Tani kredyt na mieszkanie „Na start” po nowemu. Znamy założenia pomysłu rządu

Rządowe Centrum Legislacji opublikowało zmodyfikowany projekt ustawy o kredycie „Na start”. Rząd zajmie się więc programem po wielu miesiącach oczekiwania (pierwszy projekt ukazał się w kwietniu 2024 r.). Pilotujące sprawę Ministerstwo Rozwoju i Technologii liczy, że po wakacjach projekt ustawy trafi do Sejmu. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, składanie wniosków o tani kredyt na mieszkanie ruszyłoby 15 stycznia 2025 r. Resort zastrzega oczywiście, że założenia i parametry mogą się zmienić na etapie rozpatrywania przez rząd i parlament.

BIK

Około 175 tys. tanich kredytów na mieszkania w trzy lata

Zgodnie z zapowiedziami MRiT nowy program ma być programem społecznym, precyzyjnie adresowanym do tych, którzy wsparcia naprawdę potrzebują. Taniego kredytu nie dostanie ktoś, kto może kupić mieszkanie na warunkach rynkowych. Wsparcie będzie limitowane do 15 tys. wniosków na kwartał, przy czym w pierwszych trzech miesiącach ma być ich 25 tys., a w drugim kwartale 20 tys.

Wnioski o tanie kredyty będzie można składać do 31 grudnia 2027 r. Program będzie więc działał trzy, a nie cztery lata, jak zapowiadano w lutym tego roku. 

– Ze względu na wysokie stopy procentowe dopłaty mają charakter interwencyjny – zastrzegają autorzy projektu. – Przewiduje się, że do końca 2027 r. zarówno inflacja, jak i stopy procentowe spadną na tyle, że pomoc nie będzie konieczna, bo raty kredytów oferowanych na zasadach rynkowych będą już wystarczająco atrakcyjne.

W ocenie skutków regulacji do projektu ustawy czytamy, że w latach 2025–2034 nakłady na wsparcie wyniosą 19,4 mld zł (w tym około 17 mld zł to „Na start”, a reszta „Bezpieczny kredyt”).

Czytaj więcej

Nieruchomości

Fala krytyki spadła na program „Na start”. Nie ma zgody w ministerstwach

Resorty finansów i funduszy oraz NBP nie chcą powtórki z „Bezpiecznego kredytu”. Ministerstwo rozwoju broni programu dopłat i zapewnia o bezpiecznikach.

Kto będzie mógł dostać tani kredyt na mieszkanie w ramach programu „Na start”?

Projekt „Na start” zakłada, że o preferencyjne finansowanie będą mogły się starać osoby żyjące samotnie, czyli single. Pod warunkiem że nie ukończyły 35 lat i nie mają dzieci. Limitu wieku nie ma, jeśli gospodarstwo domowe tworzą co najmniej dwie osoby. Co do zasady tani kredyt przysługiwałby kupującym pierwszą nieruchomość, a więc tym, którzy nie mają, ale i nie miały wcześniej mieszkania ani domu, chyba że jest to udział (nie większy niż 50 proc.) w prawie własności mieszkania albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, uzyskany w drodze dziedziczenia lub darowizny.

Gospodarstwa z co najmniej trójką dzieci będę mogły zaciągnąć supertani kredyt niezależnie od tego, czy mają już jakieś mieszkanie. W tym przypadku chodzi o poprawę warunków mieszkaniowych. 

Kredyty „Na start” będą mogły zaciągać nie tylko małżeństwa. Taki kredyt – jak zakłada projekt ustawy – „będzie udzielany wspólnie maksymalnie dwóm osobom bez względu na łączący je stosunek prawny”. Partnerzy będą mogli posiadać razem udział nie wyższy niż 50 proc. w prawie własności mieszkania albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, uzyskany w drodze dziedziczenia lub darowizny, np. oboje po 25 proc. Warunkiem wspólnego zaciągnięcia takiego kredytu będzie też zakup nieruchomości przez oboje kredytobiorców na zasadach współwłasności łącznej albo ułamkowej – po 50 proc. Ma to wyeliminować sztuczne dołączanie do kredytu kolejnej osoby.

Czytaj więcej

Rynek nieruchomości

Kredyt "Na start" się oddala. To dobrze, zwłaszcza dla kupujących

Program wsparcia kredytowego oddala się w czasie, a jego kompromisowe parametry są zagadką. Sytuacja może wyjść potencjalnym nabywcom mieszkań na dobre.

Ile wyniosą dopłaty do rat kredytu mieszkaniowego „Na start”?

Kredyty mieszkaniowe „Na start” miałyby być oparte na mechanizmie gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego. Zabezpieczyć mają one spłatę na rzecz banku, podobnie jak w rodzinnym kredycie mieszkaniowym i „Bezpiecznym kredycie 2 proc.” brakującego kredytobiorcy wkładu własnego na poziomie 20 proc. wartości nieruchomości, jednak nie wyższą niż 100 tys. zł.

Wnioski o tanie kredyty będzie można składać do 31 grudnia 2027 r. Bezterminowo zostaną utrzymane dopłaty do rat kredytów mieszkaniowych „Na start” udzielanych jako kredyt konsumencki na pokrycie kosztów partycypacji w SIM/TBS albo wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej.

Dopłaty do kredytu będą zróżnicowane w zależności od wielkości gospodarstwa domowego. Obniżą oprocentowanie kredytu do następujacych poziomów:

Ile trzeba zarabiać, aby dostać tani kredyt na mieszkanie w programie „Na start”?

Projekt wprowadza kryterium dochodowe. W stosunku do założeń przedstawionych w kwietniu dochody te zostały obniżone (z wyjątkiem singli). W przypadku wniosków złożonych do 31 grudnia 2025 r. to:

Przekroczenie limitów nie oznacza wykluczenia z programu, a pomniejszenie dopłaty. W przypadku singla za każdą złotówkę ponad limit dopłata była pomniejszana o 50 gr, a dla gospodarstwa dwuosobowego albo większego – o 25 gr.
Kryteria dochodowe będą co roku waloryzowane – mechanizm uwzględni wzrost cen mieszkań i wysokość oprocentowania kredytów.

Jak duże mieszkanie będzie można kupić za tani kredyt na mieszkanie w ramach programu „Nas start”? 

Nie będzie kryterium ceny za metr finansowanego tanim kredytem mieszkania, choć rząd rozważał takie rozwiązanie. Pozostaje tylko limit dotyczacy wielkości mieszkania. Singiel za tani kredyt będzie mógł kupić 50-m nieruchomość. Każda kolejna osoba w gospodarstwie zwiększy limit o 25 mkw. Podobnie jak w przypadku przekroczenia limitu dochodowego, zakup większego mieszkania nie wyeliminuje z programu, ale pomniejszy dopłatę o 50 zł za każdy metr powyżej limitu.

Gdy z programu korzystać będzie gospodarstwo domowe z trójką dzieci, które ma już mieszkanie, mechanizm limitu powierzchni będzie stosowany także w odniesieniu do posiadanej już nieruchomości. W przypadku rodziny pięcioosobowej to 125 mkw., będzie wzrastał o 25 mkw. przy każdej kolejnej osobie w gospodarstwie.

Przykładowo – gdy pięcioosobowa rodzina ma mieszkanie o powierzchni 125 mkw. i nabędzie lokal o powierzchni 150 mkw., dopłaty nie będą pomniejszane. Przekroczenie każdego z tych limitów skutkować będzie pomniejszaniem dopłaty o 50 zł za każdy metr.

Czytaj więcej

Nieruchomości mieszkaniowe

Program „Na start” wpływa na sprzedaż, chociaż go nie ma

U deweloperów z giełdy, jak na szerokim rynku, spadki sprzedaży. Konsumenci czekają na jasną sytuację z programem dopłat. Resort rozwoju forsuje przepisy

Jak duży może być kredyt na mieszkanie, aby dostać dopłaty w ramach programu „Na start”? 

Wysokość kredytu „Na start” nie będzie limitowana, ale będzie naliczana tylko od określonej wysokości kapitału. Tak więc singlowi przysługiwałaby dopłata do kredytu w wysokości 200 tys. zł, dwuosobowym gospodarstwom – do 400 tys. zł, trzyosobowym – do 450 tys. zł, czteroosobowym – do 500 tys. zł, pięcioosobowym lub większym – do 600 tys. zł.

– Kredytobiorca w dwuosobowym gospodarstwie, który zaciągnie kredyt na 450 tys. zł (wyższy niż przewidziany dla takiego gospodarstwa próg 400 tys. zł), uzyska dopłatę obliczaną tak, jakby kredyt wynosił 400 tys. zł, a kredytobiorca prowadzący gospodarstwo trzyosobowe, który zaciągnie kredyt na kwotę np. 600 tys. (wyższą niż 450 tys. zł), uzyska dopłatę dla 450 tys. zł – wskazują autorzy projektu.

Gdy kredyt zostanie udzielony wspólnie dwóm osobom, a w czasie jego spłaty jedna z nich odstąpi od umowy (zgodę wyraża bank kredytujący, badając wcześniej zdolność kredytową kredytobiorcy), kwota dopłaty zostanie ponownie przeliczona i zmniejszona stosownie do nowej wielkości gospodarstwa domowego. To drugi mechanizm ograniczający sztuczne dorzucanie osób do umowy kredytu. Rozwiązanie takie nie będzie jednak stosowane w przypadku śmierci jednego z kredytobiorców.

Nowy mechanizm oznacza, że przekraczanie kwot, od których liczone są dopłaty, nie zawsze będzie się klientom opłacać. Im większa kwota powyżej limitu, tym atrakcyjność rządowego kredytu w porównaniu z kredytem rynkowym będzie mniejsza. W którymś momencie rata kredytu ze wsparciem stanie się wyższa niż rata zwykłego kredytu.