Donald Tusk skasował utworzone przez PiS: Instytut De Republica oraz Instytut Pokolenia

Odchodząc z urzędu premier Mateusz Morawiecki zostawił Kancelarię Prezesa Rady Ministrów ze strukturą obejmującą 39 jednostek organizacyjnych. Donald Tusk ściął ją do 28 — tak wynika z zarządzenia w sprawie nadania statutu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, podpisanego przez premiera. To jedna ze zmian mających na celu odchudzić budżet KPRM.

Czytaj więcej

Komentarze

Tomasz Krzyżak: Stworzone za rządów PiS-u instytucje muszą zostać zweryfikowane

Rady nadzorcze i programowe wielu polskich instytucji państwowych traktowane są jako idealne miej...

Ile wynosi budżet Kancelarii Premiera na 2024 rok?

Wielkość tego budżetu za rządów PiS często była krytykowana przez opozycję. Zwracała ona uwagę na fakt, że w stosunku do pierwszych rządów Donalda Tuska poziom wydatków wzrósł kilkunastokrotnie. Np. w ustawie budżetowej na 2015 rok wydatki kancelarii premiera zaplanowano w wysokości 125,1 mln zł i był to najwyższy poziom w całym okresie rządów koalicji PO-PSL. Tymczasem w projekcie budżetu na 2024 rok, powstałym jeszcze przed wyborami do Sejmu, ekipa Morawieckiego budżet KPRM zaplanowała oo raz pierwszy przekraczając psychologiczną barierę 2 mld zł.

Nowa koalicja z tego planu się nie wycofała. Budżet KPRM na ten rok to 2 mld 78 mln zł. Premier jednak chce szukać oszczędności. Szef KPRM Jan Grabiec mówi nam, że zmniejszanie liczby jednostek organizacyjnych w KPRM jest o tyle łatwe, że dotąd ich struktura była dopasowana do kształtu frakcji rządu Zjednoczonej Prawicy. – W KPRM multiplikowano kompetencje z ministerstw, powodując powstanie czegoś na kształt „rządu bis”. Niektóre departamenty tworzono zaś tylko po to, by zaspokoić ambicje ministrów, który nie przypadł żaden resort – wylicza Grabiec.

Zmiany w KPRM: Znika Rządowe Centrum Analiz, wraca departament ds. równości

Przykłady? W 2020 roku w KPRM powstał Departament Tożsamości Europejskiej, przemianowany później na Departament Praw Obywatelskich i Tożsamości Europejskiej, którego celem była obsługa Michała Wójcika z Suwerennej Polski, ministra bez teki w rządzie Morawieckiego. W nowej strukturze tego departamenty już nie ma, podobnie jak Rządowego Centrum Analiz (RCA), którym za czasów PiS kierowali kolejno Waldemar Paruch i Norbert Maliszewski. RCA było tworzone przez trzy departamenty: Analiz, Oceny Skutków Regulacji oraz Studiów Strategicznych. W nowej strukturze w ich miejsce powstał Departament Oceny Skutków Regulacji i Analiz. Zniknęły też m.in. sekretariaty wicepremierów.

Co pojawiło się w zamian? Charakterystycznym elementem nowego statutu KPRM jest przywrócenie Departamentu do spraw Równego Traktowania, który ma obsługiwać ministrę ds. równości Katarzynę Kotulę z Lewicy. To symboliczna zmiana, bo w czasach koalicji PO-PSL w kancelarii funkcjonowało Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania, zlikwidowane w styczniu 2016 roku przez PiS.

Sztandarowe instytuty Morawieckiego do likwidacji

– Część jednostek organizacyjnych znika ze struktury, część jest łączonych. W ślad za tym idzie zmniejszenie stanowisk kierowniczych, które nalezą do najlepiej płatnych w administracji – mówi nam Jan Grabiec. Jednak to nie koniec zmian. Jak dowiedzieliśmy się, Donald Tusk podpisał zarządzenia o likwidacji dwóch rządowych instytutów: De Republica i Pokolenia.

Instytut De Republica zajmuje się działalnością wydawniczą, naukową i popularyzatorską, a do stycznia kierował nim Andrzej Przyłębski, prywatnie mąż prezes TK Julii Przyłębskiej. Jego roczny budżet to obecnie 20 mln zł, a działalność od samego powołania w 2021 roku budziła poważne wątpliwości. Na początku stycznia „Rzeczpospolita” ujawniła miażdżące wyniki kontroli KPRM w instytucie, przeprowadzonej jeszcze za rządów PiS, z której wynikało m.in., że za jeden czterostronnicowy dokument, zawierający ogólne informacje, instytut wydał 36 tys. zł. Zdaniem KPRM niegospodarnych było łącznie 80 umów na kwotę niemal 2 mln zł.

Mniejsze kontrowersje budziła działalność Instytutu Pokolenia, powołanego w celu diagnozowania przyczyn zapaści demograficznej w Polsce. Na ten rok jego budżet zaplanowano na 10 mln zł.

Jak mówi Jan Grabiec, na tym cięcia nie muszą się skończyć. – Za kilka tygodni albo miesięcy czeka nas kolejna faza zmian, poprzedzona oceną przydatności kadr, którymi dysponujemy – zapowiada.