Niemal 100 proc. Polaków odczuwa inflację. Rośnie potrzeba wiedzy finansowej

Obecnie aż 98 proc. Polaków odczuwa inflację i wzrost cen. W warunkach drożyzny i spadku wartości pieniądza aż 85 proc. ogranicza swoje wydatki, a 67 proc. rezygnuje lub zmienia dotychczasowy styl życia – wynika z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023”, opublikowanego we wtorek przez Warszawski Instytut Bankowości i Fundację GPW.

Jednocześnie aż 82 proc. Polaków deklaruje brak możliwości oszczędzania i inwestowania, a 27 proc. ma problem ze spłatą zobowiązań.

Jakie wnioski wyciągają Polacy z obecnej trudnej sytuacji? Okazuje się, że najwięcej uważa, iż należy trzymać rękę na pulsie, czyli bardziej interesować się wiadomościami gospodarczymi (46 proc.), ale też dywersyfikować swoje oszczędności i więcej myśleć przyszłości (po ok. 30 proc.), prowadzić skromniejszy tryb życia i starać się więcej oszczędzać na „czarną godzinę” (po ok. 20 proc.).

Czytaj więcej

Handel

Załamanie konsumpcji. Wielki post trwa od początku lutego

Sprzedaż detaliczna towarów w Polsce zmalała w lutym realnie o 5 proc. rok do roku, najbardziej od listopada 2020 r., gdy możliwość dokonywania zakupów ograniczała epidemia Covid-19. To wynik głębokiego spadku siły nabywczej dochodów gospodarstw domowych.

W świetle powyższych danych jeszcze bardziej istotna staje się potrzeba kształtowania właściwych postaw ekonomicznych – zaznaczają autorzy badań. Tym bardziej, że zdaniem samych Polaków (53 proc. wskazań) większa wiedza może przyczynić się do lepszego rozumienia mechanizmów gospodarki, ale też lepszego gospodarowania budżetem domowym (48 proc.) i do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa finansowego (45 proc.).

– Wyniki tegorocznej edycji badania są odzwierciedleniem otoczenia, w jakim żyjemy i dążenia Polaków do niwelowania negatywnych konsekwencji zachodzących zmian - zauważa Waldemar Zbytek, prezes Warszawskiego Instytutu Bankowości. - Staliśmy się bardziej ostrożni i coraz wyraźniej widzimy konieczność poszerzania wiedzy ekonomicznej. Wciąż odczuwalne skutki pandemii, coraz wyraźniejsze konsekwencje wojny w Ukrainie, spowolnienie gospodarcze i utrzymujący się wzrost cen dowodzą, że w świecie ciągłych zmian i niepewności lepiej być wyposażonym w rzetelną wiedzę. Cieszą dane, które potwierdzają, że Polacy coraz częściej myślą o przyszłości swoich finansów w długim horyzoncie – komentuje.

A jak jest z wiedzą ekonomiczną obecnie? W ciągu ostatnich lat jej poziom wzrósł, ale wciąż jest pole do poprawy. W 2023 r. badani swoją wiedzę oceniają średnio na 2,88 (w 5-cio stopniowej skali). Aż 38 proc. uznaje swoją wiedzę za bardzo i raczej małą, zaś prawie 1/3 jako dużą i bardzo dużą.

Głównymi źródłami wiedzy o finansach i ekonomii pozostają internet i media (odpowiednio 61 i 43 proc.). Sporo osób polega w tej kwestii na instytucjach publicznych (32 proc.) oraz instytucjach finansowych (39 proc.). Co ciekawe, słabnie rola szkoły czy uczelni jako źródła wiedzy (spadek to 14 proc.).

Wśród obszarów wymagających uzupełnienia wiedzy, Polacy przede wszystkim wskazują cyberbezpieczeństwo (44 proc.) oraz inwestowanie (33 proc.). Nieco mniej uzupełnienia, ale też spory mamy w zakresie wiedzy o kredytach i pożyczkach, systemu podatkowego czy oszczędzania.

Z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023” wynika również, że Polacy mają dużo obaw co do inwestowania na giełdzie. Ponad 2/3 respondentów przyznaje się do braku wystarczającej wiedzy w tym zakresie. Badani wykazują także strach przed ryzykiem (27 proc.), obawy przed poniesieniem strat (26 proc.) oraz brak wystarczającego kapitału wyjściowego (19 proc.).

Wśród instrumentów notowanych na warszawskiej giełdzie najbardziej rozpoznawalne są akcje (91 proc.) oraz obligacje (66 proc. ). Pozostałe instrumenty są słabo znane. Jednocześnie 9 na 10 ankietowanych nie rozważa w najbliższym czasie możliwości samodzielnego inwestowania.