Przepisy ustawy z 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych weszły w życie 1 maja 2015 r. (DzU z 2015 r., poz. 552). Na ich podstawie osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem, niezależnie od okresu, kiedy to miało miejsce, mogą liczyć na przeliczenie kapitału początkowego, a w konsekwencji – wysokości emerytury.
Za osoby, które sprawowały opiekę nad dzieckiem po 31 grudnia 1998 r., odprowadzane są z budżetu państwa składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Od 1 maja 2015 r. matki, które przed 1 stycznia 1999 r. sprawowały osobistą opiekę nad dzieckiem, nie będą stratne przez to, że za nie takich składek nikt nie opłacał. Po zmianach okres takiej opieki traktuje się bowiem tak, jakby były w tym czasie odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z budżetu.
Grupa z przywilejami
Zmiana przepisów nie tylko powiększyła grono uprzywilejowanych osób, ale wprowadziła też korzystniejszy sposób uwzględniania okresu opieki nad dzieckiem przy ustaleniu kapitału początkowego. Przed 1 maja 2015 r. czas takiej opieki (urlopu wychowawczego lub bezpłatnego) uwzględniano po 0,7 proc. podstawy wymiaru kapitału początkowego za każdy rok tych okresów (z uwzględnieniem pełnych miesięcy). Po zmianach wlicza się po 1,3 proc. podstawy za każdy taki rok.
Maksymalnie 6 lat
Każdy opiekun przebywający na urlopie wychowawczym lub bezpłatnym na dziecko w wieku do lat czterech może wystąpić o ponowne przeliczenie kapitału początkowego przez doliczenie do trzech lat po 1,3 proc. podstawy z tytułu opieki nad każdym dzieckiem. Łącznie jednak można w ten sposób uwzględnić nie więcej niż sześć lat. Jeżeli dziecku przyznany został zasiłek pielęgnacyjny, wówczas wliczany okres może być na nie powiększony o trzy lata (ale maksymalnie do sześciu lat).
Warto podkreślić, że wprowadzone zmiany dotyczą tylko osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., dla których liczony jest kapitał początkowy i przyznawana emerytura na nowych zasadach. Osoby, które mają już ustalony kapitał początkowy z uwzględnieniem okresów opieki nad dzieckiem, mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o jego przeliczenie.
