Stanisław Sołtysiński: Czy obowiązuje zasada społecznej gospodarki?

Szerokie ramy działalności gospodarczej państwa grożą wypaczeniem wolnego rynku.

Publikacja: 04.10.2022 07:44

Stanisław Sołtysiński: Czy obowiązuje zasada społecznej gospodarki?

Foto: Adobe Stock

Obserwując rozmach działalności gospodarczej rządu, postanowiłem zbadać, czy jest ona zgodna z art. 20 konstytucji. Według niego własność prywatna stanowi filar społecznej gospodarki rynkowej. Wykładnia przepisu uzasadnia wniosek, że obowiązkiem państwa jest wspierać własność prywatną jako „element kluczowy dla rozwoju gospodarki”. Doktryna akcentuje, że powołany przepis konstytucji ustanawia barierę przed nadmierną swobodą działalności gospodarczej państwa a obowiązek preferowania własności prywatnej ma charakter dynamiczny. Nakaz ten ma charakter ciągły i nie dopuszcza do nadmiernej aktywności podmiotów należących do Skarbu Państwa i innych podmiotów publicznych. Działalność tych podmiotów powinna mieć charakter wyjątkowy. Mogą one prowadzić działalność gospodarczą tylko na zasadach subsydiarności i na podstawie ścisłej egzekucji przepisów. Przeważa opinia, że podmioty należące do Skarbu Państwa, samorządów czy izb gospodarczych nie stanowią przedsiębiorstw, również gdy prowadzą działalność zarobkową. K. Pawłowicz powołuje się m.in. na wyrok TK z 7 maja 2001 r. Tezę, że podmioty publiczne nie korzystają w pełnym zakresie z wolności umów i mogą prowadzić działalność gospodarczą jedynie wyjątkowo do realizacji innych wartości konstytucyjnych i tylko w granicach prawa, wyraził TK przed przejęciem kontroli nad tym organem przez sędzię Przyłębską i obecną większość jego składu. Do podmiotów kontrolowanych przez osoby publiczne nie stosuje się zasady „co nie jest zakazane, jest dozwolone”, lecz regułę „dozwolone jest tylko to, co prawo wyraźnie przewiduje”. W ostatnich latach, po przejęciu władzy przez PiS, problematyka art. 20 konstytucji wydaje się zapomniana, mimo że gospodarcza polityka rządu powinna powodować wzrost zainteresowania tym przepisem przynajmniej opozycji i organów sprawujących nadzór nad przejmowaniem podmiotów gospodarczych przez państwo i kontrolowane przez nie przedsiębiorstwa.

Pozostało jeszcze 85% artykułu

79 zł za rok czytania RP.PL

O tym jak szybko zmienia się świat. Ameryka z nowym prezydentem. Chiny z własnymi rozwiązaniami AI. Co się dzieje w kraju przed wyborami. Teraz szczególnie warto wiedzieć więcej. Wyjaśniamy, inspirujemy, analizujemy

Opinie Prawne
Piotr Szymaniak: Lex Obajtek już nie śmierdzi
Materiał Promocyjny
Przed wyjazdem na upragniony wypoczynek
Opinie Prawne
Prof. Michał Romanowski: Rząd kapituluje w sprawie neosędziów
Opinie Prawne
Jan Skoumal: Neosędziowskie Termopile
Opinie Prawne
Ewa Szadkowska: Czy neosędziowie zawładną kampanią prezydencką?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Jak reality show ze Zbigniewem Ziobrą wytłumaczyć francuskiej korespondentce?