Lizbona w roli prymusa

W ciągu dwóch lat Portugalia osiągnęła cele przewidziane dopiero na rok 2016 – chwalił się niedawno premier Portugalii Pedro Passos Coelho, zapowiadając dalsze drastyczne oszczędności. Mimo strajków, manifestacji, a nawet próby samospalenia jednego ze zdesperowanych obywateli, parlament zatwierdził właśnie dotkliwy  program oszczędności, którego nie udało się wprowadzić do tej pory w żadnym z państw strefy euro zagrożonych bankructwem.

– Rząd się spieszy, gdyż chce uniknąć losu Grecji i uzyskać jak najszybciej samodzielny dostęp do rynków finansowych – tłumaczy „Rz" prof. Miguel St. Aubyn ze znanego instytutu gospodarczego ISEG w Lizbonie.

Pozbyć się trojki

Wyzwolenie się spod kurateli wierzycieli Portugalii ma ułatwić rządowi wprowadzenie koniecznych reform strukturalnych, a więc gruntowną modernizację gospodarki. Taka jest przynajmniej motywacja.

Tak więc podniesione zostaną podatki, i to do tego stopnia, że kosztować mogą przeciętnego pracownika aż trzy miesięczne pensje.

Dla zarabiających ponad 80 tys. euro stopa podatkowa wyniesie 48 procent. Dotychczasowy próg wynosił 153 tyś. euro. Rząd chce uzyskać w ten sposób prawie 2,8 mld euro po stronie dochodów w przyszłorocznym budżecie. Wzrośnie akcyza na wyroby tytoniowe. Także podatek od lokat bankowych. Zmniejszeniu ulegną emerytury i płace urzędników oraz wydatki na badania i służbę zdrowia. Droższa będzie benzyna i wyższe podatki od środków transportu.

Ratunek w podatkach?

Wszystko to powinno zredukować deficyt budżetowy do 4,5 proc. w przyszłym roku i do 3 proc. w 2014 roku.

Tego domagają się wierzyciele, ci sami, którzy ratują Grecję, a więc tzw. trojka złożona z Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Centralnego (EBC) oraz Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW).

W roku ubiegłym Portugalię uratował pakiet pomocowy opiewający na 78 mld euro. Ponad 21,8 mld dotarło już do Lizbony w zamian za wdrożenia programu naprawczego.

Dokładnie te same procedury obowiązują w stosunku do Grecji.

Różnica jest taka, że wierzyciele nie mieli z Lizboną nigdy tylu problemów co z Grecją, gdyż prawicowy rząd Coelho chce jak najszybciej pozbyć się kurateli trojki. – Nie można porównywać Grecji i Portugalii. Grecja długo jeszcze nie stanie na nogi i niewykluczone, że w przyszłości trzeba będzie podjąć decyzję o darowaniu jej części długów – tłumaczy „Rz" Hubertus Bardt z instytutu gospodarczego IW w Kolonii.

– To największa podwyżka podatków w historii demokracji portugalskiej – pisał wczoraj dziennik gospodarczy „Jornal de Negocios". – Czuję się jak królik doświadczalny w jakimś eksperymencie ekonomicznym – powiedział Joao Duque, ekonomista z lizbońskiego uniwersytetu, cytowany przez media.