Inflacja w listopadzie jednak wyższa. GUS zrewidował dane

Odczyt 4,7 proc., mimo rewizji w górę, i tak jest niższy niż w październiku (5 proc.) i najniższy od sierpnia. To w dużej mierze efekt wysokiej bazy sprzed roku na cenach paliw. Wynik 4,7 proc. jest też, według prognoz, niższy niż ten, którego analitycy spodziewają się w najbliższych miesiącach. Jednocześnie poziom inflacji jest wciąż wyraźnie powyżej celu inflacyjnego NBP (2,5 proc.), czy nawet górnej granicy pasma odchyleń od niego (3,5 proc.).

Miesiąc do miesiąca (czyli względem października) ceny w listopadzie urosły o 0,5 proc. To, nie licząc kwietnia (gdy podnoszono VAT na żywność) i lipca (gdy częściowo odmrażano ceny nośników energii), najwyższa miesięczna dynamika w tym roku. Duża w tym rola wzrostu cen żywności – aż o 0,7 proc. względem października.

Czytaj więcej

Gospodarka

Ireneusz Dąbrowski, RPP: Rząd sam sobie skomplikował sytuację

Decyzje RPP są kolegialne, ale gdybym miał je podejmować jednoosobowo, to w trzecim kwartale 2025 r. rozpocząłbym dziewięciomiesięczny cykl obniżek i główna stopa NBP zatrzymałaby się w okolicach 3,5 proc. – mówi w wywiadzie prof. Ireneusz Dąbrowski, członek Rady Polityki Pieniężnej.

Inflacja w Polsce w listopadzie. Co podrożało?

Tym razem poznaliśmy więcej szczegółów odnośnie cen w listopadzie. Towary były o 3,8 proc. droższe niż przed rokiem, w tym żywność o 4,8 proc. W tej kategorii najmocniej przez rok podrożały m.in. masło (ponad 20 proc.), soki warzywne i owocowe (blisko 11 proc.) czy owoce, kakao, pieczywo i mięso drobiowe (około 7 proc.). Potaniał m.in. cukier (o prawie 34 proc.). W porównaniu z październikiem br. żywność podrożała o 0,7 proc., w tym najbardziej np. warzywa, jaja i masło. Potaniała m.in. mąka.

Wysoka dynamika cen żywności w Polsce ma kilka przyczyn, m.in. słabe krajowe zbiory owoców i warzyw, czynniki globalne (indeks FAO cen żywności jest najwyższy od 18 miesięcy) oraz rosnące koszty pracy w przetwórstwie. Inflację roczną podbija, i jeszcze przez kilka miesięcy podbijać będzie, efekt kwietniowego odejścia od zerowej stawki VAT na żywność.

Niezmiennie bolesne są wzrosty kosztów utrzymania mieszkań. Te urosły przez rok o 10 proc., w tym m.in. gaz podrożał o blisko 17 proc., prąd o ponad 21 proc., koszty zaopatrywania w wodę o 13,5 proc., a usługi kanalizacyjne o blisko 12 proc.

Cały czas silnie dodatnią dynamikę mają ceny usług – 7,2 proc. rok do roku. To najwięcej w tym roku. Przykładowo, usługi kosmetyczne i fryzjerskie podrożały przez rok o około 8 proc., w gastronomii i zakwaterowaniu ceny urosły o 7 proc., w edukacji o ponad 9 proc., a wycieczki zagraniczne podrożały aż o 20 proc. W sektorze usługowym rosnące koszty pracy (m.in. około 20-procentowa podwyżka płacy minimalnej w 2024 r.) czy inne szoki cenowe z ostatnich lat, jeszcze „przefiltrowują się” przez ceny.

Ale w listopadzie silnie na dynamikę cen usług wpłynęły też ceny w telekomunikacji. – To zasługa spodziewanych podwyżek taryf u operatorów komórkowych – oceniają ekonomiści Pekao i słusznie wskazują, że lepkość cen usług będzie problemem też w 2025 r.

Inflacja w Polsce wysoka, ale sytuacja niezła?

Obraz inflacyjny w Polsce jest na swój sposób interesujący. Z punktu widzenia portfeli, sytuacja nadal jest daleka od wymarzonej. Rosną koszty utrzymania domów i mieszkań, wyraźnie drożeje w ostatnich miesiącach żywność. Wskaźnik inflacji jest wysoko ponad celem inflacyjnym (2,5 proc. +/- 1 pkt proc.). Silny wpływ mają tu czynniki administracyjne i regulacyjne. Widać efekty lipcowego częściowego odmrożenia cen nośników energii, podwyżkę VAT na żywność z kwietnia, wzrost akcyzy na alkohol czy papierosy, podwyżki opłat za zimną wodę, kanalizację itd. NBP przedstawiał wyliczenia, z których wynikało, że w październikowym odczycie inflacji 5 proc. za ponad połowę (2,7 pkt. proc.) odpowiadały czynniki regulacyjno-podatkowe.

Według prognoz, w kolejnych miesiącach – aż do wczesnej wiosny 2025 r. – inflacja może znów wzrosnąć do około 5-5,5 proc., m.in. ze względu na efekty niskiej bazy sprzed roku. Potem powinna stopniowo opadać, aczkolwiek w okolice środka celu inflacyjnego NBP (czyli 2,5 proc.) zejdzie raczej dopiero w 2026 r.