Kiedy powstał ludzki język? Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia

Zdolność ludzi do posługiwania się językiem istniała już co najmniej ok. 135 tys. lat temu, a powszechnie język był używany przez ludzi ok. 35 tys. lat później. Do takich wniosków doszli naukowcy na podstawie analizy badań genetycznych.

Publikacja: 19.03.2025 16:22

Naukowcy twierdzą, że ludzki język pojawił się ok. 135 tys. lat temu / zdjęcie ilustracyjne

Naukowcy twierdzą, że ludzki język pojawił się ok. 135 tys. lat temu / zdjęcie ilustracyjne

Foto: Dmitry Pichugin / Adobe Stock

W skład międzynarodowego zespołu badawczego wchodzili naukowcy ze Stanów Zjednoczonych, Brazylii, Japonii i Szwajcarii, w tym m.in. z takich placówek naukowych jak Massachusetts Institute of Technology (MIT) w Cambridge (Stany Zjednoczone), Uniwersytet w São Paulo (Brazylia) czy Uniwersytet w Zurychu (Szwajcaria). Wyniki badań opublikowano 11 marca w czasopiśmie naukowym „Frontiers in Psychology”.

Nowatorskie badania nad ludzkim językiem

Na świecie zidentyfikowano ponad 7 tys. ludzkich języków. Do tej pory szacunki dotyczące tego, kiedy powstał znany nam ludzki język, opierały się na różnych dowodach, w tym m.in. skamieniałościach i artefaktach kulturowych.

Czytaj więcej

Roboty z AI zrobią to, co robi człowiek? Sztuczna inteligencja dla maszyn od Google

Autorzy wspomnianej analizy zastosowali w niej zupełnie nowe podejście. Jego podstawą było założenie, z którym zgadza się wielu badaczy, że wszystkie języki ludzkie mają wspólne pochodzenie. W związku z tym, w czasie swoich badań naukowcy szukali odpowiedzi na pytanie, kiedy poszczególne populacje ludzkie zaczęły rozprzestrzeniać się po świecie. Wyznaczona przybliżona data tego wydarzenia miała być równoznaczna z pojawieniem się ludzkiego języka.

„Każda populacja rozgałęziająca się na całym świecie ma ludzki język, a wszystkie języki są ze sobą powiązane” – podsumował założenie przyjęte w czasie analizy Shigeru Miyagawa, emerytowany profesor lingwistyki na Massachusetts Institute of Technology (MIT) i jeden ze współautorów badań, cytowany w komunikacie na stronie internetowej MIT.

Najnowsze badania nad ludzkim językiem: Na czym polegały?

Naukowcy przeprowadzili analizę danych genomicznych, czyli tych związanych ze strukturą i funkcją genomu człowieka, pochodzących z różnych populacji. Swoje badania oparli, jak można przeczytać we wstępie ich artykułu, na „polimorfizmach pojedynczego nukleotydu”. Przeanalizowali 15 badań genetycznych, które opublikowane zostały w ciągu ostatnich 18 lat. Trzy spośród tych badań wykorzystywały dane dotyczące chromosomu Y, trzy kolejne dotyczyły mitochondrialnego DNA, natomiast dziewięć obejmowało cały genom.

Czytaj więcej

Pierwszy taki sygnał z kosmosu, dociera do Ziemi co dwie godziny. Odkryto jego źródło

Badania poruszały temat geograficznego rozgałęzienia się gatunku Homo sapiens i tego, kiedy podzielił się on na odrębne populacje. Do czasu bowiem, w którym był on jedną, regionalnie niepodzieloną grupą, ukształtować musiał się – w założeniu naukowców – znany nam ludzki język.

„Gdyby zdolność językowa rozwinęła się później, spodziewalibyśmy się znaleźć niektóre współczesne populacje ludzkie bez języka lub z jakimś zasadniczo innym sposobem komunikacji. Nie jest tak w żadnym przypadku. Podczas gdy obecne dowody nie mówią nam dokładnie, kiedy pojawił się sam język, badania genomiczne pozwalają na dość dokładne oszacowanie czasu, w którym zdolność językowa musiała być obecna we współczesnej linii ludzkiej” – uzasadniają w swoim artykule naukowcy.

Ludzki język pojawił się ok. 135 tys. lat temu. Nie od razu służył jednak do komunikacji

Gatunek Homo sapiens ma, zdaniem naukowców, ok. 230 tys. lat. Jego podział na odrębne populacje mógł nastąpić ok. 135 tys. lat temu, „(…) więc ludzka zdolność językowa musiała być obecna już wtedy lub wcześniej” - przyznał Shigeru Miyagawa.

Jego zdaniem język w pewien sposób stymulował ludzkie myślenie i zachowania. To właśnie dzięki niemu ludzie mogli prawdopodobnie wzajemnie się uczyć i zachęcać do innowacji. Naukowiec podkreślił jednocześnie, że konieczne są dalsze badania dotyczące powstawania języka.

Jak pokazują dowody archeologiczne, ok. 100 tys. lat temu nastąpił wśród ludzi powszechny wzrost zachowań symbolicznych. Zaczęła pojawiać się taka aktywność jak np. umieszczanie oznaczeń symbolicznych na przedmiotach. Na podstawie tych odkryć naukowcy podejrzewają, że początkowo język rozwijał się jako wewnętrzna zdolność poznawcza, a dopiero później stał się narzędziem komunikacji.

W skład międzynarodowego zespołu badawczego wchodzili naukowcy ze Stanów Zjednoczonych, Brazylii, Japonii i Szwajcarii, w tym m.in. z takich placówek naukowych jak Massachusetts Institute of Technology (MIT) w Cambridge (Stany Zjednoczone), Uniwersytet w São Paulo (Brazylia) czy Uniwersytet w Zurychu (Szwajcaria). Wyniki badań opublikowano 11 marca w czasopiśmie naukowym „Frontiers in Psychology”.

Nowatorskie badania nad ludzkim językiem

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Nauka
Czy naukowcy potrafią przepowiedzieć przyszłość? Jak przewidzieć kolejną pandemię
Nauka
Zaskakujący eksperyment z dzikimi rybami. „Tak, jakby one nas studiowały, a nie odwrotnie”
Nauka
Wilki same się udomowiły? Ciekawy wynik matematycznej symulacji
Nauka
Zaskakujące odkrycie dotyczące jądra Ziemi. Co dzieje się w środku planety?
Nauka
"Ogromne konsekwencje" decyzji Donalda Trumpa. Wstrzymane badania nad HIV i malarią
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Nauka
Naukowcy: Olbrzymi podwodny wulkan może wybuchnąć przed końcem 2025 roku
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń