Kapryśna gwiazda i jej mężczyźni

Przy tej lekturze ?trzeba ulec Poli Negri, ?która z wdziękiem twierdzi, ?że przywilejem kobiety ?jest móc zmienić zdanie - pisze Jacek Marczyński.

Publikacja: 17.03.2014 23:58

Pola Negri, Własnymi słowami, w opr. Mariusza Kotowskiego, Prószyński i S-ka 2014

Pola Negri, Własnymi słowami, w opr. Mariusza Kotowskiego, Prószyński i S-ka 2014

Foto: Rzeczpospolita

Od czasów, gdy była u szczytu sławy, minęło 80 lat, a legenda trwa. W końcu Pola Negri to jedyna polska aktorka, której ślady dłoni i stóp pozostaną na zawsze odciśnięte w hollywoodzkiej Alei Gwiazd. Dzięki tej książce zyskujemy zaś okazję, by opowiedziała o sobie własnymi słowami.

Mariusz Kotowski – fan Poli Negri, autor biografii oraz filmu dokumentalnego jej poświęconego – wynalazł w prasie amerykańskiej artykuły, które pisywała w rozkwicie kariery. Nie układa się z nich całościowa opowieść, ale są najsmakowitsze epizody z życia Apolonii Chałupiec, która wzbudzała emocje milionów.

Podłoga jej garderoby zawsze musiała być pokryta płatkami świeżych storczyków, a ona skutecznie kreowała swój wizerunek, te artykuły także temu służyły. Pola Negri portretuje w nich mężczyzn swego życia. Była zaś zaręczona z Charliem Chaplinem i najsłynniejszym kochankiem kina Rudolfem Valentino. Miała dwóch mężów – polskiego hrabiego oraz gruzińskiego księcia. Jej ojca, Jerzego Chałupca, carat zesłał na Sybir.

Każda z historii to niemal gotowy scenariusz. Kiedy czyta się opis przyjazdu młodziutkiej aktorki do rodowej siedziby świeżo przez nią poślubionego hrabiego Dąmbskiego, a ze ścian złowrogo patrzą portrety jego przodków, mamy przed oczami dziesiątki scen z kręconych wówczas dramatów. Hrabia chciał zamknąć żonę w złotej klatce, ale Pola nie mogła żyć bez teatru – jakiż wspaniały powstałby z tego film!

Tematem na wyciskacz łez jest też miłość z Rudolfem Valentino – czysta i zmysłowa, zakończona śmiercią ukochanego. Nie mniej wzruszeń wywołuje opis małżeństwa z księciem Mdivanim, który okazał się próżniakiem żyjącym z jej pieniędzy. Ona straciła niemal cały majątek w czasach kryzysu, a tragedii dopełniło poronienie dziecka.

Pola Negri trafiała w gust ówczesnych czytelniczek romansów: „Kiedy wiele godzin później niebo rozbłysło pierwszymi promieniami słońca, siedzieliśmy, trzymając się za ręce przy mieniącej się srebrzyście fontannie – pisała o Rudolfie Valentino. – Jego zwierzenia wywołały we mnie burzę uczuć".

Autorka podkolorowuje fakty, ale nienachalnie, sprawnie władając piórem. Widać to zwłaszcza w opowieści, jak w Warszawie w 1914 r. napisała scenariusz i sama nakręciła film „Niewolnica zmysłów", który następnie sprzedała za 50 dolarów. Okazał się sukcesem, zarobił na nim kto inny.

Wspomnienia gwiazdy uzupełnia zbiór jej esejów wydanych w niewielkim nakładzie w 1928 r. w książce „W kinie życie jest snem". Pola Negri wykłada tu swój punkt widzenia na sztukę filmową i aktorstwo, daje też kilka udanych pomysłów scenariuszowych. Wydobyte z zapomnienia teksty lepiej pozwalają zrozumieć fenomen Polki, która potrafiła tak skutecznie wykreować siebie, że zapisała się na trwałe w historii światowego kina, zarówno niemego, jak i dźwiękowego.

Jacek Marczyński

Od czasów, gdy była u szczytu sławy, minęło 80 lat, a legenda trwa. W końcu Pola Negri to jedyna polska aktorka, której ślady dłoni i stóp pozostaną na zawsze odciśnięte w hollywoodzkiej Alei Gwiazd. Dzięki tej książce zyskujemy zaś okazję, by opowiedziała o sobie własnymi słowami.

Mariusz Kotowski – fan Poli Negri, autor biografii oraz filmu dokumentalnego jej poświęconego – wynalazł w prasie amerykańskiej artykuły, które pisywała w rozkwicie kariery. Nie układa się z nich całościowa opowieść, ale są najsmakowitsze epizody z życia Apolonii Chałupiec, która wzbudzała emocje milionów.

Literatura
Podcast „Rzecz o książkach”: Kinga Wyrzykowska o „Porządnych ludziach”
Literatura
„Żądło” Murraya: prawdziwa Irlandia z Polakiem mechanikiem, czarnym charakterem
Literatura
Podcast „Rzecz o książkach”: Mateusz Grzeszczuk o „Światach lękowych” i nie tylko
Literatura
Zmarły Mario Vargas Llosa był piewcą wolności. Putina nazywał krwawym dyktatorem
Literatura
Zmarł laureat Nagrody Nobla Mario Vargas Llosa