Płyty przegrały z plikami, rosną tylko winyle

Pandemia przyspieszyła na polskim rynku rewolucję, którą świat ma już za sobą. Na świecie już w 2019 r. udział sprzedaży muzyki cyfrowej skoczył do 56 proc. W Polsce wynosił wówczas 41 proc., ale po I półroczu skoczył już do 58 proc. – wynika z danych Związku Producentów Audio-Video (ZPAV). Ogółem wartość sprzedaży muzyki na nośnikach fizycznych spadła rok do roku o niemal 23 proc., zaś cyfrowej wzrosła o 26,3 proc. – Łącznie rynek muzyczny zanotował w I półroczu spadek o 0,3 proc. – podaje ZPAV.

Urok czarnej płyty

Nie wszystkie nośniki stoją na przegranej pozycji: w Polsce, podobnie jak na całym świecie, mocno rośnie sprzedaż płyt winylowych. – Przychód ze sprzedaży czarnych płyt wzrósł o niemal 6,3 proc., osiągając poziom ponad 20 mln zł. Stanowiąc już 30 proc. sprzedaży fizycznej. To stała, utrzymująca się kolejny rok tendencja – podaje ZPAV.

Magia czarnych płyt faktycznie uwodzi kolejnych słuchaczy. Sprzedawcy potwierdzają rosnące zainteresowanie: – Co roku zauważamy wzrost przekraczający 20 proc. Nowości sprzedają się dobrze przed i krótko po premierze. Natomiast klasyki, jak Pink Floyd, Beatles czy chociażby Nirvana, sprzedają się dobrze zawsze – wyjaśnia Krystian Woźniak ze sklepu internetowego Winylownia.

Sprzedaż czarnych płyt uruchamiają także sieci handlowe. – Regularnie rozszerzamy ofertę płyt winylowych, oferując miłośnikom klasyczne pozycje, kompilacje i najnowsze albumy w atrakcyjnych cenach: od rocka, przez hip-hop po jazz i rock progresywny – podaje biuro prasowe sieci Biedronka. – Widzimy efekt tych działań: od stycznia do końca lipca tego roku odnotowaliśmy dwucyfrowy wzrost liczby sprzedanych płyt winylowych w porównaniu z takim samym okresem w roku 2019. Warto zaznaczyć, że sprzedaż winyli w marcowym i kwietniowym okresie pandemii była na podobnym poziomie jak w roku minionym – dodaje.

Muzyka także doskonale sprzedaje się w internecie, i to na wszelkich nośnikach. – W 2020 r. kategoria muzyka urosła o ponad 30 proc. Winyle rosły jeszcze szybciej, bo aż o 35 proc. – mówi Jacek Weichert, zarządzający m.in. kategorią muzyki na Allegro. – Polacy najchętniej kupowali płyty winylowe z muzyką rockową, metalową, popową, jazzową oraz elektroniczną – dodaje.

Online idzie w górę

Króluje jednak streaming, a liderem w Polsce i na świecie jest szwedzki Spotify. Firma nie podaje wyników na poszczególnych rynkach. Na świecie na koniec II kwartału 2020 r. miała 299 mln aktywnych użytkowników miesięcznie. To wzrost o 29 proc. w ujęciu rocznym. Liczba płatnych subskrybentów wzrosła o 27 proc., do 138 mln. Inni gracze to Tidal czy Apple+.

Zmiany w dystrybucji muzyki będą dalej zachodziły, co powoduje wyzwania zarówno dla sprzedawców, producentów, jak i artystów. Spadające przychody ze sprzedaży muzyki artyści zwykle rekompensują choćby koncertami, ale ich organizowanie w czasie pandemii jest niemożliwe.

– Pandemia stanowi wyzwanie, które zaledwie kilka miesięcy temu było niewyobrażalne. W obliczu globalnej tragedii społeczność muzyczna się zjednoczyła, by wspierać poszkodowanych – mówi Frances Moore, prezes IFPI. – To priorytet, ponieważ nasze wytwórnie płytowe pracują nad dalszym wspieraniem artystów, muzyków i pracowników branży na całym świecie – dodaje.

Pandemia tylko przyspieszyła zmiany, do których by i tak doszło, może tylko w wolniejszym tempie. – Odbiór muzyki w formie cyfrowej rośnie, ten globalny trend jest wyraźny już od kilku lat. Przede wszystkim jest to sygnał dla państw UE, by jak najszybciej skutecznie wdrożyć do prawa krajowego dyrektywę o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym – mówi Anna Klimczak, rzecznik Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. – Dzięki postanowieniom tej dyrektywy serwisy takie jak YouTube będą zobowiązane do proporcjonalnego i adekwatnego wynagradzania autorów. Co za tym idzie, warunki konkurencji na rynku cyfrowych dostawców treści staną się uczciwe dla wszystkich podmiotów – dodaje.

ZAiKS rozwija pobór wynagrodzeń z obszaru cyfrowego. Niedawno podpisał umowę z firmą Muserk specjalizującą się w globalnym administrowaniu prawami do muzyki przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii. To zwiększy wynagrodzenia dla twórców, także z tytułu wykorzystania twórczości online.