Jazda na gapę z oszczędności albo dla ryzyka

Ponad połowa pasażerów przyłapanych na jeździe bez biletu twierdzi, że robi to dlatego, że „opłaty za przejazdy są za wysokie".

Aktualizacja: 06.02.2019 08:43 Publikacja: 05.02.2019 18:46

Jazda na gapę z oszczędności albo dla ryzyka

Foto: shutterstock

Na gapę jeździ niemal jedna piąta pasażerów transportu publicznego, a grono to jeszcze się powiększa. Łączne zadłużenie osób przyłapanych na takich podróżach wynosi blisko 399 mln zł – wynika z danych Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej SA, które poznała „Rzeczpospolita".

Analiza danych w tym zakresie dostarcza ciekawych wniosków. Co z nich wynika?

Liczba biletowych dłużników się powiększa. Na początku lutego tego roku wzrosła do 311 tys., co oznacza, że było ich o 24 tys. więcej niż rok wcześniej. Najwięcej do zadłużenia, sięgającego blisko 399 mln zł, przyczynili się gapowicze w dwóch regionach – województwie śląskim (mają łącznie 114 mln zł długu) oraz wielkopolskim (112 mln zł zaległości).

Rzeczpospolita

Również w tych regionach średni dług przypadający na osobę jest najwyższy. I tak w Wielkopolsce wynosi 2,2 tys. zł, a na Śląsku nieco mniej, bo 1,6 tys zł. Kolejne pod względem zadłużenia na głowę są woj. łódzkie i kujawsko-pomorskie. Z kolei średnia wysokość mandatowych zadłużeń przypadająca na podróżnego w innych częściach kraju nie przekracza tysiąca złotych.

Jest też gapowicz rekordzista. To mężczyzna po czterdziestce z woj. zachodniopomorskiego, który tak często jeździł bez biletu, że „dorobił się" ponad 312 tys. zł długu. Najwyraźniej podróże na gapę to w jego przypadku utrwalona i utrzymywana od lat praktyka.

Przeważają mężczyźni – stanowią oni 66 proc. pasażerów niepłacących mandatów za przejazdy komunikacją miejską i koleją. I to wygląda na stały trend, utrzymujący się od kilku lat. Kobiety są bardziej zdyscyplinowane, stąd mają niższy dług niż płeć przeciwna.

Bez biletu podróżują ludzie stosunkowo młodzi, w wieku 26–35 lat, i nieco starsi – głównie osoby bezrobotne, zatrudnione na umowę o dzieło czy zlecenie, niemające wyższego wykształcenia – wynika z danych Krajowego Rejestru Długów BIG.

– W świadomości osób korzystających z usług transportu pasażerskiego jazda bez biletu jest sposobem na oszczędzanie pieniędzy. Taką filozofię przyjmuje jedna trzecia gapowiczów – mówi „Rzeczpospolitej" Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów BIG. Z przeprowadzonych na zlecenie tej instytucji badań wynika, że podobne grono deklaruje, iż „lubi liczyć na łut szczęścia pozwalający uniknąć kontroli" – do tego przyznaje się 36 proc. ankietowanych.

– Jednak ponad połowa badanych broni się, że opłaty za przejazdy są za wysokie – zauważa Adam Łącki.

Z kolei zdyscyplinowani pasażerowie, którzy kupują bilety, przekonują, że powodem jest ich uczciwość (o niej mówi 41 proc. osób). Chociaż zdecydowana większość, bo aż trzy czwarte pasażerów przyznaje, że kluczowe są strach przed kontrolerem i obawa, że zostaną przyłapani.

Część gapowiczów reguluje należności za mandaty, jednak istnieje też spora grupa osób, które zwlekają ze spłatą zobowiązań lub ich wcale nie płacą. Taka tendencja utrzymuje się od kilku lat.

Nie tylko wielkość województwa i mieszkańców oraz stopień rozbudowy miejskiej komunikacji wpływają na liczbę podróżujących bez biletu i skalę zadłużenia.

– Można zauważyć, że w miastach regionów, w których wprowadzono możliwość jazdy za darmo, np. dla uczniów czy emerytów, liczba gapowiczów, co naturalne, jest mniejsza – zauważa Katarzyna Maciaszczyk-Sobolewska, menedżer ds. analiz rynkowych i komunikacji z Krajowego Rejestru Długów BIG.

Na przykład od kilku lat w pełni bezpłatna jest komunikacja publiczna w Lubinie na Dolnym Śląsku. Coraz więcej miast wprowadza z kolei np. bezpłatne przejazdy dla seniorów.

Czytaj także:

Sąd w Krakowie: do aresztu za jazdę na gapę

Społeczeństwo
Mgły i przymrozki nie odpuszczą. Gdzie będzie najgorzej? Prognoza pogody IMGW
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Społeczeństwo
Niepodległą świętujemy na Cytadeli
Społeczeństwo
Badanie: Polacy są przerażeni wojną i zmęczeni pomocą uchodźcom
Społeczeństwo
Kłopoty Marszu Niepodległości. Prokuratura zawiadamia warszawski ratusz
Materiał Promocyjny
Najszybszy internet domowy, ale także mobilny
Społeczeństwo
Badanie: Polacy najbardziej boją się wojny we własnym kraju
Materiał Promocyjny
Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni