Znowu szykują się drogie święta. Co zdrożało najmocniej?

Polacy muszą się przyzwyczaić, że rosnące ceny podstawowych produktów to nowa normalność. Listopad nie był pod tym względem inny – ceny wzrosły o średnio 5,5 proc. po 5,4 proc. w październiku – wynika z cyklicznego badania Indeks cen detalicznych UCE Research i Uniwersytetu WSB Merito. „Rzeczpospolita” poznała wyniki jako pierwsza.

Wszystko znów drożeje

Autorzy badania podkreślają, że po raz pierwszy od dawna w listopadzie na 17 monitorowanych kategorii wszystkie zanotowały wzrost cen – od 0,2 proc. do 16,6 proc. Tymczasem w ostatnich miesiącach zawsze choć kilka miało ceny niższe niż rok wcześniej.

– Podwyższona inflacja pojawiła się w Polsce już od lipca 2024 r. Był to moment, kiedy wprowadzono nowe, wyższe taryfy za energię elektryczną i gaz. Będzie to w sposób długofalowy przekładało się na inflację w kolejnych kwartałach (co najmniej do II kwartału 2025). Warto zwrócić również uwagę na presję cenową w sektorze usług, gdzie ceny rosną znacząco. Na ten stan rzeczy przekłada się wzrost płac, który wpływa na rosnące koszty prowadzenia działalności – mówi dr Justyna Rybacka, WSB Merito.

– Listopadowy wzrost cen, choć wyższy niż w poprzednich miesiącach, jest łagodzony przez działania promocyjne sieci handlowych oraz intensywną konkurencję cenową między sieciami dyskontów. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że te czynniki mają charakter sezonowy, a ich wpływ na długoterminową dynamikę cen pozostaje ograniczony – wskazuje dr Agnieszka Gawlik, WSB Merito.

Najmocniej w listopadzie zdrożały warzywa, średnio już 16,6 proc., a zaraz za nimi produkty tłuszczowe z cenami wyższymi o ponad 10 proc. Wśród nich rekordzistą jest oczywiście masło ze wzrostem o niemal 30 proc. Ale podobnych mocnych zwyżek jest więcej, także wśród innych produktów, których sprzedaż przed świętami tradycyjnie rośnie jak czekolada. Jej ceny już poszły w górę średnio o 20 proc. Kawa zdrożała rok do roku o 11 proc.

Czytaj więcej

Handel

Ceny w sklepach przyspieszają. Święta będą drogie

W październiku ceny w sklepach wzrosły średnio o 5,4 proc. To kolejny od wiosny miesiąc, w którym tempo wzrostu cen rok do roku rośnie. Trend zdaniem ekspertów się utrzyma.

– Ceny warzyw z miesiąca na miesiąc odnotowują tendencję wzrostową, jako że wchodzimy w okres jesienno-zimowy. Jesienią pojawia się dynia, natomiast wczesną jesienią mamy jeszcze szeroki dostęp do różnych letnich warzyw. Niestety, w okresie zimowym mamy ograniczony wybór w tej kategorii produktowej – zaznacza dr Justyna Rybacka.

Masło bije rekordy

– Przyczyną zwyżek cen masła jest jego mniejsza produkcja w Europie, co przekłada się na obserwowany wzrost cen w UE, jak również wzrost kosztów produkcji, głównie ze względu na rosnące ceny surowców, takich jak pasza dla zwierząt i energia. Wszystko wskazuje na to, że cena masła może w grudniu przekroczyć 10 zł, choć oczywiście na rzecz konsumentów może tu działać ostra rywalizacja sieci handlowych o przedświąteczne zakupy Polaków – wskazuje dr Agnieszka Gawlik. – Obecnie sieci handlowe ograniczyły liczbę akcji promocyjnych na masło, ale jest ono dość chętnie i często wykorzystywane jako narzędzie promocji, zwłaszcza przez sieci dyskontów – dodaje.

Ceny masła to jeden z wiodących tematów w mediach i sieci muszą na to reagować. – Każdego dnia robimy wszystko, co w naszej mocy, by oferować naszym klientom najniższe na rynku ceny, utrzymując przy tym najwyższą jakość produktów – mówi Maciej Bystrzycki, kupiec w sieci Biedronka. – W dużej mierze dzięki tak aktywnej polityce promocyjnej naszej sieci polski rynek handlu detalicznego należy do najbardziej konkurencyjnych w Europie. Regularnie oferujemy też promocje na masło – dodaje.

Czytaj więcej

Gospodarka

Drożyzna znów wraca do sklepów. Słabość konsumpcji bije w gospodarkę

Ceny w sklepach znów rosną coraz szybciej. W październiku były średnio o 5,4 proc. wyższe niż przed rokiem. W efekcie słabnie konsumpcja, czyli gaśnie najważniejszy silnik gospodarki.

Ceny jednak nadal będą raczej rosły. Grudzień tradycyjnie przynosi wzrost cen produktów spożywczych, w tym masła, ze względu na zwiększony popyt przed świętami. Spadek liczby promocji również jest zjawiskiem typowym dla tego okresu. Ceny masła mogą utrzymywać się na wysokim poziomie dłużej, z powodu wyższych kosztów produkcji – komentuje Karolina Mańkowska, analityczka ASM SFA. – Należy założyć, że o ile nie nastąpi stabilizacja na rynku mleczarskim lub spadek inflacji, o tyle ceny zbliżone do 10 zł za kostkę masła staną się nową normą, a promocje będą rzadsze niż w poprzednich latach – dodaje.

Czekolada na wagę złota

Autorzy badania z UCE Research zwracają też uwagę na ceny słodyczy, które już w maju były najmocniej drożejącą kategorią, ze wzrostem rok do roku na poziomie 12,9 proc. Powodem był wówczas wzrost cen kakao i cukru. Obecnie na wzrost w tej kategorii również wpływają ceny surowca, jakim jest kakao.

– Słodycze to wciąż jedne z najczęściej wybieranych produktów na prezent. I zawsze ich ceny w grudniu rosły, więc teraz nie będzie inaczej – przyznaje jedna z dużych sieci handlowych.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Ceny będą rosły coraz szybciej. Niedługo nawet 10 proc. podwyżki

Od kilku miesięcy inflacja znowu przyspiesza. W przyszłym roku tempo wzrostu może znowu mieć skalę dwucyfrową i trudno powiedzieć, w jakim kierunku pójdzie.

W efekcie dla wielu konsumentów święta mogą być trochę skromniejsze niż rok temu. – Powód jest ten sam co zawsze, tj. drożyzna w sklepach. Co prawda różnica cen rok do roku nie jest tak duża jak w zeszłym roku, ale drożyzna wciąż jest mocno odczuwalna przez konsumentów, bo to kolejny rok z rzędu, w którym ceny rosną – mów Robert Biegaj, ekspert rynku z Grupy Offerista. Z badania dla firmy wynika, że jeśli chodzi o planowane wydatki świąteczne na osobę, najwięcej wskazań ma przedział 200–300 zł – 13 proc. Z kolei 12,8 proc. respondentów wybiera 400–500 zł, a 12 proc. wyda powyżej 1 tys. zł na osobę. – Zeszłoroczne i tegoroczne wydatki są na bardzo zbliżonym do siebie poziomie. Wspólnym mianownikiem jest to, że konsumenci wciąż dość ostrożnie podchodzą do świątecznych wydatków. Wydają tylko tyle, ile w zasadzie muszą. To zatem wskazuje na to, że duch oszczędzania wciąż wisi w powietrzu. I to pomimo tego, że przecież inflacja rok do roku nie jest tak wysoka jak w 2023 r. – dodaje.

Będzie coraz drożej

W efekcie oczekiwania dotyczące dalszego wzrostu cen są silne. Z badania GfK – An NIQ Company wynika, że więcej Polaków spodziewa się pogorszenia sytuacji swojego gospodarstwa domowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Obecnie wynik ten wynosi -3,8 pkt, co pokazuje przewagę pesymistów nad optymistami. W październiku ocena wynosiła -3,3 pkt, a we wrześniu tylko -0,2 pkt.