporom Francji, Belgii i niektórych innych krajów Unii, dziś słusznie pozostający w niesławie z powodu współpracy z reżimem Putina kanclerz Schröder wraz z komisarzem ds. poszerzenia Günterem Verheugenem przepchnęli przyjęcie Polski do Unii, bo widzieli w tym strategiczny sens dla Europy i samych Niemiec. Dziś logika myślenia w Berlinie jest podobna.

Niemcy chcą mieć na pokładzie Unii kraj, przez który przechodzi przerzut 80 proc. broni do Ukrainy, który przejął lwią część ukraińskich uchodźców i z Estonią i Łotwą uruchomił relatywnie największą pomoc dla Ukrainy.

– Jeśli Polska potrafiłaby rozwiązać problemy z praworządnością, stałaby się absolutnie kluczowym graczem w Brukseli. W końcu jej podejście do Rosji okazało się słuszne, podczas gdy nasza strategia zakończyła się całkowitą porażką – mówi „Rz” wysoki rangą dyplomata w Berlinie.

Czytaj więcej

Polityka

Pieniądze na reformy i zieloną transformację

Od strony gospodarczej polski KPO jest bardzo ambitny – ocenia Bruksela. Pierwsze pieniądze dostaniemy najwcześniej pod koniec roku.

Na to się jednak nie zanosi. Von der Leyen co prawda poszła w ślady Amerykanów, którzy zdołali nawiązać na tyle bliską współpracę z Andrzejem Dudą, aby przełamać problemy sporne (w szczególności w sprawie koncesji dla TVN) i otworzyć drogę do bliskiej, kluczowej w obliczu rosyjskiej agresji współpracy wojskowej. W relacjach z Unią prezydent powtórzył ten schemat, wychodząc z projektem ustawy o likwidacji Izby Dyscyplinarnej SN.

Jednak Warszawę z Brukselą łączy niepomiernie gęstsza sieć współzależności niż z Waszyngtonem. A to powoduje, że powtórzenie amerykańskiego scenariusza będzie znacznie trudniejsze.

Widać to już w łonie samej Komisji. Zatwierdzenie planów wykorzystania unijnego Funduszu Odbudowy 25 krajów (wszystkich poza węgierskim) okazało się możliwe na relatywnie niskim szczeblu. W przypadku Polski von der Leyen musiała zwołać w środę posiedzenie kolegium komisarzy. I jak wskazuje „Financial Times”, nie udało jej się uzyskać jednomyślnego poparcia. Przeciwko akceptacji KPO opowiedziało się dwoje z trzech wiceprzewodniczących KE: Margrethe Vestager i Frans Timmermans. Komisarz ds. wymiaru sprawiedliwości Didier Reynders, który nie uczestniczył w spotkaniu, wystosował list, w którym wyraził „poważne wątpliwości” co do woli polskich władz przywrócenia do orzekania odsuniętych sędziów – a to jeden z trzech podstawowych „kamieni milowych” warunkujących wypłatę środków dla naszego kraju. A trzecia wiceprzewodnicząca KE Věra Jourová podkreśliła znaczenie „pełnej oceny” sytuacji w Polsce przed uwolnieniem subwencji.

Wykorzystać potencjał

To zapowiada kolejne mordercze rokowania między Warszawą i Brukselą w sprawie spełnienia szczegółowych warunków Brukseli, w tym w szczególności likwidacji Izby Dyscyplinarnej i szerzej – reformy systemu dyscyplinarnego sądownictwa.

Ustawa w tej sprawie wciąż nie została przyjęta. Łącznie Bruksela przedstawiła jednak około 300, często technicznych kamieni milowych, z których niektóre, jak objęcie składką zdrowotną umów cywilno-prawnych, nie będą łatwe do spełnienia. Rząd optymistycznie zakłada, że pierwsze pieniądze trafią do Warszawy we wrześniu. W Brukseli mówi się raczej o końcu roku.