Jak prawidłowo korygować faktury VAT

Błąd, a czasem nieprzewidziana okoliczność może spowodować, że pierwotnie wystawiona faktura wymaga zmiany. Tego, jak to naprawić, ustawa o VAT nie pozostawia przypadkowi.

Publikacja: 05.11.2018 05:00

Jak prawidłowo korygować faktury VAT

Foto: 123RF

Faktura VAT to jeden z podstawowych i najważniejszych dokumentów w obrocie gospodarczym. Firmy wystawiają każdego dnia setki tysięcy takich dokumentów potwierdzających różnego rodzaju transakcje, od tych na drobne kwoty, po opiewające na milionowe kontrakty. Tak jak w życiu, tak i w fakturach zdarzają się jednak błędy i pomyłki. Ustawodawca oczywiście miał tego świadomość i dlatego ustawa o VAT przewiduje rozwiązania, które pozwalają wszystko naprawić.

Kto poprawia i kiedy

Ranga dokumentu jakim jest faktura VAT w obrocie gospodarczym, to co powinna zawierać oraz związane z nią prawa i obowiązki znajdują swoje odzwierciedlenie w sposobie, w jaki może być „poprawiona". Ustawodawca rozróżnia tu dwa dokumenty: faktura korygująca i nota korygująca. Podstawowa różnice między nimi są dwie: kto może ją wystawić i w jakich okolicznościach.

Fakturę korygującą wystawia sprzedawca i może ona co do zasady dotyczyć każdej pozycji na fakturze. Nota korygująca to z kolei dokument zarezerwowany dla nabywcy. Nie wszystkie błędy da się nią naprawić.

Ustawa wskazuje na cztery sytuacje, gdy możliwe jest wystawienie tylko faktury korygującej. Chodzi o przypadki, gdy modyfikacji ulegają okoliczności związane z samą transakcją. I tak wyłącznie faktura korygująca wchodzi w grę, gdy:

1. udzielono opustu, obniżki, rabatu,

2. zwrócono towar lub opakowanie,

3. zwrócono nabywcy całość lub część zapłaty,

4. podwyższono cenę.

Pozostałe sytuacje, w których podatnik – sprzedawca może wykorzystać fakturę korygującą, to już pomyłki, błędy. Przy czym niektóre z nich mogą być naprawione zarówno fakturą korygującą, jak i notą korygującą, ale są też takie, przy których niezbędna będzie faktura korygująca. Mówiąc najprościej: zasadniczo sprzedawca, czyli wystawca faktury pierwotnej może ją skorygować w każdym przypadku. Nabywca, czyli odbiorca faktury pierwotnej ma ograniczoną możliwość samodzielnego naprawienia wykrytych w niej błędów.

Przykład

Datę wystawienia faktury, nazwę firmy czy nazwę (rodzaj) towaru może poprawić zarówno sprzedawca fakturą korygującą jak i nabywca notą korygującą.

Szczegółowe zestawienie pomyłek i sposobu ich skorygowania zawiera tabela >>patrz tabela.

Czytaj też:

Kiedy fakturę można skorygować do zera

Jak skorygować błędne dane nabywcy na fakturze

Nota korygująca nie na każdą pomyłkę

Zbiorcza faktura korygująca: ułatwienia muszą wynikać z ustawy

Niezbędne elementy

Faktura korygująca, czyli dokument zarezerwowany dla sprzedawcy, powinien zawierać kilka elementów. Przede wszystkim muszą się na nim znaleźć wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA" albo wyraz „KOREKTA", numer kolejny oraz data wystawienia. Kolejna grupa to dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca, tj.:

- data wystawienia,

- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,

- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,

- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,

- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi,

- data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, jeśli taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

- nazwa (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą.

Ponadto faktura korygująca powinna zawierać przyczynę korekty. A jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego, to odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej. W przypadkach innych niż ten ostatni, faktura korygująca powinna wskazywać prawidłową treść korygowanych pozycji.

W praktyce może się zdarzyć, że jeden dokument może dotyczyć kilku błędów czy okoliczności wymuszających wystawienie faktury korygującej. Ustawa o VAT nie ogranicza liczby możliwych korekt.

Nota korygująca

Tak jak już wspomniano, nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę VAT zawierającą określone pomyłki, może wystawić notę korygującą. Zgodnie z ustawą o VAT jest to także rodzaj faktury, ale ważne jest to, że wymaga ona akceptacji wystawcy pierwotnego dokumentu. Przepisy nie określają jednak formy w jakiej nabywca powinien uzyskać akceptację sprzedawcy. Może ona być wyrażona w dowolnej formie przyjętej przez kontrahentów np. mailem czy potwierdzeniem odbioru noty korygującej.

Tak jak w przypadku faktury korygującej, również nota korygująca powinna zawierać określone elementy. Przede wszystkim wyrazy „NOTA KORYGUJĄCA", numer kolejny i datę jej wystawienia; a także imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, oraz numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Na nocie korygującej – podobne jak na fakturze korygującej – powinny znaleźć się dane zawarte w fakturze, której dotyczy, tj.:

- data wystawienia,

- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,

- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,

- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,

- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi,

- data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, jeśli taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

Ostatnie dwa elementy noty to wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej.

Warto pamiętać, że w przypadku not korygujących nic nie stoi na przeszkodzie, żeby podstawą do jej wystawienia przez nabywcę był projekt opracowany przez sprzedawcę. Z tym zastrzeżeniem, że jej wystawcą jest nabywca ze wszystkim konsekwencjami i że dotyczy to błędu, do którego naprawienia dopuszczona jest nota korygująca. Ponadto, przepisy o notach nie naruszają tych o fakturach korygujących. W praktyce sprowadza się to do tego, że nic nie stoi na przeszkodzie by błędy korygowane notą mogły być naprawione fakturą korygującą.

Diabeł tkwi w szczegółach

Na pierwszy rzut oka zasady korygowania faktur mogą wydawać się proste. W rzeczywistości, ze względu na powiązanie ich z innymi regulacjami wpływającymi na rozliczenia podatku, a także mnogość sytuacji, wywołują one wiele poważnych problemów. Życia podatnikom nie ułatwiają też systemy informatyczne służące do generowania dokumentacji podatkowej, które ograniczają się do prostego przekopiowania zapisów ustawowych i nie niuansują sytuacji, w jakiej może znaleźć się firma, czy specyfiki jej działalności. Dodatkowym problemem może być też pewna konsekwencja czy raczej upór urzędników fiskusa, który nie zawsze czytają przepisy tak samo jako podatnicy. Trudno się więc dziwić, że sprawy dotyczące korekt faktur i związanych z tym konsekwencji nader często znajdują swój finał na wokandach sądów administracyjnych. Zapadłe wyroki są istotną wskazówką dla praktyki.

Do takich rozstrzygnięć można zaliczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 października 2015 r. (I FSK 1131/14) dotyczący sposobu naprawienia błędów w fakturze i ich skutków. Sąd wyjaśnił w nim, że pomyłka w fakturze dotycząca informacji wiążącej się z nabywcą może być skorygowana notą korygującą. To oznacza, że przez samego ustawodawcę uznana została za nieznaczny błąd formalny niewymagający nawet wystawienia faktury korygującej, a jedynie wystawienia przez nabywcę noty korygującej taką wadliwość.

NSA przypomniał bowiem, że notą korygującą można jedynie skorygować błędy formalne faktury, których brak i tak nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dotkniętej taką wadliwością. Przy czym w jego ocenie podatnik (nabywca) – niezależnie od tego, czy formalne wady faktury skoryguje notą korygującą – ma prawo do odliczenia z niej podatku naliczonego w terminach przewidzianych w ustawie, jeżeli oczywiście faktura odzwierciedla rzeczywistą tran- sakcję.

To orzeczenie ma ogromne znaczenie, bo skutki korekty odnosi bezpośrednio do podstawowego prawa podatników VAT, tj. odliczenia podatku. NSA nie miał bowiem wątpliwości, że faktura dotknięta wadą formalną, która z uwagi na wagę uchybienia, może zostać skorygowana notą korygującą (np. dane nabywcy), umożliwia podatnikowi realizację prawa do odliczenia niezależnie od tego, czy zostanie ona skorygowana. Warunek jest jeden: nie zachodzi ryzyko oszustwa lub nadużycia, czyli czynności udokumentowane fakturą zostały wykonane na rzecz podatnika i służyły jego działalności opodatkowanej.

Sąd uznał, że brak korekty może pozbawić możliwości odliczenia, gdy wadliwość formalna faktury jest na tyle poważna, by uniemożliwić ustalenie jaki jest faktyczny (podmiotowy lub przedmiotowy) zakres transakcji w niej wykazanych. Inaczej mówiąc: gdy nie można ustalić, czy są one rzeczywistymi świadczeniami, co stwarza ryzyko oszustwa lub nadużycia oraz uniemożliwia kontrolę prawidłowego poboru podatku przez fiskusa. Taki przypadek, zdaniem NSA, nie narusza zasady neutralności i proporcjonalności.

Komentarz eksperta

Dawid Milczarek, partner w kancelarii LTCA

Rozliczenie korekty bywa trudniejsze niż pierwotnego dokumentu

Zasady rozliczania korekt VAT są niezwykle skomplikowane z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że przepisy regulują tylko niektóre przypadki dokonywania korekt, natomiast w wielu sytuacjach podatnicy muszą się kierować chwiejnym i niejednolitym orzecznictwem sądów i organów podatkowych. Po drugie, są skomplikowane z uwagi na mnogość stanów faktycznych, typów korekt oraz ich przyczyn. Inaczej należy rozliczać korekty sprzedaży, nieco inaczej korekty zakupów. Odmiennym regułom podlegają korekty in plus, innym regułom korekty in minus. W nieco innych sposób należy rozliczać korekty krajowe, a inaczej korekty w przypadku transakcji międzynarodowych. Również przyczyna korekty nie pozostaje bez znaczenia dla zasad jej ujmowania w kontekście podatku od towarów i usług. To wszystko sprawa, że z pozoru banalna czynność ujęcia faktury korygującej w rejestrach VAT bywa znacznie bardziej problematyczna niż rozliczenie pierwotnej faktury.

podstawa prawna: art. 106j i 106k ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1221 ze zm.)

Faktura VAT to jeden z podstawowych i najważniejszych dokumentów w obrocie gospodarczym. Firmy wystawiają każdego dnia setki tysięcy takich dokumentów potwierdzających różnego rodzaju transakcje, od tych na drobne kwoty, po opiewające na milionowe kontrakty. Tak jak w życiu, tak i w fakturach zdarzają się jednak błędy i pomyłki. Ustawodawca oczywiście miał tego świadomość i dlatego ustawa o VAT przewiduje rozwiązania, które pozwalają wszystko naprawić.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Wypadek na Trasie Łazienkowskiej. Nowe, szokujące informacje ws. Łukasza Żaka
Prawo dla Ciebie
Chronili swoje samochody przed powodzią. Policja wzywa ich na komendę. Będą mandaty?
Prawo karne
Ekstradycja Sebastiana M. Pomoże interwencja Radosława Sikorskiego?
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Zarządzenie samochodami w firmie to złożony proces
Prawo pracy
Powódź a nieobecność w pracy. Siła wyższa, przestój, czy jest wynagrodzenie