Oto przyczyna dwóch masowych wymierań na Ziemi? Najnowsza hipoteza naukowców

Supernowe, czyli potężne eksplozje gwiazd, mogły doprowadzić do dwóch masowych wymierań na Ziemi. Taką hipotezę, na podstawie ostatnich badań, przedstawili astronomowie z Keele University w Wielkiej Brytanii.

Publikacja: 22.03.2025 06:00

Supernowe mogły przyczynić się do dwóch masowych wymierań na Ziemi, podejrzewają naukowcy / zdjęcie

Supernowe mogły przyczynić się do dwóch masowych wymierań na Ziemi, podejrzewają naukowcy / zdjęcie ilustracyjne

Foto: mozZz / Adobe Stock

Wyniki badań opublikowano 18 marca w „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”, czasopiśmie naukowym, w którym poruszane są zagadnienia z zakresu astronomii i astrofizyki. W badaniach wykorzystano dane z Kosmicznego Teleskopu Gaia Europejskiej Agencji Kosmicznej.

„Spis” gwiazd, a supernowe: Ostatnie badania

Supernowe i ich wpływ na masowe wymierania na Ziemi nie był w rzeczywistości głównym celem prac astronomów z Keele University. Tym było bowiem, jak można przeczytać w komunikacie zamieszczonym na stronie internetowej uczelni, przeprowadzenie „spisu” masywnych gwiazd, znanych pod nazwą gwiazd OB, które znajdują się w odległości ok. 3260 lat świetlnych od Słońca.

Naukowcy badali ich rozmieszczenie, a jako punkt odniesienia wykorzystali Drogę Mleczną. Dzięki badaniom chcieli poszerzyć wiedzę na temat tworzenia się gromad gwiazd i galaktyki oraz tempa powstawania tych gwiazd w naszej galaktyce. Dzięki temu byli w stanie obliczyć częstotliwość, z jaką supernowe występują w galaktyce, co jest ważne dla obserwacji zarówno supernowych, jak i czarnych dziur oraz gwiazd neutronowych. Uzyskane dane mają zostać wykorzystane w przyszłości do rozwoju detektorów fal grawitacyjnych, które służą do badania struktury i pochodzenia wszechświata.

Czytaj więcej

Spektakularne zdjęcia zachodu Słońca na Księżycu. Takich widoków jeszcze nie mieliśmy

Supernowe mogły spowodować dwa masowe wymierania na Ziemi. Najnowsza hipoteza naukowców

W ramach prowadzonych badań naukowcy obliczyli częstotliwość występowania supernowych w promieniu ok. 65 lat świetlnych od Słońca. Uzyskane dane porównali następnie z przybliżoną częstotliwością masowych wymierań na Ziemi, które wcześniej przypisywano pobliskim supernowym.

W efekcie porównania danych stwierdzili, że prawdopodobny jest pogląd, według którego to właśnie wybuch supernowych mógł być przyczyną dwóch wymierań na Ziemi, których do tej pory nie udało się w pełni wyjaśnić.

Naukowcy postawili więc hipotezę, że wybuch gwiazd mógł potencjalnie przyczynić się do wymierania na Ziemi przynajmniej dwukrotnie – w okresie późnego ordowiku (445 mln lat temu) oraz późnego dewonu (372 mln lat temu). Ich zdaniem, być może supernowa pozbawiła Ziemię warstwy ozonowej, która chroniła życie na niej przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym pochodzącym ze Słońca. To natomiast doprowadzić mogło do ciągu zdarzeń, w efekcie których doszło do masowego wymierania.

„To świetna ilustracja tego, jak masywne gwiazdy mogą działać zarówno jako twórcy, jak i niszczyciele życia. Eksplozje supernowych wprowadzają ciężkie pierwiastki chemiczne do ośrodka międzygwiazdowego. Pierwiastki te są następnie wykorzystywane do tworzenia nowych gwiazd i planet. Ale jeśli planeta, w tym Ziemia, znajduje się zbyt blisko tego rodzaju zdarzeń, może to mieć niszczycielskie skutki” – przyznała cytowana w komunikacie Keele University, Alexis Quintana z Universidad de Alicante, główna autorka badań.

- Eksplozje supernowych należą do najbardziej energetycznych eksplozji we wszechświecie. Gdyby masywna gwiazda eksplodowała jako supernowa blisko Ziemi, skutki byłyby dewastujące dla życia. Te badania sugerują, że mogło to już nastąpić – przyznał z kolei Nicholas Wright, współautor badań z Keele University.

Supernowe a masowe wymierania na Ziemi: Potrzebne kolejne badania

Naukowcy niezwiązani z badaniami przyznają, że postawiona hipoteza dotycząca supernowych jest interesująca. Jednocześnie podkreślają jednak, że potrzebne są kolejne badania w tym temacie.

Mike Benton z University of Bristol w swojej wypowiedzi dla serwisu CNN Science stwierdził, że jest to „otwarta hipoteza, ale brakuje dowodów”. Dodał, że potrzebny jest sposób, który pozwoli na datowanie wybuchów supernowych z odległej przeszłości. Podobną ocenę badań wyraził Paul Wignall z University of Leeds, który nazwał je interesującymi. Jednocześnie wskazał na konieczność znalezienia namacalnych dowodów potwierdzających postawioną hipotezę.

Wyniki badań opublikowano 18 marca w „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”, czasopiśmie naukowym, w którym poruszane są zagadnienia z zakresu astronomii i astrofizyki. W badaniach wykorzystano dane z Kosmicznego Teleskopu Gaia Europejskiej Agencji Kosmicznej.

„Spis” gwiazd, a supernowe: Ostatnie badania

Pozostało jeszcze 94% artykułu
Kosmos
Spektakularne zdjęcia zachodu Słońca na Księżycu. Takich widoków jeszcze nie mieliśmy
Kosmos
Pierwszy taki sygnał z kosmosu, dociera do Ziemi co dwie godziny. Odkryto jego źródło
Kosmos
Rozpoczęły się cięcia w NASA. Agencja zamyka biura i zwalnia naukowców
Kosmos
Kiedy wypada pełnia Księżyca w marcu 2025 roku? Wkrótce Pełnia Robaczego Księżyca
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Kosmos
Kosmiczne bliźniaki okazały się trojaczkami. Nowe odkrycie rozwiąże problem trzech ciał?
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń