Wigilijny koszyk „Rzeczpospolitej”. Co podrożało najbardziej?

Choć inflacja spadła, to jednak samodzielne przygotowanie kolacji wigilijnej będzie i tak o ponad 5 proc. droższe niż rok temu – wynika z wyliczeń „Rzeczpospolitej”.

Aktualizacja: 23.12.2024 06:27 Publikacja: 23.12.2024 04:37

Samodzielne przygotowanie kolacji wigilijnej będzie i tak o ponad 5 proc. droższe niż rok temu

Samodzielne przygotowanie kolacji wigilijnej będzie i tak o ponad 5 proc. droższe niż rok temu

Foto: Adobe Stock

W badaniu cenowym wigilijnego koszyka „Rzeczpospolitej”, przygotowywanym już od kilkunastu lat, bierzemy pod uwagę ceny tylko podstawowych produktów na tę specjalną kolację dla czteroosobowej rodziny. Dania trzeba przygotować samodzielnie, nie uwzględniamy półproduktów czy dań gotowych, które znacząco ułatwiają życie, ale też podnoszą ostateczny koszt.

Ceny w górę na Wigilię

W tym roku na taki zestaw produktów trzeba już wydać 162 zł, czyli ok. 5,2 proc. więcej niż rok temu. Choć dynamika wzrostu cen jest wolniejsza, to punktem odniesienia są wysokie ceny z 2023 r., co oznacza, że realnie nadal wszystko kosztuje sporo więcej niż kilka lat temu. Przed rokiem ceny w naszym badaniu wzrosły ponad 6 proc.

Foto: Tomasz Sitarski

Za większość produktów trzeba zapłacić więcej – mocno w górę poszły choćby ceny warzyw. Podobnie mąki, ale już za mak, grzyby czy oleje roślinne można zapłacić mniej niż w 2023 r. Spadły też ceny ryb – tak karpi, jak i śledzi, na te produkty wiele sieci organizuje spore promocje.

Również z analizy ekspertów ASM SFA wynika, że najniższą wartość koszyka świątecznego w grudniu 2024 można znaleźć w sklepach typu Cash & Carry, nieco drożej jest w hiper- i supermarketach, najwyższą wartość koszyk świąteczny miał w dyskontach.

Czytaj więcej

Mniej Polaków chce oszczędzać na świętach. Sklepy szykują się na dobry sezon

– W 2024 r. koszyk podstawowych produktów na świąteczny stół jest droższy średnio o ok. 5 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. To kolejny wzrost w ostatnich latach, ale już nie tak dotkliwy jak przed rokiem, gdy zestaw świątecznych produktów przeanalizowanych przez nas był droższy o 13 proc. wobec 2022 r. Pomiędzy grudniem 2023 a 2024 w największym stopniu podrożały soki, czekolada i niektóre przyprawy – mówi Kamil Kruk, dyrektor w ASM SFA. – W najmniejszym stopniu drożały kawa i słodkie napoje, ale są też takie produkty, których ceny spadły. Są wśród nich majonez, masa makowa czy filety śledziowe. Obecne ceny są konsekwencją wielu czynników, w tym napiętej sytuacji geopolitycznej, zmian na rynkach surowców oraz wzrostu kosztów produkcji i transportu – dodaje.

Polowanie na promocje

Firma podkreśla, że konsumenci coraz częściej zmuszeni są do poszukiwania oszczędności, wybierając tańsze alternatywy, ograniczając zakupy lub korzystając z promocji. Pomimo odczuwalnie rosnących cen nadchodzące święta nie będą wiązały się z tak wieloma wyrzeczeniami, jak to było przed rokiem lub dwa lata temu. Niemniej jednak dla części konsumentów zorganizowanie świątecznego stołu może okazać się sporym wyzwaniem finansowym.

Foto: Tomasz Sitarski

Z badania UCE Research i Grupy Blix, którego wyniki „Rzeczpospolita” poznała jako pierwsza, wynika, że głównym czynnikiem, który w tym roku zdecyduje o tym, jakie produkty spożywcze Polacy kupią na święta, będzie oczywiście cena. Wskazało na nią 78,5 proc., choć w ubiegłym roku miała 82,6 proc. odpowiedzi.

– Cena pozostaje kluczowym czynnikiem przy wyborze artykułów spożywczych na święta, co wynika z pragmatyzmu Polaków i dużej wrażliwości na koszty. Święta Bożego Narodzenia wiążą się z większymi wydatkami, dlatego konsumenci starają się optymalizować koszty, wybierając produkty w najlepszych cenach lub korzystając z promocji – mówi Marcin Lenkiewicz z Grupy Blix. – Spadek znaczenia ceny w porównaniu z rokiem poprzednim może jednak sygnalizować pewną stabilizację sytuacji finansowej części konsumentów. Mogą oni odczuwać mniejszy nacisk na maksymalne oszczędzanie, co może być wynikiem łagodniejszej dynamiki wzrostu cen lub większego przyzwyczajenia do obecnych warunków ekonomicznych. Innym czynnikiem może być fakt, że sieci handlowe intensywnie promują zarówno niskie ceny, jak i ofertę produktów premium, co zmniejsza presję na wybór najtańszych opcji – dodaje.

Czytaj więcej

Kredyty świąteczne świetnie się sprzedają. Czy banki zarabiają na nich krocie?

Inne czynniki wyboru, jakie wpływają na zakupy, to wciąż promocje z 70 proc. wskazań, ale i jakość produktu z 53,3 proc. Jeśli chodzi o wydatki na zakupy spożywcze na osobę na święta, to 25,8 proc. wskazało odpowiedź 101–200 zł, a wyższy przedział 201–300 zł wskazało 18,8 proc. – Polacy wciąż ostrożnie podchodzą do planowania świątecznych wydatków, co jest związane zarówno z sytuacją ekonomiczną, jak i rosnącą świadomością unikania marnowania żywności. Niewielkie zmiany w kategoriach budżetowych wskazują na stabilizację w podejściu do wydatków – mówi Marcin Lenkiewicz.

Masło nadal bije rekordy

Pomimo rosnących kosztów życia nie wszyscy planują oszczędzać na tegorocznych zakupach świątecznych – to z kolei wyniki ankiety serwisu Moja Gazetka. Z ankiety wynika, że 72 proc. respondentów zamierza ograniczyć wydatki. – Jeśli chodzi o miejsce robienia zakupów, wygrywają sklepy, które oferują najlepsze promocje z 57,5 proc. wskazań. Przed rokiem również promocje były wyznacznikiem dobrego miejsca na zakupy, jednak osób, które zwracały na to uwagę, było więcej, bo 68 proc. – mówi Iwona Kaczmarczyk z serwisu Moja Gazetka. – Świąteczne przygotowania dla wielu osób nieodłącznie wiążą się niestety także z rosnącym poziomem stresu. Aż 38 proc. respondentów przyznaje, że przedświąteczna krzątanina jest dla nich stresująca – dodaje.

Czytaj więcej

To będą drogie święta. I musimy się do tego przyzwyczaić

Wśród najbardziej stresujących aspektów zakupów wymieniano tłumy w sklepach z 66 proc., wysokie koszty wymieniło 62 proc., a brak czasu na przygotowania – 37 proc.

W tym okresie wszyscy szczególnie zwracają uwagę na ceny, ale są produkty, które dodatkowo budzą emocje. To oczywiście masło, które stało się już tematem politycznym, a na rynek trafiły już nawet rządowe rezerwy tego towaru. Z analizy ASM wynika, że między listopadem a grudniem tego roku w większości sieci podrożał o ok. 11 proc., natomiast w dwóch sieciach ten wzrost wyniósł nawet 17 proc. – Wpływ na ceny masła ma nie tylko okresowy wzrost popytu związany ze świętami, ale także wyższe koszty produkcji (energia, pasze), odczuwalna inflacja oraz zmniejszone zapasy mleka na rynku. Można założyć, że o ile nie nastąpi stabilizacja na rynku mleczarskim lub spadek inflacji, o tyle ceny zbliżone do 10 zł za kostkę staną się nową normą – podaje firma.

Czytaj więcej

Drożyzna w polskich sklepach wystraszyła klientów z Litwy

Rekordy bije też kawa, jej ceny osiągnęły rekordowe poziomy pod koniec 2024 r., co jest efektem susz dotykających największych światowych producentów – Brazylię i Wietnam.

Zmniejszone plony prowadzą do wyższych kosztów produkcji, co przekłada się na wzrost cen, który odczuwają konsumenci na całym świecie. Na światowych giełdach rekordy bije kakao, które kosztuje niemal 41 tys. zł za tonę, osiągając najwyższy poziom od dekad. – Dla producentów to trudny czas – muszą balansować między rosnącymi kosztami a potrzebą utrzymania konkurencyjnych cen. Dla konsumentów jednak wzrost cen jest nieunikniony – tłumaczy Piotr Marcinkiewicz, partner z Foodcom.

W badaniu cenowym wigilijnego koszyka „Rzeczpospolitej”, przygotowywanym już od kilkunastu lat, bierzemy pod uwagę ceny tylko podstawowych produktów na tę specjalną kolację dla czteroosobowej rodziny. Dania trzeba przygotować samodzielnie, nie uwzględniamy półproduktów czy dań gotowych, które znacząco ułatwiają życie, ale też podnoszą ostateczny koszt.

Ceny w górę na Wigilię

Pozostało jeszcze 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Handel
Co ósmy Polak przywita Nowy Rok fajerwerkami
Handel
Wódka z Korei Północnej wchodzi do Rosji. Firma należy do... armii Kima
Handel
Minister Michał Kołodziejczak: Masło będzie tanieć. Podał datę
Handel
Jak Polacy postrzegają "małpki"? Dla alkoholików, pite pod sklepem i przed pracą
Materiał Promocyjny
W domu i poza domem szybki internet i telewizja z Play
Handel
Żabka ma już w Polsce 11 tysięcy sklepów
Materiał Promocyjny
„Nowy finansowy ja” w nowym roku