Rusza strefa czystego transportu w stolicy. Przybędzie zakazów

Od 1 lipca w Warszawie obowiązuje strefa czystego transportu. Kraków odsunął wprowadzenie swojej strefy o rok, Wrocław jeszcze nie może się zdecydować.

Publikacja: 28.06.2024 04:30

Rusza strefa czystego transportu w stolicy. Przybędzie zakazów

Foto: Bloomberg

Stołeczna strefa będzie pierwsza w Polsce, nie licząc nieudanego eksperymentu w Krakowie w 2019 r. Obejmie większość Śródmieścia i fragmenty otaczających je dzielnic (37 km kw., czyli 7 proc. powierzchni miasta), gdzie ograniczony zostanie wjazd pojazdów z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starszych niż 27 lat lub niespełniających normy Euro 2 oraz tych z silnikiem Diesla ponad 19-letnich lub niespełniających normy Euro 4.

Czytaj więcej

Strefy Czystego Transportu – spójrzmy na fakty

Mimo początkowych obaw wprowadzenie obostrzeń nie zablokuje centrum miasta dla dużej liczby aut. Zwłaszcza że przez pierwsze trzy i pół roku funkcjonowania z zakazu wjazdu starymi samochodami zwolnieni będą mieszkańcy miasta (zameldowani), rozliczający w nim podatki. Do tego dojdą osoby, które ukończyły 70 lat i niepełnosprawne. W rezultacie strefowe wymogi – jak podaje Zarząd Dróg Miejskich – będą dotyczyły 3 proc. pojazdów w Warszawie. Posiadacze aut niespełniających wymogów, ale zwolnieni z obostrzeń muszą zaopatrzyć się w specjalną nalepkę. Pozostałe 97 proc. samochodów nie będzie jej potrzebować.

Strefa czystego transportu w Warszawie. Będą kolejne

Warszawa to początek, bo strefy czystego transportu będą powstawać w kolejnych miastach. W projekcie nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, który znalazł się w wykazie prac rządu i ma być przyjęty w czwartym kwartale obecnego roku, założono, że strefy będą konieczne w najbardziej narażonych na zanieczyszczenie powietrza miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców. Związany z realizacją kamieni milowych KPO projekt przyjmuje jako kryterium przekroczenie dopuszczalnego średniorocznego stężenia tlenków azotu (NO2). Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za 2023 r. obecnie znowelizowane przepisy obejmą cztery miasta: Warszawę, Kraków, Wrocław oraz Katowice.

Czytaj więcej

Romet inwestuje 100 mln zł. Chce mieć najnowocześniejszą fabrykę rowerów w Europie

Strefa w Krakowie miała zacząć działać także od lipca 2024 r., ale uchwałę radnych w styczniu tego roku unieważnił wojewódzki sąd administracyjny, który stwierdził jej wadliwość przez brak określenia granic strefy. Przedsięwzięcie zostało więc przesunięte o rok – nową datą dla prowadzenia strefy w Krakowie ma być 1 lipca 2025 r., wcześniej zostanie przygotowana nowa uchwała Rady Miasta. – Nowe przepisy mają skonsumować zarówno to, czego chcą Krakowianie, jak i to, co zapowiadał w swojej kampanii wyborczej prezydent Aleksander Miszalski – mówi Maciej Piotrkowski z Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie.

Nadmiar obostrzeń w Krakowie

Kraków już próbował wprowadzić strefę w dzielnicy Kazimierz pięć lat temu. Projekt spalił na panewce, bo był źle przygotowany – w praktyce doprowadzono do zamknięcia dzielnicy dla samochodów, dopuszczając do niej wyłącznie auta nisko- i zeroemisyjne. Efektem była tak silna fala protestów, że po niespełna trzech miesiącach obostrzenia zliberalizowano, po wnioskach zarówno mieszkańców, jak i naciskach działających na obszarze objętym strefą przedsiębiorców. We wrześniu 2019 r. strefa przestała obowiązywać.

Czytaj więcej

Kilometrowe korki na A2. Wszystko przez budowę trzeciego pasa

W przypadku strefy we Wrocławiu żadne decyzje jeszcze nie zapadły. Jeszcze w 2022 r. eksperci wskazali osiem obszarów, do których od 2025 r. nie mogłyby wjechać 20-letnie diesle i 25-letnie samochody benzynowe. Jednak dwa etapy konsultacji z mieszkańcami nie wskazały konkretnego rozwiązania – część ankietowanych optowała za objęciem strefą całego miasta, inni byli przeciwni jakimkolwiek obostrzeniom. Zgodzono się jedynie, że potrzebne są kolejne konsultacje, w tym również z naukowcami. – Ponieważ z konsultacji obywatelskich nic nie wyszło, więc prawdopodobnie prezydent zobowiąże Radę Miasta do przeprowadzenia, albo we własnym gronie, albo z mieszkańcami kolejnych konsultacji, z których zostanie wypracowane jakieś konkretne rozwiązanie – powiedział „Rzeczpospolitej” Tomasz Sikora, zastępca dyrektora Wydziału Komunikacji Społecznej wrocławskiego Urzędu Miasta.

Ponad pół tysiąca stref czystego transportu

Możliwość utworzenia strefy czystego transportu analizuje wiele innych miast, w tym Gliwice, Lublin, Rzeszów, Toruń, Łódź czy Poznań. Katowice, gdzie pół roku temu wprowadzono nowe przepisy dotyczące stref płatnego parkowania, na razie nie mają takich planów.

W Europie liczba stref niskiej emisji (low emission zone) szybko rośnie. Jeśli w 2019 r. było ich 228, to już w 2022 r. już 320. Najszybciej rozbudowują strefy Włochy. Na początku 2023 r. funkcjonowały tam już 172 strefy, których liczba – w porównaniu z 2019 r. – niemal się podwoiła. Jedna czwarta takich stref znajduje się w Niemczech.

Do 2025 r. w Europie będzie najprawdopodobniej funkcjonować już 507 stref czystego transportu (co oznacza 58-proc. wzrost w porównaniu z czerwcem 2022 r.). Będzie to efekt głównie nowych krajowych przepisów wchodzących w życie we Francji, Hiszpanii i Polsce, które wspierają tworzenie takich rozwiązań – wynika z ubiegłorocznego raportu Clean Cities Campaign.

Zakłada się, że strefy w Polsce mogą pomóc w ograniczeniu napływu starych samochodów z zagranicy, głównego źródła zaopatrzenia polskiego wtórnego rynku. Według danych instytutu Samar w pierwszych pięciu miesiącach tego roku sprowadzono do Polski 367 tys. używanych samochodów osobowych, o przeszło jedną czwartą więcej niż przed rokiem. Ich średni wiek to ponad 12 lat.

Transport
Wiceminister infrastruktury o PLL LOT: Popełniamy czasami błędy, ale je naprawiamy
Transport
W PLL LOT miał być powrót prezesa. Są nowe zmiany personalne
Transport
Kubie zabrakło paliwa lotniczego. Rejsy odwołane, bo rosyjskie dostawy zawiodły
Transport
LOT po personalnych turbulencjach. Bliski koniec zamieszania?
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Transport
Niemcy eksportują ciężarówki do Rosji pomimo sankcji
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska