Zanieczyszczenie powietrza jest realnym problemem w skali całego świata, szczególnie dostrzegalnym w miastach i metropoliach. Alarmujące doniesienia na temat poziomu stężenia toksycznych substancji w powietrzu takich miast jak Szanghaj czy New Delhi pokazują, że sytuacja jest naprawdę poważna.
Za zanieczyszczenie powietrza w ośrodkach miejskich odpowiada wiele czynników – od położenia geograficznego przez układ urbanistyczny aż po ilość obszarów zielonych. Równie istotnym zjawiskiem, które ma wpływ na jakość powietrza, jest tak zwana niska emisja powstająca między innymi w wyniku ogrzewania pomieszczeń za pomocą małych kotłowni węglowych i domowych pieców grzewczych.
Zanieczyszczone polskie miasta
Na liście dziesięciu europejskich miast, w których powietrze jest najbardziej zanieczyszczone, znajduje się aż sześć polskich ośrodków miejskich. Potwierdzają to międzynarodowe statystyki, według których Polska, poza Bułgarią, ma najbardziej zanieczyszczone powietrze w UE, a poziom stężenia toksycznych substancji nierzadko przekracza dopuszczalne normy, nawet o kilkaset procent. Według ekspertów z powodu zanieczyszczeń powietrza w Polsce każdego roku umiera przedwcześnie ok. 45 tys. osób. Niska emisja jest dużym problemem głównie w południowej części kraju ze szczególnym uwzględnieniem obszarów Dolnego i Górnego Śląska.
Wydaje się, że pomimo pozytywnych działań, takich jak uchwała antysmogowa w Krakowie czy plany uchwalenia na poziomie centralnym ustawy antysmogowej, w Polsce nadal brakuje skutecznych mechanizmów prawnych pozwalających przeciwdziałać niskiej emisji. Problemem jest również bardzo niska świadomość występowania zjawiska i jego szkodliwego wpływu na stan powietrza. Wiedza Polaków w tym zakresie, zarówno na poziomie ogólnopolskim, jak i wśród społeczności lokalnych, jest niewielka. Sytuację dodatkowo pogarsza status materialny mieszkańców polskich miast, którzy szukając oszczędności, palą w swoich piecach złej jakości paliwem, a nawet śmieciami. W wyniku takich działań do atmosfery dostają się substancje, które zagrażają zdrowiu i życiu.
Dostępne lokalnie paliwa
Jednym z potencjalnych rozwiązań ograniczających problem niskiej emisji w Polsce jest popularyzacja ciepła sieciowego, którego wykorzystanie eliminuje konieczność używania indywidualnych źródeł ciepła. Najbardziej efektywnym i ekologicznym sposobem produkcji ciepła sieciowego jest wytwarzanie go w elektrociepłowniach zasilanych dostępnymi lokalnie paliwami. Aby rozwój elektrociepłowni w Polsce był możliwy, niezbędne jest opracowanie na poziomie centralnym długoterminowego programu wsparcia dla wysokosprawnej kogeneracji, czyli wytwarzania ciepła i energii elektrycznej w jednym procesie technologicznym.
