Piotr Gąciarek: Osoby o statusie takim, jak pani Manowska, nie mogą ostać się w SN

Ma pan wkrótce zostać szefem nowej sekcji w XII Wydziale Karnym w Sądzie Okręgowym w Warszawie. To była zgoda dobrowolna?

Otrzymałem propozycję pokierowania sekcją od kierownictwa Sądu Okręgowego w Warszawie i zgodziłem się podjąć tego zadania. Nikt mnie do niczego nie zmuszał. Jestem głęboko przekonany, że powstanie tej sekcji jest w interesie obywateli, wymiaru sprawiedliwości i Sądu Okręgowego w Warszawie.

Problem w tym, że ta sekcja składać się ma z tzw. neosędziów. Jak pan wyobraża sobie kierowanie sekcją sędziów, którzy według pana nie są sędziami? To chyba karkołomne zadanie? 

Osoby powołane na stanowiska sędziowskie przez Krajową Radę Sądownictwa działającą od 2018 roku w składzie niezgodnym z konstytucją łączy wadliwość prawna ich powołania. Jak widzimy, rodzi to poważne problemy w praktyce. Wyroki wydane przez sędziów wadliwie powołanych coraz częściej są uchylane, czy to na skutek apelacji, czy to na skutek kasacji. Podstawą uchylenia jest w takich przypadkach tzw. bezwzględna przyczyna odwoławcza, wskazana w art. 439 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania karnego, czyli nienależyta obsada sądu. Sędzia w Polsce nie jest wyłaniany w drodze wyborów. Aby doszło do skutecznego, zgodnego z konstytucją i prawem międzynarodowym powołania na urząd sędziego, wcześniej musi być uczciwy, transparentny konkurs, prowadzony przez niezależny i wolny od upolitycznienia organ. W Polsce takim organem jest Krajowa Rada Sądownictwa, a raczej była, bo w ostatnich latach KRS stała się karykaturą tego, co zapisano w konstytucji. Stała się gremium skrajnie upolitycznionym, do którego poprzednia większość parlamentarna wybrała sędziów otwarcie identyfikujących się z polityką Zbigniewa Ziobry i szkodliwymi zmianami wprowadzanymi przez niego w wymiarze sprawiedliwości. Akt wręczenia nominacji sędziowskiej przez prezydenta jest ostatnim elementem procedury powoływania sędziego. Wcześniej musi być rzetelny konkurs przed niezależną, powołaną w sposób zgodny z konstytucją KRS. Zdaję sobie sprawę, że czeka mnie niełatwe zadanie. Ale powstanie tej sekcji jest w głęboko pojętym interesie wymiaru sprawiedliwości.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Sędzia Ptaszek: Segregacja sędziów? Procesy polityczne? Nie, ratujemy postępowania

Sędzię Małgorzatę Manowską pragnę uspokoić, że składami nikt nie manipuluje, są losowane. Warto o tym pamiętać, nim wypowie się taką insynuację - mówi „Rzeczpospolitej" Anna Ptaszek, sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie i jego rzecznik prasowa ds. karnych. Potwierdza, że na czele nowej sekcji stanie Piotr Gąciarek.

Będą orzekać, podejmować decyzje, które potem mogą nie ostać się w przestrzeni prawnej? 

Sędziowie orzekający w sekcji będą zajmować się sprawami o mniejszym ciężarze gatunkowym. Przykładowo rozpoznawanie wniosków prokuratora o uchylenie tajemnicy bankowej (np. w sprawach oszustw internetowych) jest czynnością sądu, ale nie mieści się w zakresie art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. To nie jest rozstrzyganie o winie człowieka. Z kolei w przypadku wydawania wyroków łącznych, wina jest już prawomocnie przesądzona. Wiele z tych spraw kończy się postanowieniami o umorzeniu postępowania, gdy sąd stwierdza, że wniosek czy to samego skazanego, czy dyrektora zakładu karnego nie zasługuje na uwzględnienie, bo nie zachodzą warunki formalne do wydania wyroku łącznego. Często takie decyzje sądu nie są zaskarżane. Jestem przekonany, że za 1,5 roku, a najdalej w ciągu dwóch lat, problem tzw. neosędziów zostanie skutecznie rozwiązany. Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury pod przewodnictwem prof. Krystiana Markiewicza przedstawiła szczegóły projektów mających przywrócić ład konstytucyjny w sądownictwie. Osobiście jestem zwolennikiem ponownych konkursów na stanowiska sędziowskie w sądach okręgowych i apelacyjnych. Konkursów przeprowadzonych tym razem przez powołaną w sposób zgodny z konstytucją Krajową Radę Sądownictwa, do której 15 sędziów wybierze ogół sędziów, a nie politycy aktualnie rządzący.  

Warto firmować takie przedsięwzięcie? 

Warto i trzeba podjąć działania minimalizujące negatywne dla obywateli i dla wymiaru sprawiedliwości skutki orzekania w sprawach karnych i w sprawach stosowania tymczasowego aresztowania przez sędziów wadliwie powołanych. Jest to rozwiązanie konieczne do czasu ustawowego rozwiązania problemu wadliwych powołań sędziowskich.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Segregacja i dyskryminacja tzw. neosędziów? Szefowa SN ze stanowczym sprzeciwem

Głos w sprawie planowanych przenosin sędziów wewnątrz warszawskiego Sądu Okręgowego zabrała Małgorzata Manowska. Szefowa Sądu Najwyższego mówi o segregacji, niezgodności z prawem i pogłębianiu przewlekłości sądów.

Jest pan za segregacją sędziów, w tym tzw. neosędziów?