Marcin J. Menkes: Sytuacja w USA wpłynie na klimat inwestycji zagranicznych

Inwestorzy zainteresowani międzynarodowymi akwizycjami muszą liczyć się z ryzykiem, że deklarowana przez administrację Joe Bidena polityka „małego podwórka za wysokim ogrodzeniem” odchodzi do przeszłości. Czeka nas prawne pole minowe.

Publikacja: 11.01.2025 16:58

Joe Biden

Joe Biden

Foto: Reuters

Zbliżająca się sukcesja prezydentury w USA wprowadza istotną niepewność co do założeń polityki przemysłowej największej gospodarki świata. Decyzje nowej administracji mogą zdeterminować międzynarodowe trendy regulacyjne w nadchodzących latach. Szczególnie rynek M&A powinien zwrócić uwagę na nasilający się trend kontroli przepływów inwestycyjnych – zarówno napływających, jak i wypływających – motywowany względami bezpieczeństwa narodowego.

Czytaj więcej

Marcin J. Menkes: Ryzyka prawne transakcji ze spółkami strategicznymi

Decyzja Donalda Tuska o TVN i Polsacie oraz inne międzynarodowe kontrowersje

W Polsce niedawno debatę rozpaliła zapowiedź premiera Donalda Tuska nowelizacji Ustawy o kontroli inwestycji zagranicznych z 2015 r., mającej na celu ochronę Polsatu i TVN przed przejęciem przez inwestorów uznawanych za niepożądanych ze względów politycznych. Tymczasem na arenie międzynarodowej rok rozpoczął się od kontrowersji związanych z decyzją prezydenta Bidena o zablokowaniu fuzji U.S. Steel z japońskim potentatem stalowym Nippon Steel o wartości blisko 15 mld USD. Decyzja wywołała kontrowersje, ponieważ Komitet ds. Inwestycji Zagranicznych (CFIUS), odpowiedzialny za ocenę wpływu transakcji na bezpieczeństwo narodowe, nie zajął stanowiska w tej sprawie. Nippon Steel wystąpił do sądu zarówno przeciwko decyzji ustępującego prezydenta jak i konkurenta z branży stalowej.

Z kolei 7 stycznia b.r. Departament Obrony U.S. dodał przeszło 130 spółek do Listy Section 1260H, obejmującej podmioty działające bezpośrednio lub pośrednio na amerykańskim rynku, a współpracujące z chińskimi siłami zbrojnymi. Na liście znalazł się m.in. Tencent (największa na świecie spółka z branży m.in. z branży gier i mediów społecznościowych) czy CATL (kluczowy producent akumulatorów litowo-jonowych do pojazdów elektrycznych). Wpisanie na listę oznacza konieczność uzyskania licencji na zakup amerykańskich technologii.

Zmiany w środowisku regulacyjnym: Irlandia i USA

Początek roku do jednak nie tylko istotne decyzje administracyjne, ale również istotne zmiany środowiska regulacyjnego.

Świeży przykład kontroli inwestycji napływających stanowi Irlandia. 6 stycznia weszła tam w życie Ustawa o kontroli Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych (STCTA z 2023 r.) implementująca Rozporządzenie UE 2019/452. Na mocy ustawy Minister przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia musi wydać zgodę na inwestycje podmiotów spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii mające związek z infrastrukturą krytyczną, technologiami krytycznymi, dostawami zasobów kluczowych, dostępem do informacji wrażliwych a także z wolnością i pluralizmem mediów. Warto odnotować, że oznacza to m.in. obowiązek uzyskania zgody na inwestycję przez inwestorów z USA i Wielkiej Brytanii. Ustawa przyznaje ministrowi kompetencje zarówno do kontrolowania przyszłych jak i już zrealizowanych transakcji.

Z kolei podstawę prawną reglamentacji nad inwestycjami wypływającymi z USA stanowi Program Bezpieczeństwa Inwestycji Wychodzących (OISP), który obowiązuje od 2 stycznia. Program obejmuje obowiązki notyfikacyjne oraz zakazy amerykańskich inwestycji technologicznych w spółkach chińskich. Zakres regulacji obejmuje półprzewodniki i mikroelektronikę, kwantowe technologie informacyjne oraz sztuczną inteligencję – sektory kluczowe dla nowoczesnej gospodarki cyfrowej. Warto zauważyć, że w przeciwieństwie do CFIUS, który umożliwia negocjacje dotyczące warunków transakcji, OISP ogranicza się do obowiązku notyfikacji lub całkowitego zakazu inwestycji. Departament Skarbu prawdopodobnie będzie w najbliższym czasie kalibrować sposób stosowania programu.

Koniec polityki Joe Bidena. Czy czeka nas prawne pole minowe?

Podsumowując, inwestorzy zainteresowani międzynarodowymi akwizycjami muszą liczyć się z ryzykiem, że deklarowana przez administrację Bidena polityka „małego podwórka za wysokim ogrodzeniem” odchodzi do przeszłości. Państwa powielają coraz bardziej rozbudowane mechanizmy kontroli inwestycji – zarówno napływających jak i wypływających – zastrzegając sobie szeroki margines oceny zagrożeń bezpieczeństwa narodowego. Wbrew obiegowym komentarzom należy się zatem spodziewać, że w średnim okresie będziemy świadkami kształtowania się hybrydowego modelu regulacyjnego, który paradoksalnie połączy nieskrępowane działanie rynków z nieskrępowaną polityką przemysłową. Prawne pole minowe.

Zbliżająca się sukcesja prezydentury w USA wprowadza istotną niepewność co do założeń polityki przemysłowej największej gospodarki świata. Decyzje nowej administracji mogą zdeterminować międzynarodowe trendy regulacyjne w nadchodzących latach. Szczególnie rynek M&A powinien zwrócić uwagę na nasilający się trend kontroli przepływów inwestycyjnych – zarówno napływających, jak i wypływających – motywowany względami bezpieczeństwa narodowego.

Decyzja Donalda Tuska o TVN i Polsacie oraz inne międzynarodowe kontrowersje

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Michał Bieniak: Anarchia prawna zniszczy Polskę szybciej, niż zniszczyła Rzeczpospolitą szlachecką
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Domański do Marciniaka, Marciniak do Domańskiego, a wybory za pasem
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Domański odbił piłeczkę, która może już do niego nie wrócić
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Szymon Hołownia mówi Sylwestrem Marciniakiem
https://track.adform.net/adfserve/?bn=78448410;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Prawne
Prof. Romanowski: Minister finansów nie jest w potrzasku w sprawie uchwały PKW