Reklama
Rozwiń

Spektakularne zdjęcia zachodu Słońca na Księżycu. Takich widoków jeszcze nie mieliśmy

NASA i firma Firefly Aerospace opublikowały zdjęcia wykonane na Księżycu przez lądownik Blue Ghost. Fotografie są nie tylko piękne – mają również wartość naukową. Mogą posłużyć do wyjaśnienia zjawiska znanego jako księżycowa poświata horyzontalna (lunar horizon glow). Czego jeszcze udało się dokonać badaczom podczas zakończonej właśnie misji na Księżyc?

Publikacja: 21.03.2025 07:44

Blue Ghost wylądował na Księżycu 2 marca. Misja zakończyła się 16 marca

Blue Ghost wylądował na Księżycu 2 marca. Misja zakończyła się 16 marca

Foto: Handout / Firefly Aerospace / AFP

O wynikach misji Blue Ghost przedstawiciele NASA i Firefly Aerospace mówili podczas konferencji prasowej, która odbyła się 18 marca w Houston. Lądownik został wysłany na Księżyc w ramach współpracy między NASA a prywatnymi firmami (projekt Commercial Lunar Payload Services). Na zlecenie agencji dostarczają one sprzęt i zapewniają obsługę organizowanych przez siebie lotów. Celem tego przedsięwzięcia jest realizacja programu Artemis, w który – oprócz NASA i prywatnych amerykańskich przedsiębiorstw - zaangażowani są też inni partnerzy, m.in. Europejska Agencja Kosmiczna. W ramach Artemis ma zostać zorganizowana misja załogowa na Księżyc, a w dalszej przyszłości – na Marsa.

Blue Ghost sfotografował zachód Słońca na Księżycu

Blue Ghost wylądował na Księżycu 2 marca. Misja zakończyła się 16 marca. Tym samym była to najdłuższa komercyjna misja na powierzchni Księżyca do tej pory. W tym czasie lądownik m.in. wykonywał zdjęcia Srebrnego Globu. Wśród nich są udostępnione już wcześniej fotografie wschodu Słońca i zaćmienia Słońca. Teraz NASA i Firefly Aerospace opublikowały fotografie wykonane w ostatnich godzinach pracy Blue Ghost, w czasie zachodu Słońca na Księżycu, tuż przed zapadnięciem księżycowej nocy.

Na zdjęciach zostało uchwycone zjawisko opisywane jako lunar horizon glow (poświata księżycowego horyzontu, poświata horyzontalna na Księżycu). Jest to nietypowa poświata występująca na zachodnim horyzoncie Księżyca tuż po zachodzie Słońca. Po raz pierwszy w historii zaobserwowano ją podczas ostatniej misji Apollo 17 (ostatnia misja załogowa na Księżyc) w roku 1972.

Od tamtej pory naukowcy próbowali wyjaśnić przyczyny jej występowania. Przypuszcza się, że może to być spowodowane świeceniem maleńkich cząsteczek pyłu w cienkiej atmosferze Księżyca podczas wschodu i zachodu Słońca. Fotografie wykonane przez Blue Ghost są pierwszymi fotografiami poświaty horyzontalnej na Księżycu w tak wysokiej rozdzielczości. W połączeniu z innymi danymi zebranymi przez lądownik oraz dostępnymi dotychczas informacjami mogą pomóc w wyjaśnieniu natury tego zjawiska.

Czytaj więcej

Roboty z AI zrobią to, co robi człowiek? Sztuczna inteligencja dla maszyn od Google

Osiągnięcia misji Blue Ghost

Podczas misji Blue Ghost przesłał na Ziemię ponad 119 GB danych, w tym 51 GB danych naukowych i technologicznych. Jak podaje NASA i Firefly Aerospace, w trakcie jej trwania testowano nowe urządzenia i rozwiązania oraz pozyskiwano informacje, które przyczynią się nie tylko do rozwoju badań kosmicznych, ale również ułatwią zrozumienie procesów mających bezpośredni wpływ na życie na Ziemi. Wśród nich jest m.in.:

  • NGLR - retroreflektor księżycowy nowej generacji zamontowany na przegubie anteny Blue Ghost, który skutecznie odbijał impulsy laserowe z naziemnych obserwatoriów laserowego pomiaru odległości księżycowej (LLRO). Dzięki temu naukowcy mogli precyzyjnie zmierzyć kształt Księżyca i jego odległość od Ziemi, poszerzając naszą wiedzę na temat jego wewnętrznej struktury.
  • LuGRE: urządzenie zintegrowane z anteną Blue Ghost, któremu udało się pomyślnie przechwycić i śledzić sygnały Global Navigation Satellite System (GNSS) z sieci satelitarnych takich jak GPS i Galileo. To osiągnięcie sugeruje, że sygnały podobne do GPS-u mogą być wykorzystywane do nawigacji przyszłych misji na Księżyc i dalej.
  • LEXI: kamera rentgenowska Lunar Environment heliospheric X-ray Imager zamontowana na górnym pokładzie Blue Ghost na oddzielnym zawieszeniu stabilizującym. Wykonała serię zdjęć rentgenowskich w celu zbadania interakcji wiatru słonecznego z polem magnetycznym Ziemi. Pozwoliło to na uzyskanie informacji na temat wpływu pogody kosmicznej i innych sił kosmicznych na Ziemię.

Czytaj więcej

Pierwszy taki sygnał z kosmosu, dociera do Ziemi co dwie godziny. Odkryto jego źródło

Co dalej z lądownikiem Blue Ghost?

Misja Blue Ghost na Księżycu trwała ponad 14 dni (346 godzin światła dziennego i nieco ponad 5 godzin po zapadnięciu księżycowej nocy). Ostatnie dane z Blue Ghost otrzymano 16 marca ok. 18.15 czasu CDT (Czas Środkowoamerykański Letni). Po tym czasie urządzenie najprawdopodobniej przestało działać, nie było bowiem przystosowane do przetrwania ekstremalnie zimnej nocy księżycowej, która trwa około dwóch tygodni ziemskich. Jak podaje serwis Space.com, podczas konferencji prasowej przedstawiciele firmy Firefly Aerospace powiedzieli, że cisza Blue Ghost jest prawdopodobnie stała, ale spróbują z nim ponownie nawiązać kontakt po wschodzie Słońca nad Mare Crisium (dokładne miejsce lądowania Blue Ghost na Księżycu – red.), na początku kwietnia.

Misja Intuitive Machines. Jak poszło uruchamianie sieci komórkowej na Księżycu?

Blue Ghost nie jest jedynym prywatnym lądownikiem, który w ostatnich tygodniach wylądował na Księżycu. Podobną misję odbywającą się w ramach zlecenia z NASA zorganizowała firma Intuitive Machines. Stworzona przez nią sonda Athena miała wylądować na Mons Mouton – nierównym płaskowyżu zlokalizowanym w pobliżu południowego bieguna Księżyca. Niestety, urządzenie wylądowało 400 metrów od planowanego miejsca. „Intuitive Machines poinformowało, że zdjęcia zebrane później potwierdziły, że lądownik leżał na boku, co uniemożliwiało mu pełne uruchomienie wiertarki i innych instrumentów przed wyczerpaniem się baterii” – czytamy w komunikacie NASA.

Czytaj więcej

Na Księżycu powstanie sieć komórkowa. Technologię przygotowała Nokia

NASA i Intuitive Machines podkreślają jednak, że misji tej nie można traktować jak całkowitej porażki. Udało się przetestować niektóre urządzenia oraz zebrać 250 megabajtów danych dla NASA. Wśród urządzeń, które zdały egzamin, było m.in. urządzenie Nokii mające służyć do budowania sieci komórkowej na Księżycu.

Steve Altemus, dyrektor generalny Intuitive Machines w komunikacie opublikowanym na stronie firmy stwierdził: „Cel był śmiały: lądować na biegunie południowym Księżyca, regionie charakteryzującym się nierównym terenem, głębokimi kraterami i brutalnym zimnem. Poprzednie misje omijały ten obszar (…) To również region, który naszym zdaniem kryje klucze do przyszłości eksploracji kosmosu. W ciągu zaledwie 12 godzin operacji na powierzchni zebraliśmy niezwykle cenne dane dla naszych klientów, w tym weryfikację działania sieci 4G/LTE Nokii, udowadniając, że nasza technologia i wiedza specjalistyczna mogą się sprawdzić w obliczu przeciwności losu”. 

O wynikach misji Blue Ghost przedstawiciele NASA i Firefly Aerospace mówili podczas konferencji prasowej, która odbyła się 18 marca w Houston. Lądownik został wysłany na Księżyc w ramach współpracy między NASA a prywatnymi firmami (projekt Commercial Lunar Payload Services). Na zlecenie agencji dostarczają one sprzęt i zapewniają obsługę organizowanych przez siebie lotów. Celem tego przedsięwzięcia jest realizacja programu Artemis, w który – oprócz NASA i prywatnych amerykańskich przedsiębiorstw - zaangażowani są też inni partnerzy, m.in. Europejska Agencja Kosmiczna. W ramach Artemis ma zostać zorganizowana misja załogowa na Księżyc, a w dalszej przyszłości – na Marsa.

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Telekomunikacja
Na Księżycu powstanie sieć komórkowa. Technologię przygotowała Nokia
Kosmos
Kosmiczne bliźniaki okazały się trojaczkami. Nowe odkrycie rozwiąże problem trzech ciał?
Kosmos
Tajemnicza struktura na skraju Układu Słonecznego. Jeden twór przypomina „minigalaktykę”
Kosmos
Pierwszy taki sygnał z kosmosu, dociera do Ziemi co dwie godziny. Odkryto jego źródło
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Kosmos
Rozpoczęły się cięcia w NASA. Agencja zamyka biura i zwalnia naukowców
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń