Projekt programu tanich kredytów „na 2 proc." ocenia Jarosław Kraiński, dyrektor agencji Freedom Nieruchomości Malbork:

- Rynek nieruchomości zachłysnął się wyborczymi pomysłami polityków. Wśród nich znalazł się program rządu „Bezpieczny kredyt 2 proc.". O projekcie powiedziano już prawdopodobnie wszystko: czas dopłat do kredytu to dziesięć lat, beneficjent nie może mieć innej nieruchomości, a jego maksymalny wiek to 45 lat. Ceny mieszkań, które miałyby się kwalifikować do dopłat, to 500 tys. zł (dla singli) i 600 tys. zł (dla rodzin).

Czy kredyt 2 proc. pobudzi rynek nieruchomości?

Ale czy na pewno program pobudzi rynek nieruchomości? Czy uda się znaleźć nabywców na stojące, niesprzedane od miesięcy nieruchomości? Według mnie program niewiele zmieni. „Kredyt 2 proc." – niestety, to nie będzie kredyt oprocentowany właśnie na tyle. Oprocentowanie kredytu będzie zawierało marżę banku i ewentualną prowizję. O ile w obecnej sytuacji rynkowej marża banku to tylko 1,5-1,6 proc., o tyle po wejściu w życie programu banki narzucą marżę, jaką miały jeszcze rok temu – czyli ok. 2,5 proc. Do tego prowizja, po którą banki również chętnie sięgną. Po wejściu w życie programu oprocentowanie kredytu może sięgnąć ok. 5 proc. Będzie więc zbliżone do oferty banków z końca 2021 roku.

Poza tym - wkład własny. Ilu potencjalnych klientów chcących kupić swoje pierwsze mieszkanie lub dom będzie mieć 20-proc. wkład własny? Zakładając, że młode małżeństwo chce zaciągnąć kredyt w wysokości 600 tys. zł, wkład własny to 120 tys. zł. Jak zebrać taką kwotę? Dzisiaj na rynku notujemy wiele wymuszonych transakcji. Nieruchomości próbują się pozbyć osoby, które dwa – trzy lata temu skredytowały 80 proc. wartości nieruchomości kredytem hipotecznym, a na wymagane 20 proc. wkładu własnego zaciągnęły kredyt gotówkowy. Dziś są na skraju upadłości konsumenckiej.

Kolejny warunek: brak innej nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Warunek dodatkowy - nieposiadanie wcześniej innej nieruchomości bądź prawa do lokalu. Pytanie nasuwa się od razu. Kto będzie to weryfikował i w jaki sposób? Jak zweryfikować posiadanie mieszkania np. osiem lat wcześniej? Jeżeli nieruchomość miała księgę wieczystą, jeżeli wnioskodawca płacił kiedyś podatek od nieruchomości - jest niewielka szansa na potwierdzenie tego faktu. Co jednak, jeżeli mieszkaniec Koszalina miał spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w Radomiu - bez urządzonej księgi wieczystej? Czy nieposiadanie nieruchomości dotyczy tylko Polski czy także Unii Europejskiej albo Zjednoczonych Emiratów Arabskich? Wygranymi będą osoby, które mają działkę budowlaną. Według założeń programu grunt będzie traktowany jako wkład własny do kredytu na budowę domu.